Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Blaðsíða 90
90
er lærðir menn segja. Hann hefir og gert ágrip af ritum ritn-
ingarinnar. Af ritum Nýja-testamentisins liefir liann guð-
spjöllin fjögur og Post., fjórtán Pálshréf og 3 alnienn l)réf. —
Það er því nákvæmlega Peshitta-ritsafnið, sem hann viður-
kennir, 22 heilög rit nýja sáttmálans.
Sama er að segja um Theódóret frá Kýrrhus, sem áður er
nefndur, og barðist mest gegn Diatessarón. Hann hefir sama
ritsafn og' Krýsostomos. Þá má enn nefna Theódór frá Mops-
vestia, sem talinn er lærðasti guðfræðingur austurkirkjunnar
annar en Órígenes, og lenti í hálfgildings villutrúargrun eins
og liann. Theódór var Antiokkíumaður. Hann varð hiskup í
Mopsvestia í Kilikíu um 392 og' gerðist frábær bihlíuskýrandi,
svo að segja má, að hann sé margar aldir á undan sínum tíma
(d. 429). —- Um ritsafn lians er það víst, að hann hafði ekki
Opinb. né heldur smærri alinennu hréfin. En auk þess er það
álit flestra fræðimanna, að hann hafi ekki lieldur liaft hin 3
ahnennu hréf, sem Krýsostomos liafði. Er liann því í þessu
eins og mörgu, sterkasti fulltrúi þeirrar stefnu, sem Antíokk-
íuskólinn beitti sér fyrir.
í Litlii-Asíu voru um þessar mundir ágætismenn að lær-
dómi og öllu atgerfi. Einn þeirra var Gregoríus frá Nazian-
sos í Kappadokíu. Hann er talinn einn af fjórum lærifeðrum
austurkirkjunnar, ásamt þeim Aþanasíusi, Basiliusi milda og
Krýsostomusi, (d. 398). Hann var svo talandi skáld, að mikill
partur af ritum hans er i ljóðum. Og meðal annars hefir hann
sett skrá vfir rit Bihlíunnar í ljóð. Þar er þetta um Nýja-testa-
menlið: „Matteus ritaði um dásemdir Krists fvrir Hehrea,
Markús handa Ítalíu, Lúkas lianda Grikklandi, Jóhannes handa
öllum, liann, hinn mikli sendihoði, sem á heima á himnum.
Síðan athafnir liinna vitru postula. Og svo tíu hréf og fjögur
eftir Pál. Og sjö almenn, eitt þeirra eftir Jakoh, tvö eftir Pét-
ur, aftur þrjú eftir Jóhannes, og eftir Júdas, enn, sjöunda hréf-
ið. Þú liefir öll“. Hann sleppir Opinherunarbókinni. Það er
eins og í skrá þeirri, sem teng'd er við ákvörðun Laódíkeu-
fundarins.
Nefna verður hér mann einn, sem var hálærður í þessum
fræðum öllum, Amfílokiús frá Íkóníum i Litlu-Asíu, sam-
tímamann Gregoríusar (d. 394). Hann orti einnig kvæði um
rit ritningarinnar, og sýnir þar, að liann var mjög kunnugur
skoðunum manna á þessu máli. Má taka hér það, sem hann
segir um N.-t.: „Þá er mál komið, að nefna rit Nýja-testament-