Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Side 45
45
að bera fram á örmum sínum. Hvorttveggja var algerlega
tengt við traustið til Iiins postullega.
Guðspjöllin skýrðu frá hjálpræðissögunni. Þau drógu upp
myndina af Jesú og kenning hans. Þau sýndu hvernig hann
var frelsarinn, Kyrios Chrislos, ímynd guðs. Guðspjöllin
voru því dýrmætasta eign kristninnar.
En hvar var sönnunin? Hvar voru vitnin að þvi, að það,
sem sagt var, væri rétt og satt? Myndin af frelsaranum var svo
fögur, upprisa hans svo sterk sönnun, að enginn gat efast uni,
að hér var sjálft hjálpræðið, ef hér var um sanna mynd að
ræða. Heiðingjunum veittist ekki heldur neitt sérlega erfitt að
trúa innihaldi hjálpræðissögunnar. Þeim var sú liugsun engan
veginn sérlega nýstárleg, að guð gerðist maður og umgengi
hér á jörðu. En þeim var meira í mun, að fá vissu um það, að
liér væri raunveruleiki en ekki lielgisögn. Það hregður því svo
undarlega við, að sönnunin, vitnisburðirnir um hjálpræðis-
söguna, verða kirkjunni nauðsynlegri, og enn meira um-
hyggjuefni en hjálpræðisviðhurðirnir sjálfir.
En hvert var þá að sækja þessa vitnisburði? Auðvítað til
postulanna. Og leiðin til þeirra var erfikenningin. Einn liafði
sagt öðrum í óslitinni röð. Þá vaknar áhuginn á, að finna rað-
irnar, hiskuiiaraðirnar, raðir embættismanna kirkjunnar, sem
áttu að vera nokkurskonar áhvrgðarmenn f}Trir orðinu. En
beinastur var þó AÓtnisburður ritanna, ef þau voru einhver
til frá hendi sjálfra postulanna. Því að þót-t erfikenningin
væri örugg, þegar liún var nógu vel tryggð með óslitinni röð
biskupa, þá var þó hinn skrifaði stafur öruggastur.
En um fram allt eykst nú vald hins postullega, og þá um
leið álit postulanna. Þeir fara að verða nokkurskonar kardín-
álaráð Krists, og oft í raun og veru settir jafn hátt honum.
Þessi stefna hefst mjög snemma, og á meira að segja rætur
sinar hjá Ivristi sjálfum, í orðum eins og þeim, að þeir skyldi
»sitja í hásætum og dæma þær tólf kynkvíslir ísraels“ (Lúk.
22, 30), og að sá, sem tæki á móti þeim tæki á móti honum
sjálfum (Matt. 10, 40). í Efesusbréfinu er talað um hina hei-
lögu sem bygging „er hefir að grundvelli postulana og spá-
niennina, en Krist Jesúm sjálfan að hvrningarsteini" (Efes.
2, 20). Og í Opinb. er talað um að múrar hinnar nýju Jerú-
salem hafi „tólf undirstöðusteina og á þeim tólf nöfn hinna
tólf postula lambsins“ (Opinh. 21, 14). Þessi trú er því grund-
völluð snemma á tímum, en nú fær hún hyr undir háða vængi,