Tímarit lögfræðinga - 01.11.1975, Síða 17

stjórann, gæfu ekki bílstjóranum heimild til að telja, að hann þar
með væri rekinn á stundinni, enda var bílstjóranum innan handar að
inna eftir því, hvort skilja bæri orðin sem brottrekstur, en það gerði
bílstjórinn ekki. Þessi orð, sem vinnuveitandinn mælti, voru: „Ef hann
vildi ekki gera það, sem hann var beðinn, mætti hann fara til and-
skotans.“
I dómi hæstaréttar 1951/197: Síldarverksmiðjur ríkisins gegn
Andrési Davíðssyni, greinir frá því, að manni hafði verið sagt upp
fyrirvaralaust vegna lélegra vinnubragða, en hæstiréttur dæmdi hon-
um bætur allt að einu, þar eð hann hafði ekki verið áminntur. Þessi
hugsun er sú sama og birtist í 1. nr. 38/1954 um réttindi og skyldur
starfsmanna ríkisins, 7. gr., en þar segir, að veita skuli starfsmanni
áminningu og gefa honum kost á að bæta ráð sitt, áður en honum er
veitt lausn.i)
Tilkynning um slit á vinnusamningi, uppsögn, getur haft í för með
sér margvísleg óþægindi fyrir þann, sem fyrir verður, hvort sem það
er vinnuveitandinn eða launþeginn. Það er auðvitað augljóst, hvaða
ástæður valda reglum um uppsagnarfrest, sem sé þær að draga sem
mest úr óþægindum og tjóni, sem kunna að leiða af fyrirvaralausri eða
fyrirvaralítilli uppsögn. Fyrirvaralaus uppsögn getur valdið mikilli
röskun á lífi launþegans, sem fyrir verður, svo að ekki sé talað um þá
móðgun, sem getur falist í henni. Launþegar eru sjaldnast svo vel
fjáðir, að þeir þoli að missa af þeim tekjum, sem stöðug vinna skapar.
Það er því eðlilegt og sjálfsagt, að þeir eigi rétt á rúmum uppsagnar-
fresti, svo að þeim gefist færi á að útvega sér atvinnu í tæka tíð. Það
getur og verið mjög bagalegt fyrir vinnuveitanda, ef launþegi stekkur
fyrirvaralaust úr vistinni, og því eðlilegt, að uppsagnarfresturinn sé
gagnkvæmur.
VII. Bótaréttur vinnuveitanda.
Ég sagði áðan, að uppsagnarfresturinn væri gagnkvæmur, nema þeg-
ar um opinbera starfsmenn er að ræða. Stökkvi launþegi fyrirvaralaust
úr starfi á vinnuveitandi rétt á bótum. Má í þessu sambandi benda á
dóm Hrd. 1958/625: Halldór Einarsson gegn Týli h.f. Halldór, sem
var ljósmyndari, var dæmdur til að greiða Týli h.f. bætur fyrir að
hlaupast fyrirvaralaust úr starfi. Var hann dæmdur til að greiða hálfs-
1) Sjá og samskonar ákvæði í 3. mgr. 7. gr. reglugerðar um réttindi og skyldur
starfsmanna Reykjavíkurborgar, samþykkt í borgarstjórn Reykjavíkur 7. desem-
ber 1967.
111