Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Blaðsíða 216
216
Þá verður að rannsaka nákvæmlega sérkenni eða sóreðli
hverrar þýðingar. Þær eru t. d. mjög mismunandi nákvæmar.
Sumar eru mjög lauslegar og meira að segja sumar lítið ann-
að en útdrættir úr frumritunum. Aðrar eru aftur á móti á-
kaflega nákvæmar, þræða frumtextann orði til orðs, svo að
þær eru nálega óskiljanlegar á nýja málinu. Hafa þær verið
mjög leiðinlegar fyrir lesendur, sem elcki skildu frummálið,
en þær eru ágætar fyrir textarannsóknirnar. Hefir það verið
sagt af einum bezta textarannsóknara (Gregory), að jdir-
leitt sé þýðingarnar því verðmætari fjTÍr textarannsóknina,
sem þær sé verri sem þýðingar og því niinna sjálfstæði sem
þýðendurnir höfðu eða lag á að hugsa efnið á sínu eigin
máli.
Auk þess má, með þvi að kynna sér vandlega sérkenni
hverrar þýðingar, komast mjög nærri því, hvaða orð eða
orðatiltæki muni hafa verið í frumtextanum. Hver þýðari
hefir þar sínar venjur og notar orðin oft í svo sérkennilegri
merking, að ekki væri hægt að skilja, ef klassisk latína ein
væri höfð til skilnings. Allt þetta liafa fræðimenn rannsakað
mjög nákvæmlega í þeim handritum, sem mestu máli skipta.
Loks verður svo að beita við þessar þýðingar sömu regl-
um textarannsóknanna eins og við grísku handritin, því að
frumrit af þessum þýðingum eru engin til. Auk þeirra
hreytinga, sem æfinlega koma, viljandi og óviljandi, þegar
afrit eru gerð, eins og' lýst liefir verði áður, kemur það til
hér, að þýðingar þessar hafa oft verið lagaðar og leiðréttar
eftir síðari og vandaðri þýðingum, og samræmdar. Elztu
þýðingarnar voru yfirleitt mjög ófullkomnar sem þýðingar,
frumtextinn þræddur ákaflega vandlega og mjög mikið af
sérkennilegum orðum úr daglegu máli þess héraðs, sem þýð-
ingin varð til í, og einnig grískuhlönduðum orðum, tekið inn
i málið. Þetta er all mikils virði fvrir textarannsóknina, en
það hefir ekki að sama skapi verið gagnlegt fjrrir þá, sem
nota áttu þessi handrit, og því iiafa menn revnt að færa til
Jjetra máls eftir því, sem þeir gátu við komið. Þeir voru að
skrifa til uppbyggingar, en ekki handa textarannsóknurum
nútímans.
Af þvi, sem hér hefir sagt verið, má sjá, að hinar fornu
þýðingar Nýja-testamentisins geta orðið að mjög miklu liði
við rannsókn texlans, ef þær eru vel og réttilega notaðar, en
að á liinn bóginn verður að beita þeim af mikilli varúð og
kunnáttu.