Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Blaðsíða 80
80
hið merkasta skjal um sögu ritsafnsins. Mikill hluti bréfs-
ins er til á gríslui, en hitt er til í koptískum þýðingum. Tal-
ar hann fyrst um, að sumir vilji liafa önnur rit en þaii, sem
að réttu sé í ritningunni. Telur svo upp rit G.-t. Síðan segir
hann: „En rit Nýja-testamentisins má eg ekki hika við að
telja. En þau eru þessi: Fjögur guðspjöll, eftir Mattheus, eftir
Markús, eftir Lúkas, eftir Jóhannes. Síðan þar á eftir Post-
ulasagan og svonefnd almenn bréf, sjö að tölu eins og liér
segir: Eftir Jakoh eitt, en eftir Pétnr tvö, síðan eftir Jóliannes
þrjú, og eftir þessum eitt eftir Júdas. Auk þessara eru fjór-
tán hréf eftir Pál postula, rituð i þessari röð: Fyrsta til Róm-
verja, síðan tvö til Korintumanna og' eftir þetta eitt til Gaiata,
eitt til Efesusmanna, eitt til Filippímanna, tvö til Þessalon-
íkumanna; liréfið til Hebrea og' þegar á eftir tvö til Tímó-
teusar og eitt til Títusar, og ioks hréfið til Fílemons. Síðan
enn Opinberun Jóhannesar.
Þessar eru uppsprettur sáluhjálparinnar, svo að hver sem
þyrstir geti fengið fullnægju af orðum þeim, er þær hafa. í
þessum ritum einum er kenning guðhræðslunnar boðuð. Eng-
inn auki við þau né taki af-------“.
Síðan nefnir liann svo nokkur rit, sem sé góð til lestrar, og
eru þar á meðal Didake og IJirðir Hermasar.
Hér er þá í fyrsta sinni skrá um rit Nýja-testamentisins,
þar sem safnið er i sinni núverandi mynd, án þess að nokkurt
hik sé á eða greinarmunur gerður á ritunum. En eftirtektar-
vert er það, að hvergi í hréfinu minnist hann einu orði á
neina fundarályktun um rit þessi, og væri þó ólíklegt, að ann-
ar eins maður hefði ekki hæði lieyrt um slikt, ef til hefði ver-
ið, og notað það í hinni góðu baráttu. Hann talar síðar í bréf-
inu um rit, sem villumenn noti til ills, og það er auðséð, að
þetta hréf um ritsafnið er ekkert annað en einn þátturinn í
liinni æfilöngu haráttu Aþanasíusar gegn villutrúnni í öllum
hennar myndum.
Það, hve ailt er hér fastara og öruggara en hjá Evsehíusi,
er alls ekki af því að Aþanasíus viti meira en Evsebíus, eða
liafi fengið neina nýja þekking, er sýni honum og sanni, t. d. að
Opinberunarhókin sé postullegt rit og' sjálfsagt í ritsafnið,
og að smærri almennu bréfin sé áreiðanlega eftir þá, sem þau
eru sögð vera eftir. Það sem hér skilur á milli er mismun-
andi tilgangur þessara tveggja manna og þó einkum það, hve
geysilega ólíkir þeir eru að eðlisfari. Evsehius er samninga-
og samkomulagsmaðurinn, og hann er að safna fróðleik.