Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Qupperneq 276

276
anna. Fjöldi þeirra handrita, sem hafa texta annara flokka,
eru meira og minna blönduð þessum texta. Sama er að segja
um þýðingarnar. Honum fylgir fjöldi kirkjufeðra, og' yfirleitt
má segja, að fljótt á litið sé hann svo að segja alráðandi. Eftir
honum er textus receptus til orðinn, þvi að fyrstu útgáfurnar
voru nálega eingöngu eftir smástafa handritum af þessum
textaflokki.
Við athugun á þessum flokkum kemur í ljós, að 1. fl. hefir
yfirleitt stutta leshætti, þar sem á gi-einir. 2. fl. hefir oft frá-
brugðinn lesliátt en líka stuttan. En 4. flokkur liefir yfirleitt
langan leshátt, stnndum samsettan úr hinum háðum. Elztu
kirkjufeðurnir styðja yfirleitt stuttu lesliættina, en síðari
feðurnir hafa lengri leshættina. Auk þess er reynslan sú, að
textar lengjast í meðförum, því að afritarar vilja heldur það
sem lengra er og' fyllra að efni. Þetta vekur strax þá hugsun,
að 4. fl. sé ekki eins forn og hinir.
En það sem W. og H. byggja þó einkum á, er vitnisburður
kirkjufeðranna, þvi að tilvitnanir þeirra eru lang sterkustu
vitnin um það, hvar og hvenær einhver ákveðinn texti hafi
verið notaður. Og meginsetning þeirra er þá sú, að enginn
lesháttur, sem er sérkennilegur fyrir 4. flokk, kemur fgrir í
tilvitnuu nokkurs kirkjuföður á undan Krýsostomosi. En eftir
þann tíma fara þeir að koma fram meira og meira, þar til
heita má að þeir sé alráðandi. SjTlenzki textinn er þ\4 jmgst-
ur og verstur allra tegunda textans, og' sannist að einhver les-
liáttur sé „sýrlenzkur“, á ekki að taka hann. 2. flokkur er
mjög forn og útbreiddur og W. og H. héldu nafninu „vest-
rænn“ aðeins af því, að það var farið að tíðkast, en hann er
óákveðinn og margbreyttur og' oft sýnilega alrangur. 3. fl. er
lítilfjörleg breyting frá 1. fl. Hlutlausi textinn, 1. fl„ virðist,
eftir skoðun W. og H„ hafa gey.mst í Egiptalandi, og hann
kemur þar fyrst fram í verkum Órígenesar, hins mikla
biblíufræðings.
Eftir að hafa rannsakað vandlega allar forsendur skýra
þeir svo söguna þannig:
í f}Tstu hirtu menn lítið um, að vanda afrit Nýja-testament-
isritanna. Þau voru ekki talin innblásin heldur aðeins góð og
uppbyggileg' rit. Menn bjuggust ekki heldur við langri fram-
tíð í þessum heimi, og' bókmenntaáhugi var ekki mikill.
Menn þurftu að fá þessi góðu rit til fræðslu og' uppörfunar,
en livort þau voru stafrétt eftir frumritunum, kom málinu
ekkert við. Það var efnið, sem menn vildu fá. Þessi skilyrði