Dýraverndarinn - 01.01.1983, Page 28

Verr sett en gestir Borgianna
EITURMENGUN umhverfis
vors er ekki einungis af völdum
allsherjarúðunar á stórum svæðum.
í rauninni skiptir hún oss minna
máli en þær ótalmörgu smáeitur-
verkanir, sem vér verðum fyrir dag
eftir dag og ár eftir ár. Þessi stöðuga
snerting við eitur allt frá vöggu til
grafar er eins og dropinn, sem holar
steininn, hún getur að lokum orðið
afdrifarík. Hver skammtur, hversu
lítill sem hann er, verður viðbót við
það eitur, sem þegar hefur safnazt
fyrir í líkama vorum. Sennilega er
ekki til sá maður, sem komizt getur
hjá snertingu við eiturmengað um-
hverfí. Almenningur gerir sér sjald-
an ljóst, hve hættuleg þau efni eru,
sem hann hefur í kringum sig, því
að hann lætur sefjast af ísmegi-
legum auglýsingaáróðri; eins víst
er að hann gerir sér alls ekki grein
fyrir, að það sé eitur, sem hann er
með.
að búfé líði ekki fyrir fóðurskort
og vanhirðu í sveit þinni.
/ því sambandi minnum við
einnig á 2. gr. laga um dýravernd
er hljóðar þannig:
Öllum þeim, sem eiga dýr eða
ráða yfir þeim að öðru leyti eða
hafa umsjá með dýrum fyrir
eiganda þeirra eða annan rétt-
hafa, er skylt að sjá um, að dýr-
in fái nægilegt vatn og fóður
við þeirra hœfi og viðhlítandi
umhirðu. Eiganda eða öðrum
rétthafa er skylt að sjá dýrum
fyrir hæfilegum vistarverum
(geymslústað, vörslustað),
skjólgóðum og rúmgóðum,
enda er skylt að ræsta slíka
staði með viðunandi hœtti.
Með bestu kveðjum
f.h. stjórnar SDÍ
Jórunn Sörensen
Svo almenn er notkun eiturefna
orðin, að hver og einn getur gengið
inn í næstu búð og keypt allskonar
eyðingarlyf án þess hann sé spurð-
ur nokkurs. Oft eru þessi efni miklu
bannvænni en þau, sem hann fær
ekki nema í lyfjabúð og þá aðeins
gegn lyfseðli eða vottorði frá lög-
reglunni. Það safn eyðingarlyfja,
sem getur að líta á hillu í venjulegri
kjörbúð, hlýtur að skjóta hverjum
manni skelk í bringu, jafnvel þeim
sem lætur sér ekki allt fyrir brjósti
brenna - þ.e.a.s. ef hann hefur hug-
mynd um eiginleika þeirra efna,
sem honum er boðið að velja um.
Ef stór mynd af hauskúpu og
krossleggjum væri fest upp yfir hill-
unni með skordýralyfjunum, mundi
kaupandinn kannski líta þau með
sömu óttablöndnu tortryggninni
og honum er tamt að líta önnur
eiturlyf. En í stað þess er þeim stillt
upp snyrtilega í aðlandi umbúðum
með niðursuðuvörur á aðra hlið og
hreinlætisvörur á hina. Jafnvel þar
sem börn ná til standa skordýralyf
í glerílátum. Ef barn eða ógætinn
fullorðinn missir svona ílát á gólfið,
getur hver sem nálægt er fengið á
sig gusu af efni, sem valdið hefur
krampa hjá úðunarmönnum, ef þeir
hafa fengið það á sig. Þessi hætta
fylgir kaupandanum vitaskuld
heim. Dós með mölvarnarefni sem
í er DDT, til dáemis, ber smáletraða
áprentun, sem upplýsir, að inni-
haldið sé undir þrýstingi og dósin
geti sprungið ef hún hitni eða komi
nálægt eldi. Klórdan er eitt algeng-
asta skordýraeitrið til heimilis-
notkunar. Samt hefur yfírlyfjafræð-
ingur Matvæla- og lyfjastofnunar-
innar látið svo ummælt, að „mjög
hættulegt" sé að vera í húsi, sem
úðað hefur verið með klórdani. í
öðrum skordýralyfjum til heimilis-
notkunar er dieldrin, sem er enn
eitraðra.
Allt er gert til að hvetja húsmóð-
Eftirfarandi kafli er úr bókinni:
RADDIR VORSINS ÞAGNA eftir
Rachel Carson. f bókinni spyr hún
þessarar spurningar: ,,Er notkun
skordýraeiturs og anndrra eitur-
efna þegar orðin alvarleg ógnun
við allt líf á jörðinni?“ Hún svarar
sér með þessum orðum: . . það
eru ekki einstöh tilviljunarkennd
tilfelli eitrunar í matvælum, sem
við verðum að horfast í augu við,
heldur varanleg og síendurtekin
eitrun alls umhverfis mannsins... “
Á vorin er mikið eitrað í görðum á
íslandi - þessi kafli fjallar m.a. um
garðaúðun...
js
urina og auðvelda henni að nota
skordýraeitur í eldhúsinu. Hillu-
pappír, hvítur eða mislitur, fæst
vættur í skordýraeitri, öðrum eða
báðum megin. Framleiðendur gefa
út leiðbeiningarbæklinga um
hvernig drepa eigi pöddur. Með
handhægum ílátum er hægt að
senda þéttan dieldrinúða inn í
þrengstu skúmaskot og skápshorn,
sprungur og rifur.
Ef mý eða önnur smáskordýr
ásækja oss, getum vér valið um ótal
smyrsl, olíur og úðunarvökva til að
bera í föt eða á líkamann. Oss er
tekinn vari fyrir því, að sum af þess-
um efnum leysi upp lakk, málningu
og gerviefni, en vér erum látin vera
í þeirri trú, að kemisk efni komist
ekki gegnum hörund mannsins.
Vér getum gljáð gólf vor með
gljáa, sem ábyrgzt er að drepi öll
skordýr, er á honum gangi. Vér
getum hengt upp í klæðaskápa vora
og fatahlífar renninga, sem vættir
eru í linda'n, eða sett þá i skrifborðs-
skúffur vorar, og þurfum þá ekki að
hafa áhyggjur út af möl í hálft ár á
eftir. í auglýsingum er þess ekki
getið, að lindan sé hættulegt. Ekki
heldur í auglýsingum um rafeinda-
26