Tímarit lögfræðinga - 01.11.1973, Page 16

arkeri'ið. Löggjöf sem þessi hefur lengi þótt einkennandi fyrir Norð-
urlönd, og er þar að finna dæmi um frjálslyndustu gerð þessa kerfis
að formi til. Helztu skilyrðin, sem talin eru réttlæta fósturseyðingu
eru: hætta búin lífi eða heilsu móður, hætta á vansköpun fósturs eða
alvarlegum erfðagöllum, getnaður á rót að rekja til kynferðisbrots,
lífskjör móður eða foreldra eru bág, móðirin er mjög ung eða van-
þroska eða roskin eða hefur fætt mörg börn. Núgildandi löggjöf í
Bretlandi teldist til þessa flokks.
1 þriðja flokkinn má svo loks skipa þeirri löggjöf, sem lætur fóstur-
eyðingar óátaldar, svo fremi þær séu framkvæmdar af sérfræðingi
við tiltekin skilyrði, t. d. á sjúkrahúsi. Ákvörðunarfrelsi viðkomandi
eru þó venjulega sett tímatakmörk, ýmist 12 vikur, en eftir það er
um meiri háttar aðgerð að ræða, eða 28 vikur, en um það leyti verður
fóstrið lífbært, þ. e. a. s. hefur möguleika á að lifa utan líkama móð-
urinnar. Þessa skipan mála mætti nefna frelsiskerfið. Það er algengt
í Austur-Evrópu og ríkir í raun í Japan, það hafði einnig verið lögfest
í nokkrum ríkjum Bandaríkjanna, þegar fyrrgreindur hæstaréttar-
úrskurður féll. Þessi úrskurður telur frelsiskerfið eitt samræmast
mannréttindum fyrstu 12 vikurnar, málamiðlunarkerfið vera sann-
gjarnt næstu 16 vikurnar og bannkerfið eiga rétt á sér það sem eftir
er meðgöngutímans.
En hverjir eiga þá hagsmuna að gæta? 1 deilum um fóstureyðingar-
löggjöf verður mönnum yfirleitt starsýnt á tvo aðila, sem hlut eiga
að máli: konuna, sem væntir sín, og þungann, sem hún ber undir
belti. Fleiri aðila ber þó að geta, og má fyrstan telja föðurinn, en
Hjördís Hákonardóttir lauk embættisprófi í lög-
fræði haustið 1971 og hefur síðan verið við
framhaldsnám í réttarheimspeki í Oxford. Kjör-
svið hennar varðar fóstureyðingar og þá rök-
semdafærslu, sem notuð hefur verið um það
málefni. — i greininni, sem hér birtist, er rætt
um siðfræði fóstureyðinga. Fjallað er um rök
þeirra, sem vilja takmarka fóstureyðingar („hina
kaþólsku afstöðu“) og mótrök gegn þessum
rökum. Er í þvf sambandi rætt, hvort unnt sé
að kalla fóstur manneskju, og um rétt til lífs. —
Á öðrum stað í heftinu segir frá undirbúningi
nýrra laga um fóstureyðingar o.fl. hér á landi.
14