Árbók Háskóla Íslands - 31.12.2008, Blaðsíða 114

Mannfræðistofnun
Hlutverk og stjórnun
Hlutverk stofnunarinnar er að efla rannsóknir á sviði félagslegrar og líffræði-
legrar mannfræði. Þetta er gert með því að samhæfa mannfræðirannsóknir á
vettvangi Háskóta Islands og stuðla að samstarfi við innlenda og ertenda rann-
sóknaraðila í mannfræði og skyldum greinum. Hlutverk stofnunarinnar er einnig
að stuðla að útgáfu og kynningu mannfræðirannsókna sem og að halda fyrirlestra
og ráðstefnur um mannfræðilegt efni.
Stjórn Mannfræðistofnunarinnar skipa Unnur Dís Skaptadóttir prófessor. sem
formaður. Gísli Pálsson prófessor og Kristín Loftsdóttir prófessor. Framkvæmda-
stjóri stofnunarinnar er Kristín E. Harðardóttir og er hún jafnframt doktorsnemi
við Félags- og mannvísindadeild. Auk þess er við stofnunina einn rannsókna-
stöðustyrkþegi frá RANNÍS. Gunnar Þór Jóhannesson með verkefnið Ferða-
þjónusta á jaðrinum: Tilurð og mótun ferðaþjónustu á íslandi. Stofnunin er hluti af
Félagsvísindastofnun og ertil húsa í Gimli.
Starfsemi
Mannfræðistofnun varstofnsett árið 1974. Hún heyrði upprunalega undir háskóla-
ráð en var formlega færð undir Félagsvísindastofnun sem fagtega sjátfstæð
eining árið 2002. Engin formleg starfsemi var á vegum stofnunarinnar á árunum
2002 til 2005, en í árslok 2005 var stofnunin endurvakin með ráðningu fram-
kvæmdastjóra. Stofnunin stendur fyrir fyrirlestrum með námsbraut í mannfræði
sem haldnir hafa verið nokkuð reglulega. Meginverkefni stofnunarinnar er að
sækja um fjárstyrki til rannsókna og skipuleggja ráðstefnur og kynningará
mannfræði.
Helstu verkefni Mannfræðistofnunar 2008 voru:
• Stofnunin stóð fyrir fyrirlestrum á árinu með eftirtöldum fyrirlesurum:
Rhacel Salazar Parrenas. prófessor við háskólann í Kaliforníu í
Bandaríkjunum; Mark Nuttall. prófessor við háskólann í Alberta í Kanada;
Nurit Bird-David. dósent við háskólann í Haifa í ísrael; Paul Jim Roscoe,
prófessor. við háskólann í Maine í Bandaríkjunum og Heidi Sjetne Lund.
doktorsnemi við Dýratæknaháskólann í Noregi.
• Stofnunin skipulagði eina ráðstefnu á árinu í samstarfi við Hugvísinda-
stofnun: Strúktúralismi á tímamótum: aldarafmæli Claude Lévi-Strauss.
Ráðstefna þessi var haldin í tilefni af aldarafmæti franska mannfræðingsins
Claude Lévi-Strauss. Hann ertalinn einn helsti kenningasmiður síðustu
aldar. Ráðstefna þessi var haldin með aðstoð sendiráða Frakklands og
Kanada og rektors Háskóla íslands. Hingað komu til landsins í tengslum við
ráðstefnuna tveir erlendir fræðimenn til að halda lykilerindi. þau Philippe
Descola, sem tók við embætti Lévi-Strauss við College de France. og
Margaret Lock. prófessor við McGill-háskóla í Kanada. Auk þeirra voru
eftirtaldir íslenskir fræðimenn með erindi: Pétur Gunnarsson. rithöfundur:
Kristín Lofsdóttir. prófesson Gísli Pálsson. prófesson Sigurjón B.
Hafsteinsson; Torfi H. Tulinius, prófessor.
• Innflytjendur á íslandi: réttindi. þátttaka. viðurkenning og virðing.
Forsvarsmenn rannsóknarstofnunarinnar vinna að verkefninu sem er
samstarfsverkefni félagsmálaráðuneytis. Mannfræðistofnunar Háskóla
Islands, Mannfræðiskorar Háskóla ístands og Fjölmenningarseturs.
Verkefnið hefur verið styrkt af félagsmáiaráðuneytinu. og Evrópusam-
bandinu sem hluti af framlagi til Árs jafnra tækifæra fyrir alla og er einnig
styrkt af fyrrnefndum stofnunum. Þátttakendur frá Mannfræðistofnun eru.
auk þriggja BA-nema. fimm meistaranemar og einn doktorsnemi, Unnur
Dís Skaptadóttir prófessor, Kristín E. Harðardóttir framkvæmdastjóri og
Kristín Loftsdóttir dósent.
• Lífsöfn á fstandi er samstarfsverkefni Gísta Páissonar prófessors og Krist-
ínar E. Harðardóttur framkvæmdastjóra. Rannsóknin tengist þverfræðilegu
og fjötþjóðtegu verkefni þar sem bæði eru lögð drög að einhverju um -
fangsmesta fjölþjóðlega lífsafni sem um getur (Biotogical Research Center.
Medical University Graz) og borin eru saman lífsöfn í ýmsum löndum. m.a.
Austurríki. Þýskalandi. Bandaríkjunum. Japan. Ástralíu og (slandi.
• Stofnun styrkti á árinu rannsóknaverkefnið Hvað gera mannfræðingar?
Rannsókn á störfum mannfræðimenntaðra ístendinga. Unnið af Agli Þór
Níelssyni og Eddu Jónsdóttur.
• Stofnun styrkti væntanlega útgáfu Kristínar Loftsdóttur á bók úr
rannsóknarverkefni hennar Imyndir Afríku. sem stefnt er að komi út hjá
Háskólaútgáfunni.
112