Tímarit lögfræðinga og hagfræðinga - 01.10.1922, Side 18
12 Tímarit lögfræðinga og hagfræðinga.
hlutafélag merki í lögum þessum. Við höfum ekki nein-
staðar í lögum skilgreiningu á hugtakinu hlutafélag og
þessi skilgreining 1. gr. á ekki að vera almenn skil-
greining, heldur aðeins segja til um það, hver hlutafélög
ialli undir ákvæði hlutafélagslaganna. Annars hefir það
þótt vera nokkur efi á því, hvað skildi hlutafélag frá
öðrum félögum með takmarlcaðri ábyrgð. Sumir greina
á milli þessara félaga eftir því hvort fjárstofn félags-
ins er fyrirfram ákveðinn eða ekki. Sé fjárstofninn ákveð-
inn, er félagið hlutafélag, annars ekki. petta mun vera
algengasta skilgreiningin. Aðrir leggja áherslu á það,
hvernig arði félagsins er skift, hvort það er eftir eign
íelagsmanna í félaginu eða eftir þátttöku þeirra í veltu
félagsins. Á þeirri skilgreiningu byggja t. d. bæði nefnda-
frumvörpin dönsku, og að því er virðist dönsku hluta-
félagalögin. Fyrri skilgreiningin virðist mér heppilegri.
Hvernig arðinum er skift virðist ekki geta skift svo
mjög miklu máli, auk þess getur verið nokkuð vafa-
samt, hvernig fara eigi með félög, þar sem arðinum bæði
er skift eftir eign og hlutdeild í veltu. Hlutafélagalögin
okkar víkja frá dönsku lögunum í þessu efni, þau leggja
áhersluna á það, að fjárstofninn sé fyrirfram ákveðinn.
En þá verður líka undantekningarreglan í 2. lið 1. gr.
óþörf. par eru undan hlutafélögunum skilin félög með tak-
markaðri ábyrgð, sem starfa í þeim tilgangi að útvega
félögum sínum hluti til notkunar eða koma afurðum
þeirra í verð eða bæta með öðrum hætti hag þeirra,
enda sé starfsemi félagsins takmörkuð við félaga eina
og arði skift með þeim eftir hlutdeild þein’a í veltu fé-
lagsins einvörðungu. Flest þau félög, sem ætlast mun
hafa verið til að þetta ákvæði undanþægi hlutafélaga-
lögunum, samvinnufélög án solidariskrar ábyrgðar, falla
fyrir utan hlutafélagalögin þegar af þeirri ástæðu, að
þau hafa breytilega félagatölu, enda er það hugtaks-
atriði samvinnufélaga, skv. 3. gr. samvinnufélagalag-
anna 36, 27. júní 1921. En ef til væri t. d. kaupfélag,
sem hefði ekki bre.vtilegan fjárstofn, og væri með hluta-