Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Qupperneq 171
171
eins og t. d. í Vatikanshandritinu ágæta, er víst, að þar ern
ekki grísk áhrif ein að verki.
Þegar örkunum var raðað saman i quaternio, var þess
vandlega gætt af öllum þeim, sem kunnu með að fara, að
láta jafnan háram vera móti háram og' lioldrosu móti hold-
rosu. Á yztu örkinni sneri holdrosa út, en inn á næstu. I
miðri opnunni var því holdrosa á báðum síðum. Sést af
þessu, að lioldrosan þótti „fína“ hliðin á hókfellinu, því að
utan á kverinu og i mið-opnunni, har mest á áferð skinnsins.
Þess liefir verið til getið, að það muni í raun og veru liafa
verið kristnin, sem gaf bókarforminu sigurinn, og að kristn-
ir menn hafi orðið fvrstir til þess að vilja miklu heldur bók
en rollu. Þetta er ekki ólíklega til getið. Því að það var ein-
mitt slík áköf notkun einhverrar ákveðinnar bókar, afritan-
ir, samanburður, lestur og dagleg uppbyggileg notkun, sem
sýndi verulega yfirburði bókarinnar yfir rollurnar. Vísinda-
mennirnir, sem gáfu sér góðan tima, og voru orðnir svo van-
ir liinu, að þeir liafa séð eftir því að breyta til, hefðu seinl
orðið brautryðjendur í þessu.
Stórstafaletrið.
Notkun bókfells hlaut að hreyta talsvert ritaðferðinni. Það
var nú fvrst bókarformið, sem þessu lilaut að valda, þó að
menn áttaði sig' ekki alveg strax á því, eða notaði sér það.
En ekki leið á löngu, að ritararnir færi að vera eins og
heima hjá sér yfir bókfellinu, og notuðu þeir þá síðuna eins
og liún var. Nú var líka hægt að rita báðumegin á blöðin, og
])að bætti talsvert upp það, sem bókfellið var þykkara en
papyrus. Og enn varð sú afleiðing af öllu þessu, að nii
var hægt að koma miklu meiru fyrir í einni bók en áður.
Það var meira að segja ekki ómögulegt að koma allri Biblí-
unni í eina og sömii l)ókina. Hún varð að visu stór, en það
gerði ekkert til. Efnið var svo sterkt, að það bar vel stærð-
ina. Vandaður bókfells-kódex þoldi ótakmarkaða notkun.
Væri vandlega frá öllu gengið, og' þrssi bók sett i sterk tré-
spjöld, þá var hér komin hók, sem átti að geta enzt um aldir.
Þessi tilfinning fyrir því, að bókin væri stór og' dýrmæt og
gæti enzt, vakti þá tilfinning, að hér vrði að vanda allt verk.
Það dugði ekki að hripa í slíka bók með bréfaletri eða láta
kylfu ráða kasli um áferð.
Það var því byrjað á því, að stryka vandlega fyrir. Það