Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Síða 48
48
in. Mætti þannig lengi telja. Hlaut ekki þetta að veikja alla
frásögnina, meðan ekki var búiS aS vinna aS samræming
þessara frásagna og gefa skýringar þær, sem síSan komu
fram? Hlaut ekki þetta aS valda miklum erfiSleikum t. d-
viö kristindómsfræSsluna, sem vafalaust var mikiS fólgin
einmitt í því, aS skýra frá æfi Jesú og kenning?
Enginn vafi er á þessu. Og þetta sést einnig af því litla, sem
vér vitum um sögu þessara tíma. Menn þráSu eining i þessu
efni. Sumir notuSu aSeins eitt guSspjall, eins og áSur er sagt.
ASrir reyndu aS minnsta kosti aS fækka þeim. „Alogarnir“
svonefndu höfnuSu JóhannesarguSspjalli. Flokkur þessi er i
Litlu-Asíu um 170 eftir því sem vér vitum af vitnisburSum
Papiasar, er gevmst hafa. Þeir töldu Kerint villumann liöf.
bæSi guSspjallsins og Opinb. og vildu ekki viSurkenna nein
guSspjöll nema samstofna guSspjöllin. ÞaS er og kunnugt af
ritum Ireneusar, aS Iverint liafSi hinar mestu mætur á Jóliann-
esarritunum, og hefir þaS sjálfsagt komiS af staS þessum orS-
róm. Á hinn bóginn sýnir annar, mjög alkunnur vitnisburS-
ur Papiasar líka, aS fundiS var aS þvi aS viSburSirnir væri
ekki raktir „í röS“ í MarkúsarguSspjalli. Fvrir þessum
vitnisburSi er borinn „öldungurinn", sem mun vera Jóhannes
„öldungur“ í Efesus, og kemur hér fram andstaSa Jóhannes-
arstefnunnar gegn samstofna guSspjöllunum. Má ætla, aS í
þessum umræSum öllum gægist fram efasemdir og deilur um
þetta mál, og' væri jafnvel ekki óhugsandi, aS síSasta guS-
spjalliS, JóhannesarguSspjall, liafi átt aS bæta úr skorti á
einu algildu og fullkomnu guSspjalli.
Þá var því ekki aS neita, aS þaS voru talsverSir ör'Sugleik-
ar á þvi fyrir fátæka söfnuSi, aS láta skrifa fjögur guðspjöll,
einkum er svo leit út, sem bægt væri aS fá allt efni þeirra i
miklu stvttra máli. Mönnum kann ef til rill að finnast þessi
ástæða ærið hversdagsleg og lítilfjörleg, en hún var alls ekki
svo lítilvæg. Hér var um það að ræða, að bæta úr þörf safn-
aðanna á efni guðspjallanna, en ekki neinn visindalegan á-
huga. Það gat ekki dulizt mönnum, t. d., að Markúsarguð-
spjall var svo að segja tæmt í hinum samstofna guðspjöllun-
um. Hvers vegna átti þá að vera að skrifa það handa söfn-
uðunum?
Þessi ástæða hlaut að leiða til þeirrar hugsunar, að réttast
væri að samræma efni allra guðspjallanna í einu riti, er svo
gæfi allt efni guðspj allsins í aðgengilegri ,mynd. Með því varð
ritið ódýrara og handhægara. MeS því var samræmingar-