Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Page 262
SAGA TEXTARANNSÓKNANNA
í fornöld. Miðaldir.
Hér verður ekki farið mörguin orðum um rannsókn text-
ans í fornöld, lieldur aðallega skýrt frá helztu útgáfum Nýja-
testamentisins eftir að prentlist hófst. En minnast má þó
þess, til þess að menn sjái, að textarannsóknir ern ekki nýtt
fvrirbrigði, að visindamenn í Alexandríu höfðu með höndum
textarannsóknir þegar á 3. öld fijrir Krists hurð, er þeir
reyndu að finna rctta texta hinna fornn grísku rita. Og upp
frá því voru þau vísindi jafnan rekin í Alexandríu.
í þeirri borg liefjast lika rannsóknir hihlíutextans, þegar
Órígenes fer að leita rétta textans á gríska Gamla-testament-
inu, og safnar gögnum til sögu Nýja-testamentis ritanna. En
ekki er kunnugt, að liann hafi heinlínis nnnið sérstaklega að
texta Nýja-testamentisins í líking við Hexaplaverkið af LXX.
Samt sem áður virðist hafa sprottið upp af veru Órígenesar
i Sesareu mikill áhugi á textanum, eins og getið hefir verið
um í samhandi við Pamphilus og Evsehíus, og þangað leit-
ar Konstantínus keisari, er hann vildi fá hin vöndnðu handrit
handa kirkjunnm i höfuðhorginni. En þegar litið er frá vís-
indasetrinu Alexandríu og áhrifunum þaðan, er ekki að sjá,
að rannsóknir í þessa átt hafi verið reknar i fornöld. Það,
sem unnið var að textanum, var því miður allt óvísindalegt,
og miðaði til skennnda einna á lionum, þvi að það fjarlægði
liann frá frumtextanum.
A miðöldunum var ekki mikils að vænta i þessa átt. Þó var
áhugi mikill í engilsaxnesku kirkjunni á því, að fá textann
sem réttastan, en sá álmgi beindist eðlilega að biblíu þeirri,
sem þar var notuð, en það var latneska kirkjubiblían,
Vulgata.
Prentaði textinn. Fyrsta tímabil. Textus receptus.
Það leið meira en hálf öld frá því er prentlist hófst og þar
til fvrst var farið að hugsa um að prenta Nýja-testamentið