Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Side 240
240
ef það hefði verið grískt rit og útbreitt um öll lönd meira og
minna.
Heldur virðist þó svo sem þeim muni betur veita, sem telja
frumritið af Diatessarón liafa verið á grísku. Tatian er i
Rómaborg og notar þar og verður innlífaður guðspjöllunum
á grisku. Hvað var þá eðlilegra en það, að Iiann gerði sam-
steypurit sitt á því máli. Hann merkir í grisku liandriti þá
ltafla, sem bann ætlar að laka og raðar því þannig saman.
En Iiitt er annað mál, að þegar bann hafði gert samsteypu-
rit þetta á grísku, er ekki ósennilegt, að bann sjálfur eða
einbver annar liafi selt það á sýrlenzku eða aramísku. Það
er meira að segja alveg víst, að ritið liefir bann orðið að
bafa á því máli og að á því máli lifir það.
Góðir biblíufræðingar hafa sagt, að enginn viðburður
gæli orðið afdrifaríkari og gagnlegri fyrir textarannsókn-
irnar, en það, að gott bandrit af Diatessarón á frummálinu
fyndist. Það er nú ekki til nema í tiltölulega lélegri arabískri
þýðing (tvö handrit) og svo það, sem bægt er að tína út úr
tilvitnunum í ermskri þýðing af skýringum Efraems sýr-
lenzka, sem einnig eru til í fremur ungum bandritum að-
eins. Guðspjallastamsteypa Viktors frá Capua, sem nú er í
Cod. Fuldensis, er að sönnu gerð eftir Diatessarón, en að því
er ekkert gagn til þess að vita um textann, því að þar er
hreinn Vulgata-texti.
Diatessarón hefir stuðst við grísk handrit, sem liafa verið
mjög nærri frumritunum. Tímans vegna er ekkert ómögu-
legt við það, að Tatian Iiafi séð eitthvað af þeim sjálfum. Og
eftir því, sem séð verður, befir textinn verið all-„vestrænn“.
Það er óbætt að segja, að Diatessarón myndi geta gefið svör
við mörgum vandasömustu spurningum textarannsóknar-
anna.
Forn-sýrlenzk þýðing.
Fram að árinu 1842 vissi enginn maður annað en að Pes-
liitta væri elzta biblíuþýðing sýrlenzk, sem nokkru sinni
liefði gerð verið. En það ár fékk British Museum albnikið af
handritum frá klaustrinu st. Maria Deipara í nitrisku eyði-
mörkinni, fyrir vestan Kaíró. Meðal þessara liandrita var
eitt, sem skjalavörðurinn W. Cureton fann, að bafði að gevma
afar forna þýðing á guðspjöllunum á sýrlenzku, eða brot úr
þeim, því að handritið er mjög skörðótt. Handrit þetta hefir
síðan borið nafn bans og er kallað sýrlenzka Cureton-band-