Tímarit lögfræðinga - 01.01.1963, Qupperneq 24

tjónið eða sett fullnægjandi tryggingu. Þannig er t. d.
samkvæmt borgaralögbókinni þýzku (B.G.B.) § 273, 2.
mgr., og svissnesku ijorgaralögbókinni (Z.G.B.) § 700,
þeim, sem verður fvrir tjóni, er orsakast af eign annars
manns, veittur haldsréttur í þeirri eign þangað til skaða-
bætur eru greiddar, enda bafi sú eign um leið komizt
i vörzlur lians eða þegar áður verið komin i umsjá lians.
Á rcgla þessi rætur sínar í rómarétti. Slík ákvæði er
ekki að finna í íslcnzkri löggjöf. A sviði samningsrétt-
arins er ]jó heimild til liliðstæðrar reglu, sbr. 2. mgr. 37. gr.
kaupal. En að þvi er varðar bætur utan samninga, eru ekki
hliðstæð ákvæði í settum lögum.Það útilokar auðvitað ekki,
að regla ])ess efnis verði byggð á eðli máls. Um það efni
bafa vcrið skiptar skoðanir nieðal fræðimanna á Norður-
löndum, þar sem cins slendur á að þessu leyti. Hinir
eldri þeirra, svo sem Torp, töldu, að ekki væri án sér-
stakra fyrirmæla i löggjöf hægt að viðurkenna lialdsrétt
i þessu falli.1) Flestir hinna yngri fræðimanna virðast
aftur á móti líla svo á, að játa beri haldsrétti i þessu
tilviki, þó að ekki sé við sett lagaákvæði að styðjast.2)
Það er sjálfsagt nokkuð vafasamt, hvernig litið yrði
á þetta hér á landi, þar sem ekki er við nein fordæmi
að styðjast. I þessu sambandi má þó minna á binar fornu
reglur íslenzkra laga um innsetning búfjár, sem enn eru
i gildi, en þær ganga nokkru lengra, þar sem þar er
ekki aðcins um haldsrétt að ræða, heldur rétt til sölu,
ef eigandi fjárins leysir það eigi út innan tiltekins tima,
sbr. Jónsb., landsleigub. 33. Hefur því verið talið, að
þar væri um lögveð að ræða, sbr. Ölafur Lárusson, Veð-
réttur, bls. 121. Skilyrði fvrir innsetningu samkvæmt
Jónsbók cru i stuttu máli þau, að búfé, sem annar á að
hirða, sé komið í iand manns og að búféið bafi gerl skaða,
sem varðar við lög. Innsetjandi á að setja fénaðinn laus-
1) Torp, Dansk Tingsret, bls. 761—62.
2) Vinding Kruse, Ejendomsretten, IV, bls. 1958—59.
22
Tímarit lögfræðinga