Tímarit lögfræðinga og hagfræðinga - 01.10.1922, Side 47

Tímarit lögfræðinga og hagfræðinga. 41
veita eftir d. frv. og lög. þegar sérstaklega stendur á.
Eftir n. og sv. frv. eru þau óþekt, eins og hér eftir
gildistöku lögræðislaganna nr. 60, frá 14. nóv. 1917. —
Við nánari athugun sést þó, að um tvennskonar
,,Myndighed“ er að ræða, fjárræði og sjálfræði, þótt
ekki sé gerður eins skarpur greinarmunur þar á milli
eins og í lögræðisl. íslensku.
Lögræðissviftingarvaldið er hjá dómstólunum, og er
hægt að svifta mann lögræði þegar frá 18 ára aldri, þ. e.
einnig sjálfræði eins og eftir ísl. rétti. Fer lögræðissvift-
ing fram sumpart eftir beiðni þess, er sviftur er lög-
ræði, sumpart gegn vilja hans eða án.
í fyrra tilfellinu eru ekki gerðar eins strangar kröf-
ur til vanhæfis manns til að gæta málefna sinna. Maður
á ekki að geta látið gera sig ólögráðan að ástæðulausu,
en þess er krafist, að hann vegna líkamsgalla (t. d. mál-
leysis, sjónleysis o. s. frv.) sé „mindre skikket" til að
gæta málefna sinna.
Lögi’æðissvifting gegn eða án vilja þess, er svifta á
iögræði, er því aðeins heimil:
1. að hann vegna geðveiki, vanþroska (Aandsvag-
hed) eða annara sálarraskana, sé ófær (uskikket) til að
gæta málefna sinna, eða
2. að hann vegna eyðslusemi eða annarar óforsvar-
anlegrar hegðunar stofni velferð sinni eða fjölskyldu sinn-
ar í voða; eða
3. að hann vegna óhóflegrar notkunar nautnameðala
(víns, morfíns o. s. frv.) sé ófær til að gæta mál-
tfna sinna.
í n. frv. er bætt við ákvæði um lögræðissvifting
manna, er njóta fátækrastyrks, ef þeir fara ráðlauslega
aieð það, sem þeir hafa undir höndum. — Slík ákvæði
eru í d. og sv. fátækralögunum eins og í þeim íslensku.
Lögræðissviftingarúrskurði ber að þinglýsa eftir d.
°g sv. frv., og hefir þinglýsingin sama gildi og hér eftir
íógræðisl. — I Noregi hefir úrskurðurinn verkun frá út-