Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Side 280
280
í sér þann misskilning, að mennirnir geti rakið guðs vegi.
Slikar skoðanir lýsa og djúptækum misskilningi á afskij)t-
um guðs af heiminum og mundu í sífellu leiða menn í vand-
ræði, því að alltaf er það að ske, sem ómögulegt er fyrir
menn að segja, liversvegna hafi verið látið viðgangast af
hinum góða og fullkomna himnaföður. — En svo kemur
þetta ekki heldur lieim við annað, sem vér vitum um sögu
biblíutextans, því að hvað sem þessu vandamáli liður, þá
er ómögulegt að neita því, að allir hiblíutextar, hæði „sýr-
lenzki“ textinn og aðrir grískir textar, og textar allra biblíu-
þýðinga, eru með fjölda mismunandi leshátta, og er þá eftir
að svara því, hvers vegna guð hafi látið það viðgangast, að
kirkjan þarf að dragast með svo mismunandi texta hinnar
heilögu hókar. Mætti margt um þetta segja, ef nokkur þörf
væri að ræða það frekar.
Hitt er aftur á móti fullgild og alveg réttmæt aðstaða, að
vefengja skoðanir annara á málinu og færa rök fyrir sinni
eigin skoðun. Það er bardagi á sama vettvangi, og vegast þá
rökin. Þetta gerði Burgon, og færði vafalaust fram öll þau
rök, sem til voru fvrir málstað lians.
Hann tefldi fyrst og fremst fram liinum mikla sæg hand-
rita, sem styðja þann texta, gegn þeim örfáu handritum,
sem texti W. og H. er byggður á. Kölluðu þeir B. og M. hlut-
lausa textann „neologiska“ textann, og vildu lialda því fram,
að þessi texti væri ekki annað en tilraun, sem gerð hefði
verið í fornkirkjunni til þess að falsa ritningartextann í þágu
villutrúar. Þeir tefldu fram sínum þúsundum handrita, út-
breiddum um alla kristnina öld fram af öld gegn örfáum
handritum á einum stað. Hvaða manni mvndi detta í hug, að
heita svona tökum við útgáfu annara rita? spurðu þeir, og
Miller tók til dæmis útgáfu af Sófóklesi.
Þó að þetta líti glæsilega út á vfirborðinu, er svona rök-
semd í rauninni einskis virði. Eitt gott liandrit er auðvitað
miklu meira virði en 1000 léleg. Ef frumrit er til, falla öll af-
rit til jarðar gersamlega gagnslaus, því að ekkert þeirra
geymir textann hetur en frumritið sjálft. Og sama má segja
um eitt handrit, sem hefir textann hreinni en öll hin. Sjálfur
fjöldinn gagnar lítið, ef ekki koma önnur gæði til. Og dæmið
um Sófókles dugar ekki vegna þess, að sá sem Sófókles
gefur út, fer auðvitað alveg eftir reglu Westcotts og Horts.
Hann tekur fá og góð handrit fram yfir mörg léleg. Ekkert
er algengara en það, að útgáfur af fornritum sé gerðar