Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Blaðsíða 283
283
gagnslaus, neraa því aðeins að sýnt sé, að lesliættir, seni
eingöngu eru til í sýrlenzka textanum, komi fvrir í ritum
kirkjufeðra fyrir þennan ákveðna tíma. En þetta liefir ekki
enn tekizt.
Arás þessi liefir því liaft mest gildi að því leyti, að hún
liefir verið sú eldraun, sem skoðun W. og H. þurfti að fá, til
þess að sýna gildi sitt. En því verður ekki neitað, að enda
þótt B. og M. tækist ekki að verja sinn texta, þá sýndu þeir,
að gætni varð að heita við „hlutlausa“ textann.
Friedrich Blass og vestræni textinn.
Eftir þvi sem tímar líða kemur hetur og hetur í ljós, að
eitthvert mesta vandamál textarannsóknanna er uppruni og
eðli vestræna textans. Verður síðar um það talað. Westcott
og Hort höfðu ekki gert sérlega mikið úr gildi þessa texta.
En gegn því hófust þegar andmæli. Verður að geta hér um
tilgátu þá, sem málfræðingurinn Fr. Blass í Halle kom með,
árið 1895, af því að hún vakti svo gevsilega mikið umtal. En
hún var á þá leið, að vestræni textinn í Lúkasarritunum væri
jafngamall hinum, því að báðir textarnir væri eftir Lúkas.
Hafði þessi skoðun að vísu verið sett fram áður, en hvort-
tveggja var, að Blass var þekktur visindamaður, og rökstuddi
skoðun þessa miklu hetur en áður hafði verið gert. Enda
mátti nú heita, að menn féllist á liana í svip. Blass heindi
rannsókn sinni fyrst og fremst að Lúkasarritunum, af því að
þar er vestræni textinn lang sérkennilegastur. En svo dró
hann einnig önnur rit Nýja-testamentisins inn i þetta, því að
ekki varð staðar numið á miðri leið.
Skoðun Blass var nú þessi i stuttu máli, að Lúkas myndi
hafa ritað guðspjall sitt upphaflega austurfrá, en þegar hann
kom til Rómahorgar með Páli, muni menn þar vestra liafa
heðið hann um afrit, og' þá hafi hann ritað það upp aftur.
En þar sem hann var höfundurinn, var hann náttúrlega ekki
bundinn við orðalag, lieldur varð úr þessu önnur útgáfa. Út-
gáfurnar af Poslulasögunni voru aftur á móti svo til komnar,
eftir skoðun Blass, að fyrst varð Þeófílus að fá eintak, en svo
var annað eintak, eða önnur útgáfa búin til af liöfundinum,
til almennrar notkunar í kirkjunni. í bæði skiptin taldi Blass
lengri lextann liafa verið þann upprunalega eða fvrri text-
ann. Og þar sem vestræni textinn er styttri af guðspjallinu
en lengri en Post., þá höfum vér nú í Nýja-testamentinu fyrri