Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Page 102
RIT, SEM VORU Á TAKMÖRKUNUM
í frásögninni liér aö framan hefir oft verið getið um rit,
sem stóðu nærri því, að komast í ritsafn Nýja-testamentisins,
rit, sem nutu nokkurskonar ritsafns-álits á ákveðnum stöðum
og á ákveðnum tímum. Áður en skilið er við þessa sögu er
því rétt að draga þetta saman og fara nokkrum orðum um
þessi rit, þó að um sum liafi verið nokkuð talað hér að fram-
an. Þau voru næstum því komin í áhrifamestu bók heimsins
og liefðu þá eignazt ódauðleika, en svo varð sköpum skipt, að
þau hafa horfið að miklu leyti i gleymskunnar djúp eins og
flest annað frá þessum löngu liðnu tímum.
Hirðir Hermasar.
Hirðir (Lloifirjv, Pastor) Hermesar er safn af sýnum, sem ein-
hver vera, klædd eins og hirðir, birti Hermasi, spámanni í
söfnuðinum í Róm. Felst í hókinni heit áminning til safnað-
arins um iðrun og afturhvarf, og það er enginn efi á þvi, að
bókin gerir kröfu til þess að vera skoðuð sem skilyrðislaust
guðs orð, þar sem hún sé rituð af spámanni. Ef kirkjan hefði
eignazt ritsafn af slíkum hókum, eins og vel hefði mátt við
húast, þá hefði þessi bók vafalaust verið ein af þeim fremstu
í flokki.
Bók þessi naut mikils álits og var afar vinsæl. Svo er
að sjá sem bæði Alexandríu-Ivlemenz og Órígenes hafi lit-
ið á hana sem innblásið guðs orð. í skrá Claromontanska
handritsins er hún talin, en er sett við hana merki. Evse-
híus telur liana með vafasömum hókum, og' Aþanasíus
nefnir hana með þeim bókum, er sé góðar til lestrar. Hún
er í Sínaíhandritinu fræga, á eftir sjálfum hinum heilögu
ritum.
í vesturkirkjunni virðist hún einnig liafa notið mikils álits.
Ireneus telur liana innhlásna. Tertúllían telur hana einnig
góða, þar til liann var genginn í lið með Montönskunni. Þá
ræðst liann að lienni með liörðum orðum: „Þessi Ilirðir hór-