Melkorka - 01.04.1950, Qupperneq 5

samræmis við rétt ógiitra mæðra og fráskil-
inna kvenna til barnalífeyris, þó þær giftist
aftur.“
Með þessari samþykkt fylgdi greinargerð
frá Mæðrafélaginu, málinu til stuðnings.
Þó að greinargerðin sé nokkuð löng álít ég
rétt að birta hana alla, þar sem liún skýrir
mjög vel sjónarmið þeirra kvenna, sem mest
liafa látið sig málið skipta, og einnig mun
lesandinn þá sjálfur geta dæmt um, hvort
risið á Alþingi lrækkar eða lækkar, þegar
það hefur tekið sínar ákvarðanir nreð hlið-
sjón m. a. af ofanrituðum tillögunr Mæðra-
félagsins.
í fyrri lið samþykktarinnar er farið franr
á þrennt: „Að mæðralaunin verði veitt sem
fullkominn réttur, nreð skilyrðum unr tekj-
ur og efnahag nróðurinnar, senr löggjafinn
setur. I öðru lagi: að efnahagur og tekjur,
en ekki barnafjöldi, ráði því hvort móðir
öðlast slíkan rétt. í þriðja lagi: að mæðra-
launin verði það rífleg að þau nægi til fram-
færslu að viðbættum barnalífeyrinunr og
öðrunr tekjum, senr móðirin kann að hafa.
Flytjendur frumvarpsins lrafa með orðinu
„mæðralaun” viðurkennt að störf móður,
senr er að ala upp börn, séu svo mikilvæg
frá þjóðfélagssjónarmiði, að jrau beri að
launa. Þetta Jrykir okkur nrikilvægt atriði.
En okkur finnst of skanrnrt gengið, að ekki
skuli ætlast til að þau verði veitt senr fullur
réttur, Jregar ákveðin skilyrði eru fyrir
hendi. Vera má að löggjafinn h'ti svo á, að
ekki sé nrikil! munur á heimild og rétti í
slíkri löggjöf og að hægt sé að láta þau
verka eins. Frá sjónarmiði einstaklingsins
skiptir Jretta nriklu nráli, enda óskiljanlegt
hvers vegna orðið ,,heimi!d“ er sett í stað
réttar, ef ekki á að notfæra Jrað ti! jress að
draga úr rétti mæðranna til mæðralauna.
Það má nrinna á að ekki er slíkt örðalag
notað í tryggingalöggjöfinni þar senr ætl-
ast er til að styrkþegi eigi óskoraðan rétt.
Þá förum við franr á að tekjur og efna-
lrag ;ur móður, en ekki barnafjöldi, ráði
hvort hún skuli eiga rétt til fullra nræðra-
launa. Það er til ganrall málsháttur, senr
við viljunr nrinna á: „Bundinn er sá, senr
barnið geynrir". Þessi málsháttur er orðinn
til á Jreim tímunr, þegar ekki var jafn erfitt
að gæta barnanna og nú er — í kaupstöðunr
landsins að minnsta kosti — né gerðar jafn
nriklar kröfur til uppeldisins. Málsháttur-
inn geymir Jrví miklu fyllri sannindi nú.
Við lítunr svo á, að nróðir nreð Jrrjú lrörn á
ýnrsunr aldri, lrafi fullkonrið starf að vinna.
Móðir nreð tvö börn ung, er alveg bundin
o«’ getur ekki stundað neina atvinnu utan
lieinrilis, nenra lrún fái annan til að annast
börnin nreðan lrún er á vinnustað. Ekki
Jrarf að gera ráð lyrir að slík hjálp sé ókeyp-
is. Móðir nreð eitt lrarn ungt, er einnig
bundin yfir því og á varla unr neina atvinnu
að velja nema vinnukonustörf, sem gefast
mjög misjafnlega, bæði fyrir húsmóðurina,
senr vinnuna kaupir og fyrir nróðurina, senr
bæði á að annast barnið og vinna fyrir Jrví.
Það nrá telja til undantekninga þégar slíkt
lánast vel. Flækingur sá, er börnin verða
þannig fyrir, fer einnig mjög illa með þau.
Við teljunr Jrví nauðsyn að nróðir nreð
eitt, tvö eða Jrrjú börn geti átt rétt til fullra
mæðralauna, Jregar efnahagur og ástæður
eru Jrannig að hún þurfi þeirra nreð.
Það yrði að sjálfsögðu dýrt fyrir Jrjóðfé-
lagið að lralda uppi svo mörgunr snráunr
lreimilunr, en er Jró ótvírœð skylda pess við
framtíðina, nema það leysi vandann d ann-
an iog betri hátt.
Við í Mæðrafélaginu lítunr svo á að Jretta
beri að leysa nreð Jrví að sjá svo unr að til
sé gnægð af dagheinrilum, Jrar sem móðirin
geti átt greiðan aðgang að og haft barnið á
nreðan lrún er á vinnustað. Teljum við Jrað
fyrirkomulag hejrpilegra bæði fyrir barn og
móður, eu að Jrau einangrist í lélegu hús-
næði \ ið lítinri kost.
Væri nægur kostur dagheimila og frí-
stundalreimila, Jrar senr mæður ættu auðvelt
nreð að konra börnum sínum fyrir á daginn,
nryndi Jrað geta alveg létt af mæðralaunum
til Jreirra mæðra, senr aðeins eiga eitt eða tvö
melkorka
3,