Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Síða 72
72
rit og heilagt í sjálfu sér, eins og öðru riti, sem uppbyggir hann,
þá snýr liann sér að því að ræða um höfund þess^ og sýnir
frábæra dómgreind og skarpleika.
Hann segir, að sumir telji Kerint villumann höfund ritsins.
Hann hafi kennt, að guðsríkið ætti að verða jarðneskt. Og er
að skilja á Díonýsíusi, að honum finnist þetta ekki alveg
fjarri því, sem Op. kenni, þó að liann segist ekki þora að hafna
hók, sem svo margir viðurkenni.
Þá bendir hann á, að postulinn Jóhannes nefni hvergi nafn
sitt í guðspjallinu eða bréfunum, en aftur á móti sé höfund-
ur Op. alltaf að stagast á nafni sínu. Aftur á móti leggi Jó-
liannes áherzlu á það í guðspjallinu og' 1. bréfinu, að hann sé
vottur að því, sem liann segi frá, en þess sjáist aftur á móti
engin merki í Op., að liöf. hennar hafi verið sjónar- og
heyrnarvottur að Jesú og' kenning hans.
Þá bendir hann á muninn á málinu. Guðspjallið og bréfin
sé skrifuð á fögru máli, en Opinh. þvert á móti.
Loks leitar svo Díonýsius að höfundinum. Segir hann, að
sennilega sé það rétt, að höf. liafi heitið Jóhannes. Nefnir
liann Jóhannes Markús, en vísar þeim möguleika frá. Hallast
hann loks að því, að Op. muni vera skrifuð af öðrum Jó-
hannesi í Efesus.
Þessi rannsókn er svo að segja einsdæmi í ritum frá forn-
öldinni. Órígenes heitir þó svipuðum aðferðum við einstaka
kafla, sem hann telur vafasama. Það er vísindastefna Alex-
andríuskólans, gagnrýnigáfan, sem smáþroskast lið fram af
lið.
í ritum allra þessara merku rithöfunda 3. aldarinnar kem-
ur skýlaust fram sú sannfæring, að kirkjan eigi lieilagt rit-
safn. Nýja-testamentið er orðið til. Má sennilega líta svo á, að
það verði til upp úr því, að kaþólska kirkjan er mynduð, og
sé al-viðurkennt orðið um aldamótin 200. En þó að þetta sc
viðurkennt, og það var óneitanlega aðalatriðið, þá var enn
langt frá þvi að takmörk ritsafnsins væri ákveðin. Kjarninn
var að vísu fastur, og hann var stór. í lionum voru 20—22 rit,
og þar á meðal öll meginrit Nýja-testamentisins. Það eru 5
—7 af ritum Nýja-testamentis vors, og nokkur rit, sem ekki
komust endanlega i ritsafnið, sem öll sagan er um hér eftir.