Ægir

Volume

Ægir - 01.10.1996, Page 24

Ægir - 01.10.1996, Page 24
miðin séu sameign þjóðarinnar. Rekast þessar lagagreinar á? „Menn verða að átta sig á því að ekki er verið að veðsetja aflaheimildir sérstak- lega heldur skip með aflaheimildum. Væri þetta ekki heimilt myndu fjárhags- legar stoðir undir lánveitingum í sjávar- útvegi bresta. Það er verið að koma í veg fyrir að óprúttnir útvegsmenn sem veð- setja skip sín fyrir lánum geti selt afla- heimildir í burtu og skilið lántakandann eftir með verðlaust skip. Þeir sem eru á móti þessu eru að standa vörð um ó- prúttna útgerðarmenn og gætu með af- stöðu sinni valdið því að óöryggi í við- skiptum í sjávarútvegi leiddi til hærri vaxta. Þessi óvissa bitnar augljóslega helst á minni útgerðum og veikburða sjávarplássum þar sem veð eru takmörk- uð. Ég skil ekki hvers vegna menn vilja sparka sérstaklega í þessa aðila. Við vitum um að minnsta kosti eitt dæmi þess að lánastofnun hafi gert það að skilyrði fyrir lánveitingu að eignar- haldsfélag í eigu hennar ætti viðkom- andi skip. Ég tel að það sé óæskileg þró- un að réttaróvissa sem Alþingi vill ekki taka á leiði til slíkra hluta. Það er af og frá að þetta rekist á ákvæði laga um stjórn fiskveiða. Réttur til veiða hefur alltaf fylgt skipum. Hinn sameiginlegi eignarréttur er tryggður með því að það eru kjörnir fulltrúar al- mennings sem taka ákvörðun um það hvernig fiskistofnar eru nýttir, ákveða friðunaraðgerðir, ákveða heildarafla o.s.frv. Þessar reglur setja eigendurnir og Alþingi getur breytt þessum reglum hvenær sem er. Þarna er enginn árekst- ur lagagreina." Mitt svar er nei! Það er skoðun margra að í samræmi við ákvæði laga um eignarhald allrar þjóðarinnar á auðlindinni væri rétt að taka upp veiðileyfagjald eða auðlinda- skatt í einhverri mynd. Hvert er þitt álit? „Sjávarútvegurinn ber nú þegar margvísleg gjöld sem lögð eru sérstak- lega á veiðiheimildir, bæði til þess að standa straum af veiðieftirliti og enn- fremur til að styrkja Þróunarsjóð. Hvað menn eiga við þegar þeir ræða um auðlindaskatt er ekki alltaf gott að skilja. Telja menn að það bæti sam- keppnisstöðu íslensks sjávarútvegs í samkeppni við ríkisstyrktan og niður- greiddan sjávarútveg samkeppnisland- anna að leggja á hann aukna skatta? I stöðunni í dag myndi aukin skatt- heimta veikja samkeppnisstöðuna. Er það eitthvað sem sjávarútvegurinn þarf á að halda? Mitt svar er nei." Telja menn að það bœti samkeppnisstöðu íslensks sjávarútvegs í samkeppni við ríkis- styrktan og niðurgreiddan sjávarútveg sam- keppnislandanna að leggja á hann aukna skatta? í stöðunni í dag myndi aukin skatt- heimta veikja samkeppnisstöðuna. Er það eitthvað sem sjávarútvegurinn þarf á að halda? Mitt svar er nei." Kvótakerfið bjargaði sjávarútveginum Brynjólfur Bjarnason forstjóri Granda sagði nýlega í viðtali við Ægi að íslenska kvótakerfið væri það besta í heiminum. Ertu sammála honum? „Aflahlutdeildarkerfið leiðir til mestr- ar hagkvæmni og við viljum reka sjáv- arútveg samkvæmt lögmálum markaðs- búskapar frekar en miðstýringar. Það er ekkert stjórnkerfi gallalaust en þetta kerfi hefur dugað best og við höfum kosið að hafa það. Við höfum hvergi rekist á kerfi sem er þjálla og hagkvæmara en þetta en staðreyndin er sú að aðrar þjóðir líta hingað í leit að fyrirmyndum á þessu sviði." Fer andstæðingum kvótakerfisins þá fækkandi að þínu mati? „Þeim fækkar eftir því sem reynslan sýnir ótvírætt að kerfið skilar góðum ár- angri. Það er ljóst að sjávarútvegurinn hefði ekki komist í gegnum kreppu og aflasamdrátt hefði ekki verið fyrir mark- aðslögmál kerfisins. Mlðstýringarkerfi hefði aldrei komið greininni í gegnum erfiðleika með eins farsælum hætti og raun hefur verið á." Liggur ekki ljóst fyrir að kvótakerfið er ekki tímabundin ráðstöfun,. við munum aldrei aftur sleppa hendinni af stjórn fiskveiða þó fiskistofnar vaxi? „Það liggur í augum uppi. Fiskistofn- ar eru takmörkuð auðlind og við verð- um að stjórna veiðum á þeim. Það er auðvelt að byggja afkastamikil fiskiskip og ganga of nærri stofnum á skömmum tíma. Stjórnun er því óhjákvæmileg og ég vona að menn beri gæfu til að láta hagkvæmni markaðsbúskapar ráða ferð- inni áfram. En það er ekkert sem hindr- ar löggjafann í að nota aðrar aðferðir." Ureldingarreglum verður ekki breytt á næstunni Margir hafa orðið til að gagnrýna þær reglur sem gilda um úreldingar og endurnýjun fiskiskipa og telja þær óþarfar. Verður þessum reglum breytt í náinni framtíð? „Það eru skiptar skoðanir um það í atvinnugreininni. Það má í sjálfu sér segja að úthlutun aflaheimilda á einstök skip ætti að vera nægjanlegt aðhald í þessu efni og hver útgerðarmaður beri ábyrgð á sinni fjárfestingu. Reynslan hefur hins vegar sýnt að útgerðarmenn henda fiski því þeir eru með of mörg skip og of lítinn kvóta. Þetta segja út- vegsmenn sjálfir og sýnir að of stór floti leiðir af sér verri umgengni um auðlind- ina. Meðan ástandið er svona, að sögn útvegsmanna sjálfra, er óskynsamlegt að afnema þessa reglu. Þegar komið verður á betra jafnvægi milli sóknargetu flotans og afrakstrargetu fiskistofnanna þá breytast forsendur." Þeir sem betur standa taki þátt í kostnaði Margir hafa bent á loðnuflotann í 24 ÆGIR

x

Ægir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ægir
https://timarit.is/publication/584

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.