Tímarit lögfræðinga og hagfræðinga - 01.10.1922, Page 21

Tímarit lögfræðinga og hagfræðinga. 15
£.é frá öllum verulegum atriðum er lúta að stofnun
félagsins. þetta er gert til að tryggja það, að þeir, sem
gerast vilja hluthafar í félaginu, fái eða að minsta kosti
ligi kost á að fá sem fullkomnastar og réttastar upplýs-
ingar um félagið. — íslensku hlutafélagalögin fara, eins
og dönsku lögin, aðra leið í þessu efni. þau gefa stofn-
tndunum mjög frjálsar hendur um það, hvernig þeir afla
hlutafjárins. pó að þeir ekki taki hlutina aila sjálfir,
þ. e. þó að um successivstofnun sé að ræða, þá þurfa
þeir ekki að afla hlutafjárins með opinberu útboði, nema
]>eir veiti almenningi kost á að skrifa sig fyrir hlut-
um í félaginu. 1 því eina tilfelli af successivstofnun er
lögboðið að gefa út boðsbréf, opinbera auglýsingu, sem
svo skv. 7. gr. á að greina ýms þýðingarmikii atriði um
félagið. Hvort þessum strangari reglum skv. 7. gr. verð-
ur beitt, fer þá eftir því, hvort telja má að „almenningi
sé veittur kostur á að skrifa sig fyrir hlutum í félaginu“.
Veltur því afarmikið á því, hvernig þetta ákvæði verður
skilið. það er nokkuð óákveðið og ástæða til að skýra
það sem víðtækast. Eg skal ekki fara nánar út í það, en
orðið „almenningur“ verður þó aldrei skýrt svo víðtækt,
að ekki verði nokkurt svigrúm fyrir stofnendurna til að
afla hlutafjárins án útboðs. En með því eru dyrnar opn-
aðar fyrir ýmsu misferli við stofnun félagsins. J>ví það
er engin trygging fyrir því, að þeir menn, sem með
þessum hætti verða fengnir til að gerast hluthafar í fé-
laginu, þekki stofnsamninginn, hvað þá meii’a. 9. gr„ sem
mælir fyrir um stofnfund eftir að hlutafjársöfnun hefir
tekist, bætir að vísu nokkuð úr þessu, og er þar í ís-
lensku hlutafélagalögunum vikið til bóta frá hinum
dönsku, en ekki er það þó nægilega trygt. því hefir nú
að vísu verið haldið fram í Danmörku, að hlutaáskrift
væri jafnan ógild,, ef áskrifanda væri ekki gefinn kost-
ur á að sjá stofnsamninginn, og gilti það einnig þar sem
almenningi ekki væri gefinn kostur á að skrifa sig fyrir
hlutum. En þessi skoðun er bygð þar ekki á ákvæðum
hlutafélagalaganna, heldur aðallega á 30. gr. laga um