Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1920, Qupperneq 53

51
XIV. Hásliólakennarilátinii áárinu.
Jón Jónsson Aöil&s.
Ævialriði hans hin helstu eru þessi: Hann fæddist í Mýrar-
húsum á Seltjarnarnesi 25. dag aprilmánaðar 1869. Foreldrar
hans voru Jón Sigurðsson bóndi þar og kona hans Guðfmna
Björnsdóttir. Var faðir hans andaður áður en Jón fæddist og
móðurinnar naut hann eigi heldur lengi, því að hún ijetst,
þá er Jón var rúmlega þriggja ára. Naut þessi efnilegi og
munaðarlausi sveinn þá góðra frænda og venslafólks, er sáu
um hann í uppvexti og settu hann til menta. Settist hann í
fyrsta bekk lærða skólans 1883, las utan skóla síðuslu árin
og lauk stúdentsprófi 1889. Samsumars rjeðst iiann til utan-
farar lil náms við Kaupmannahafnarháskóla. Skrifaði hann
sig fju-ir læknisfræði og lauk prófi í forspjallsvísindum 1890.
Hvarf brált frá læknisfræðinni, því að nú tók krókur að
beygjast að því er verða vildi: Saga gamla var að ná tök-
um á honum. Sat hann nú ótæpt í bókhlöðum og á skjala-
söfnum og svalg ómælt af þeim lindum. Bó dró rikisskjala-
safnið hann fastast, og sagði hann þeim er þetta ritar, að
þar hefði hann kunnað best við sig þeirra staða, er liann
hefði i starfað. Á rikisskjalasafninu kyntist hann líka, auk
dauðra skjalanna, þeim lifandi fróðleiksbrunni, er mikil
áhrif hafði á hann, en það var skjalavörðurinn og sagna-
meistarinn alkunni A. D. Jörgensen. I3ótti Jóni sem þar væri
sá manna, er hann vildi helst líkur vera í sagnaritun, enda
leynast ekki áhrifin frá honum i ýmsum ritum Jóns.
Ekki sneið Jón nám sitt eftir þvi, sem hentast var til
prófs, enda var nú ýmislegt, er tók huga hans inn á hliðar-
götur. Hann komst fyrir sjerstök atvik í kynni við lýðhá-
skólafrömuðinn og gáfumanninn Ernst Trier i Vallekilde,
og dvaldi ýmsum stundum, og helst þó í sumarfríum, hjá
honum við skólann, og flutti þar jafnvel erindi.
Af prófi i sögu varð ekkert fyrir Jóni, enda liklegast, að
hann hafi aldrei ætlað sjer það. Hann dvaldist lengi erlendis,