Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Page 30
30
fullgild. Hann vildi umfram allt hafa áhrif með bók sinni, og
þetta nýja safn af bréfum liafði haft alveg einstæð áhrif, svo
að sjálfsagt var að nota þetta form, sem liafði gefizt svo vel,
Og nú spruttu bréfin eins og fiflar í hlaðvarpa. Og þau voru
þegar í stað „gefin út“, þ. e. þeim var beint til almennings. Nú
koma bréf eins og Hebreabréfið, 1. Pétursbréf, líklega Hirðis-
bréfin, 1. Klemenzarbréf, sem áður hefir verið nefnt, og Jó-
hannesarbréfin. Og skömmu síðar Ignatiusarbréfin og Poly-
karpusarbréf, en þeir höfundar beinlínis lýsa því, að þeir skrifi
að hætti Páls postula. Klemenzarbréf talar lika um Pálsbréf.
Og öll þessi bréf bera, hvert á sinn hátt, ótvíræð merki þess, að
þau eru lil orðin eftir fyrirmynd Pálsbréfa. Þau eru, ef svo
mætti segja, öll af þeim „skóla“.
Þessi mikla bréfaöld er því rétt á litið stórfelldur vitnisburð-
ur um Pálsbréfasafuið og það, hvílík feikna áhrif það liafði.
Bréfaskriftir voru auðvitað ekkert eins dæmi í veröldinni um
þessar mundir. En þó er talið svo, að þessi aðferð, að nota
bréf til fræðslu og framdráttar ákveðinni stefnu, sé nýtt fyr-
irbrigði, og það reyndist svo happasæl aðferð, að engin furða
var, þó að það væri mikið tíðkað meðan nýja hragð var að
því. En það var þó ekki það, sem úr skar, að rita bréfin, held-
ur hitt að gefa þau út, og þar voru nægar fyrirmyndir. Bréf-
um Platós hafði verið safnað, bréfum Epíkúrs og Apollóní-
usar frá Tyana. En auðvitað er ekki bægt að segja, livoi t
þeim, sem Pálsbréfum söfnuðu, hefir verið kunnugt um þessi
bréfasöfn. Það er þó alls ekki ólíklegt, að þeir liafi að minnsta
kosti vitað, að þess háttar söfn af bréfum voru til.
Hvernig hefir nú jætta fvrsta safn af Pálshréfum verið?
Bréfin í Opinberunarbókinni eru 7, og svo hefir lilotið að vera
frá upphafi, því að þau voru felld inn i bókina og hafa því ekki
haggast. Ignatiusarhréfin voru og 7 eftir því sem vísindamenn
halda nú einróma, þó að til séu söfn af þeim, þar sem bréfin
eru fleiri. Og' Ritskrá Múratórís svonefnd, sem síðar verður
meira um talað, getur þess, að Páll hafi ritað 7 söfnuðum. Er
því ekki ósenuilegt, að svo liafi verið frá upphafi, og einmitt
liaft áhrif á tölu hinna hréfanna, einkum Jóhannesar, sem ritar
bréf sín beinlíns með ráðnum bug sem lið í vönduðu ritverki.
Sjö var heilög tala, og þess konar þótti ekki neinn hégómi eða
smámunir um þessar mundir. Elztu rithöfundar, sem þekkja
Pálsbréf, bera þó ekki með sér, að þeir liafi þekkt nema 5 bréf,
Róm., 1. Ivor., Gal., Efes. og Filip., en Markion hafði 10 bréf
í safni sínu, þ. e. öll nema Hirðisbréfin.