Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Síða 29
29
kenni þau sem heilög rit, þó að hann hafi ef til vill þekkt þau,
og hregði fyrir sig einhverju úr þeim.
Pálsbréfin.
Höfundur Postulasögunnar getur þess aldrei, að Páll hafi
skrifað l)réf, og verður honum þó skrafdrýgra um hann en
nokkurn mann annan, og þarf enginn að efast um, að höfund-
inum var vel kunnugt um hréf Páls. En honum þótti nú ekki
meira til þessarar starfsemi Páls koma en svo, að hann taldi
ekki ómaksins vert að minnast hennar.
Þetta sýnir, að Pálsbréfum liefir ekki verið safnað fyrir
þann tíma, er Post. er rituð. Þau höfðu ekki verið „gefin út .
Páll gaf þau ekki út sjálfur. Hann gróf þau miklu lieldur, með
því að senda þau einstökum söfnuðum án þess að gera ráð-
stafanir til þess að gera þau að almennings eign.
Sennilegt er, að það sé einmitt útkoma Postulasögunnar,
sem veldur tímamótunum fyrir Pálsliréf. Þá varð mönnum
enn ljósara,hvilíkur afburðamaður Páll liafði verið við kristni-
boðið. Það var hann og næstum að segja hann einn, sem liafði
fært heiðingjunum, grísk-rómverska heiminum, kristnina. Og
við þetta verða hréf lians allt í einu að ómetanlegum dýrgrip-
um. Þau voru að vísu dreifð, en þó ekki meira en svo, að senni-
lega mátti fá þau flest i svo sem þrern til fjórum borgum. Og
nokkuð er það, að Postulasagan er síðasta ritið, sem ekki get-
ur þess, að Páll hafi skrifað hréf, því að nú gengur það fjöll-
unum liærra, og meira að segja liggur við að Pálshréf komi i
stað Páls. Nú keppast söfnuðirnir við, að eignast sem full-
komnast safn af Pálshréfum, og er ekki ósennilegt, að það,
sem enn var til, hafi safnast tiltölulega iljótt. Það sem glat-
aðist liefir glatazt á þessum f jTstu árum. Til dæmis vitum vér
um tvö hréf til Korintumanna, sem glatazt hafa, annaðhvort
alveg eða að mestu.
Eitt af því, sem sýnir, hvílík tímamót verða með þessu safni
Pálsbréfa, er það, að nú fara að koma fleiri bréfasöfn fram.
Það verður beinlínis tízka að safna og gefa út bréf ágætis-
manna. Má henda á Opinberunarbókina, sem mun hafa orðið
til um þessar mundir. Hún hefst með hréfasafni. Höfundur-
inn þekkir áhrif Pálshréfasafnsins, sem þá er ný komið fram,
en í stað þess að safna bréfum ritar liann 7 hréf til safnaða í
Asíu. Ef ekki væri einhverri slíkri ástæðu til að dreifa, væri
lítt skiljanlegt, hvernig höfundinum gat dottið í hug, að
hyrja opinheranahók með sendihréfasafni. En þessi ástæða er