Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Blaðsíða 238
ÞÝÐINGAR Á ASÍU-MÁL
Sýrlenzkar þýðingar.
Sýrlenzkar þýðingar eru ef til vill merkilegastar allra
biblíuþýðinga fvrir sögu textans. Þær liljóta að vera æfa
gamlar, því að skammt var til þessara landa, og á liinn bóg-
inn ekki liægt að nota grísk rit. Evsebíus hefir geymt til-
vitnun eftir Hegesippus, þar sem liann talar um guðspjall
eða svayyéhov Hebrea og Sýrlendinga, og mun það vera það
fyrsta, sem vér heyrum um það talað. En það er nálega víst,
að eitthvað af Nýja-testamentinu hefir komizt á þetta mál
mjög' snemma, þó að sú saga sé nú mjög óljós.
Tungumál það, sem hér er um að ræða, er aramíska tang-
an. Hún var geysilega útbreidd um þessar mundir, tók við
af grískunni og' náði um Asíulöndin eins langt og vér höfum
sögur. Hún skiptist í ýmsar mállýzkur, eins og er að vænta
um mál, sem nær yfir svo mikil flæmi, án þess að samgöng-
ur sé verulegar. Má tala um Austur-aramísku og Vestur-
aramísku. Austur-aramískan er aðalmálið. Á þeirri mál-
lýzku er Babýlonar Talmud, og' hún virðist hafa verið notuð
al.lt vestur í Mesopótamíu. Það er á þetta mál, sem elztu sýr-
lenzku þýðingarnar eru gerðar.
Vestur-aramískan er aftur á móti merkilegri að þvi leyti,
að liún liafði verið móðnrmál Gyðinga frá því er þeir komu
heim úr herleiðingunni. Á lienni eru nokkur rit Gamla-testa-
mentisins rituð, og hún hefir verið móðurmál Jesú Krists
og' postulanna. Hún er því að nokkru leyti frummál kristn-
innar, og' má segja, að Nýja-testamenti vort sé ekki annað en
grísk þýðing' úr þessu máli. Að vísu er sennilegt, að hæði
Tesús og postularnir hafi kunnað grísku og getað talað liana,
cf á lá, en allar tilraunir, sem gerðar hafa verið til þess að
sanna, að Tesús muni yfirleitt hafa talað grísku, hafa mis-
tekizt. Ennþá liafa geymst í Nýja-testamentinu um tuttugu
orð og orðatiltæki úr aramísku, er sýna, að liún er það mál-
ið, sem allt þetta fór fram á uppliaflega. En menn halda, að