Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1931, Qupperneq 297
297
Það er ýmislegt, sem fremur rennir stoðum undir þá skoð-
un, að til hafi verið egipskur texti dálítið frábrugðinn /?-
textanum. Og þetta er ekki heldur neitt undarlegt. Það er nú
sýnt, að á-textinn liefir verið til í Egiptalandi eins og annars-
staðar. Hann liefir aðeins orðið að þoka þaðan fyrr en ann-
arsstaðar vegna þcss, að menn voru vandlátari þar en ann-
arsstaðar. Textarannsóknararnir í Alexandríu voru nákvæm-
ir. En getur ekki vel verið, að auk þeirrar starfsemi, sem
leiddi til liins lireina /Mexta, iiafi farið fram önnur hreins-
unarstarfsemi, sem tókst ekki alveg eins vel, og það sé ein-
mitt y -textinn, sem sé ávöxtur þess starfs? Þessi hlandaði
texti kemur fram í fornum þýðingum meðal annars. Hann
er góður, þó að liann jafnist ekki á við hinn.
4. ð-textinn. Erfiðasta vandamál Nýja-testamentis textans
er um uppruna á-textans. Örugg lausn þess vandamáls myndi
sennilega gefa oss lykilinn að flestum þeim leyndardómum,
sem vér eigum nú við að berjast í þessu máli. Texti þessi
er þess eðlis, að ómögulegt er að telja hann hreinan, en hann
er afar forn og virðist liafa verið breiddur út um alla kristn-
ina. Hvernig varð hann til og hvers virði er liann?
í texta þessum eru margar viðbætur, stórar og smáar,
nokkrar úrfellingar, sem þykja mjög merkilegar, breytt orða-
röð og allmikið af samræming. í bréfunum gætir ekki þess-
arar samræmingar af eðlilegum ástæðum og texti Jieirra er
vfirleitt nær /9. En aftur á móti er texti Postulasögunnar, þar
sem þessu er ekki heldur til að dreifa, mjög frábrugðinn.
Langmest gætir sérkenna ú-textans í Lúkasarritunum. Var
það sú staðrevnd, sem hleypti af stokkunum tilgátu Blass um
uppruna þessa texta.
í fyrstu héldu menn, að þessi mynd textans hefði verið sér-
kennileg fyrir Vesturlönd, af því að hún kemur fram í forn-
latnesku þýðingunum. Fékk texti þessi þá nafnið „vestræni
lextinn“. W. og H. liéldu því nafni. Þegar sýr. Cur. fannst,
sáu menn, að þar kom þessi texti einnig fram, og sýr. Sín.
staðfesti þann grun, að þessi texti hefði ekki síður verið
kunnur þar eystra. Síðan hefir og verið sýnt fram á, að Dia-
tessarón muni hafa verið gert eftir texta af þessum flokki,
og ermsku þýðingarnar sömuleiðis. Gerðu menn grein fyrir
þessu með þvi að henda á ýmsa tengiliði milli Austurlanda
og Vesturlanda í fornkristninni. En svo hættist það við, að
þessi texti hefir einnig verið til í Egiptalandi, því að t. d.
Al.-Klemenz hefir notað hann.
38