Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Síða 239
239
málið muni liafa verið talsvert mismunandi jafnvel í ýms-
um landshlutum Palestínu. Það mætti þvi virðist svo, að
])essar aramísku þýðingar væri í raun og veru beztu heim-
ildirnar um það, hvað í raun og veru ætti að standa í Nýja-
testamentinu, því að þessir þýðendur liafi i raun og veru
verið að skila ritunum aftur á frummálið. En slíku mun varla
vera til að dreifa. Þessar þýðingar eru merkilegar aðeins
á sama hátt og aðrar þýðingar.
Sýrlenzku þýðingarnar liafa verið allmargar, og skal nú
nefna þær hér hverja í sínu lagi. Hefir áður verið minnst
á þær í sögu ritsafnsins, en ekki er hæg't að komast hjá því,
að ræða um þær sérstaklega í sögu textans.
Diatessarón Tatians.
Flestir munu nú vera þeirrar skoðunar, að Diatessarón sé
elzta þýðing, sem vér vitum um á sýrlenzku. En skoðanir eru
skiptar um það, livort ril þetta sé frumsamið á sýrlenzku
eða grísku. Þeir, sem telja það frumsamið á grísku, henda á
nafnið, sem jafnan hefir fylgt þessu riti - tó ðtn TeaaáQcov".
Kemur það fyrir í riti Evsebíusar, og hafa menn sagt, að
grískt nafn hendi á grískt rit. En þess er þó að gæta, að Ev-
sebíus nefnir önnur rit grískum nöfnum, sem vissa er um,
að voru rituð á öðrum málum. Hann miðar við gríska les-
endur. I íslenzku riti er t. d. liægt að tala um „Frönsku stjórn-
arhyltinguna“ eftir Carlvle. Með grískum frumtexta er og' hor-
in fram sú röksemd, að höfundar eins og Alexandríu-Kle-
menz og' Hippolýtus hafi notað Diatessarón, og þeir hljóta
að hafa haft ritið á grísku, og aldrei finnst þess getið í ritum
þessara höfunda, að rit þetta hafi verið samið á öðru máli.
Þá liafa og ýmsir ágætir fræðimenn, sérstaklega v. Soden,
talið áhrif þessa rits á gríska textann svo víðtæk, að óhugs-
andi væri nema því að eins, að það hefði verið á grísku.
Þessi sönnun er sterk að öðru leyti en því, að þessi víðtæku
áhrif á gríska tcxtann frá Diatessarón eru ekki sannað mól,
Hinir, sem telja ritið frumsamið á sýrlenzku, henda á,
a'ð forn-rithöfundarnir grísku virðist ekki liafa þekkt neitt
af þessu riti annað en nafnið. .Tafnvel Evsehíus, sem var allra
manna fróðastur um þessi efni segir, að Tatian liafi samið,
„eg veit þó ekki hvernig“ (o'vy. ol<5’ oncogl þessa samsteypu
guðspjallanna. Virðist það henda á, að hann liafi ekki séð
þetta rit eða þekkt það. Þeir benda og á það, að ólíklegt og
næstum því ómögulegt væri, að rit þetta hefði glatazt alveg,