Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Blaðsíða 97
97
liann sterklega og bendir á, að grísku feðurnir viðurkenni
það allir meðal Pálsbréfa, en segir þó, að sumir vilji ekki kann-
ast við þetta, heldur telji það eftir Barnabas eða Ivlemenz.
Þetta skrifar bann 414. En 20 árum áður liafði bann kveðið
fastar að orði: „Páll ritaði 7 söfnuðum, því að Hebreabréf-
inu er af mörgum mótmælt". „Eftir latneskri venju er það
ekki viðurkennt“. „Rómverskir menn mótmæla því allt til
þessa dags“. Má sjá það af þeim orðum, sem fvrr er vitnað til,
.að bann dregur úr, eftir því sem lengra líður.
Þó að menn béldi náttúriega áfram að afrita eldri þýðing-
ar, þá fór samt svo áður en langt leið, að Vúlgata varð ein-
völd, og þau rit, sem þar voru, fengu því helgi í iiugum manna
og önnur ekki. Þá má benda á það, að í stað þess að gríska
Nýja-testamentið var mjög mikið afritað i mörgum pört-
um, þannig, að það mátti heita bókasafn frekar en bók,1)
þá varð venjan brátt sú, að latneska N.-t. var ritað í einu bindi.
Og það var svo mikið afritað, að handritin af því eru nú
miklu fleiri en af gríska testamentinu.
Þó var ekki lokið öllu sjálfstæði manna í þessum efnum.
Kassíódórus lét t. d. nota biblíu, þar sem Hebreabréfið var
ekki og ekki nema 3 af almennu bréfunum. Dæmi voru og til
þess, að menn böfðu testamenti með latneskum þýðingum af
Diatessarón í stað guðspjallanna. Má þar nefna t. d. Viktor
biskup frá Kapúa, sem samdi nokkurskonar latneska útgáfu
af Diatessarón, og var liún mikið notuð um allar miðaldir og
jafnvel þýdd, t. d. á þýzku. En allt mega þetta lieita undan-
tekningar, er ekki liögguðu við aðalreglunni, og engum mun
bafa dottið i bug, að láta þessar guðspjallaharmoníur útrýma
guðspjöllunum úr ritningunni.
Miðaldir.
Vér liöfum nú fylgst með því, hvernig Nýja-testamentið
kemst, skref l'yrir skref í þá inynd, sem varð þess endanlega
ytra útlit. I augum þeirra, sem bafa haldið að það bafi verið
svo að segja afhent kirkjunni fullbúið af Ivristi ogpostulunum,
1) Leontius frá Bysanz, segir ura 530, að N.-t. sé í sex bókum. Þessar bæk-
ur sé: 1. Matt. og Mark., 2. Lúk. og Jóh., 3. Post., 4. Sjö almennu bréfin, 5.
fjórtán Pálsbréf og 6. Opinberunarbókin. Hlýtur þetta að vera miðað við
bað, að N.-t. hefir verið skrifað í 6 bindum. — Mjög sjaldgæft er að
Opinb. sé með guðspjöllunum í gi-ískum handritum. Guðspjallahandrit eru
til sjö sinnum fleiri en handrit af Opinb., og sýnir ])að andstöðuna gegn
henni. Aftur á móti eru til handrit af henni innan um rit, sem alls ekki eru
í Bibliunni.
13