Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Page 137
137
ar og má lesa í málið, eða þá eftir öðrum handritum. Til
þessa flokks teljast beinar stafavillur, eins og t. d. ef ritað
væri ísand fj’rir ísland. Þetta getur komið fyrir alla skrifara.
Ritari liins ágæta Sínaíhandrits gerir afar margar slíkar vill-
ur t. d. noiocu fyrir nov\]oai eða éx rov xaXovvrag fyrir rx rov
xalovvroi;. Þetta eru beinar misritanir, sem vandalaust er að
lesa í málið. Ritari getur líka skrifað annað orð en hann
ætlaði sér, án þess að gerð verði grein fvrir ástæðu.
Lakara er að eiga við það, þegar ritarinn virðist hafa orðið
annars hugar og fer að skrifa tómar fjarstæður, sem ómögu-
legt er að gera grein fyrir. Þetta kemur náttúrlega síður
fjTÍr góða afritara. En afritararnir liafa verið mjög misjafnir,
og er ótrúlegt, livað sumir geta ritað. Má nefna til dæmis, að
mörg handritin eru rituð þannig, að á blaðsíðunni eru tveir
eða fleiri dálkar. En komið hefir fj7rir, að afritari hefir þetta
að engu, og tekur að rita texiann, hverja línu þvert yfir síð-
una. Geta menn prófað sjálfir, livernig þetta fer með því t. d.
að lesa dagblað eftir sömu reglu, hverja línu þvert vfir síð-
una. I liandriti 80 er ættartala Jesú í Lúk. skrifuð þannig, og
ruglast ættirnar svo, að merkilegt má lieita, að afritarinn
skvldi ekki taka eftir þessu. Þó fer enn ver í hnd. 109. Það
er líka ættartalan í Lúk., sem verður fyrir skakkafallinu. Má
sjá af handritinu, að það er ritað eftir tvídálkuðu handriti,
þar sem ættartalan nær dálítið styttra niður eftir síðara
dálkinum. Afritarinn skrifar svo þannig, að hann fjdgir hverri
línu yfir báða dálka, og fær á þann hátt alveg nýjar ættfærsl-
ur. Forfeðrunum er sundrað, Davíð og Salómon eru feðraðir
á nýjan hátt, en skrifarinn tekur ekki eftir neinu. Hann held-
ur áfram eins og ekkert hefði í skorizt. Svo kemur að þeim
stað, þar sem ættartalan endar. Þar eru orðin „sonar
Adams, sonar Guðs“, og liefði nú mátt ætla að liann hefði
rankað við sér. En það er ekki. Hann lieldur áfram, og lætur
guð vera son Arams, en uppspretta alls verður svo Fares, af
þvi að lians nafn stendur síðast í fyrra dálki. Hieronymus
kvartar undan „librariis dormientihus", sofandi eða syfjuð-
um bókagerðarmönnum, en sjaldan munu þeir þó hafa sofið
jafn fast og höfundur hdr. 109.
Sangermanensis, sem er afrit D, liefir ótrúlegar villur. T. d.
£1 ÚO)
D hefir 1. Ivor. 15,3: juera zavza toi; evðexa. Stafirnir yfir sýna
leiðrétting' í: eiza roig ðaiðsxa. En í Sang. er þessu öllu blandað
saman hugsunarlaust, svo að úr verður liessi endileysa: /ieza
18