Melkorka - 01.12.1961, Blaðsíða 25

Það sem ég hef sagt hér að framan um konur í Indó-
nesíu, þá á ég ekki við l)orgarbúa heldur fólkið í
sveitaþorpunum. Það er alveg óhætt að sleppa þessum
tveim hundraðshlutum sem l)úa í borgunum. Það fólk
hefur tileinkað sér háttu Vesturlandabúa og lifir allt
öðru lífi cn fólkið i sveitaþorpunum, sem það þykist
ráða yfir. Og við Sarí vitum það bæði að sveitakonan
þarf aldrei að vera hrædd við að maður hcnnar fái sér
aðra konu á móti vilja hennar.
Ég hafði hugsað mér að gera Sarí alveg undrandi og
sýna henni hvað við bærum mikla umhyggju fyrir
gamla fólkinu i landi okkar, svo ég fór með henni á
fullkomnasta elliheimilið sem ég vissi um, líka vegna
þess að einn ættingi minn var þar vistmaður. Bygging-
in var eins og höll á að líta, allt var nýtt, skínandi og
fullkomið frá hreinlætis sjónarmiði.
Það setti að Sari grát þegar hún hafði skoðað alla
þessa fáguðu eymd, þegar hún sá hvernig við höfðum
smalað saman gömlum mönnum og konum í þessa
hallarbyggingu. Það var séð fyrir öllum líkamsþörfum
þeirra, en hjartahlýja var ekki né ástúðleg umönnun.
Sarí fannst þetta vera miskunnarlaus morðtilraun. Þeg-
ar ég fór seinna að hugsa betur um þetta, skildi ég að
hún hafði rétt fyrir sér. Það sem við óttuinst bæði mest
af öllu, er að vcrða gamalmenni f Sviþjóð.
í Indónesíu gildir ennþá boðorðið: heiðra skaltu
föður þinn og móður, og engin synd er álitin eins stór
og kærleiksleysi gagnvart gömlu fólki. Þeim sem ekki
geta unnið sökum elli eða ekki eiga börn til að sjá um
sig, er ekki safnað á neinar hræðilegar stofnanir. í
Idnónesiu heldur gamla fólkið áfram að lifa lifi sínu
eins og þvi sjálfu þóknast og eins lengi og það kærir
sig um að taka þátt i hinu litauðuga glaða Hfi sveita-
þorpsins. Ef það vill ekki vinna, þá er skylda barnanna
og réttur að sjá fyrir þeim.
Ég get ekki hugsað mér neitt heimili í sveitaþorpun-
um án þessara gömlu manna og kvenna sem alls staðar
er að sjá og dunda við áhugaefni sín og virðast svo
róleg, góð og vitur. Aðallega eru það börnin sem gamla
fólkið snýst mest i kringum. Það er líka venjulega
eldra fólkið, afarnir og ömmurnar sem sjá um yngstu
börnin í fjölskyldunni. Þau eru einnig bezt fallin til
þcss, eru þolinmóð og róleg. Og af því að gamla fólkið
virðist alls staðar á takteinum, eru aldrei nein vand-
ræði með börnin þótt hjónin skilji eða móðirin deyi
frá börnum sfnum.
Og þá er virðingin og tillitssemin sem gamla fólkið
nýtur i svo ríkum mæli í Indónesíul Er því skiljanlegt
að Sarí vill heldur eyða elliárunum ( fátæklegum
bambuskofa innan um óhreina og óþekka krakka en í
hinum nýtfzku fáguðu gamalmennahælum. í bambus-
kofanum heldur gamla fólkið áfram að búa þangað til
það deyr. Á elliheimilunum hér er búið að gera út af
við gamla fólkið með alls konar sálarlausum reglum
löngu áður en það gefur upp öndina. í Indónesíu hef-
ur það aldrei hvarflað að fólki að tæknileg hjálpar-
meðul gætu komið í staðinn fyrir umhyggju og ástúð-
legt viðmót.
Og að lokum nokkur orð um livernig Sarí lítur á
aðra hluti, t. d. hvernig evrópskar konur klæða sig og
annað slíkt.
Hcnni finnst auðvitað að Vesturlandakonur séu sam-
anborið við indónesisku konuna ákaflega ósmekklegar í
klæðaburði, nema þegar þær klæðast síðum kvöld-
kjólum. Henni finnst hattarnir vera táknrænir fyrir
hvað vestrænar konur hafa lélegan smekk og hvað þær
eru liáðar tizkunni.
Hvað likamlegt hreinlæti snertir, þá finnst henni
við einnig standa langt að baki Indónesíu. Þar baða
sig allir að minnsta kosti tvisvar á dag og þykir við-
bjóður ef finnst svitalykt af fólki.
Sarí hefur aldrei séð eins margar feitar og afmyndað-
ar konur eins og hjá okkur. í Indónesiu er fagur lik-
ami höfuðprýði konunnar. Fátæk alþýða hefur ekki
tækifa-ri til að hlaða á sig fitu og efnaðar konur forð-
ast eins og heitan cldinn að fitna.
Klæðnaður indónesisku konunnar heitir saron og
kabaja. Saroninn er mjög fallcgur búningur, klæðilegur
og smekklegur. Auðvitað eru ýms tízkufyrirbrigði á
litum habaja blússunnar. En indónesiskar konur hafa
svo öruggan og fágaðan smekk að þær fara hér aldrei
út i neinar öfgar.
Og svo hafa þær einnig eitthvað sérstætt í fasi og
hreyfingum og bera búning sinn tiginmannlegar en
kynsystur þeirra í Evrópu. Þetta er gamall og fágaður
menningararfur. Fólkið skynjaði þá fegurð sem liggur
i réttum hreyfingum líkamans.
En samanburður Sari á Austur- og Vesturlöndum,
sýnir henni ævinlega yfirburði heimalandsins. Hún er
mjög hrifin af sjúkrahúsum okkar, þau standa indó-
nesisku spítölunum svo langtuin framar, og fyrst og
fremst eru þau miklu ódýrari þó um fullkomnustu
læknishjálp og hjúkrun sé að ræða.
Og að lokum. Sari, sem er alin upp i landi undir
nýlenduoki, er ákaflega glöð yfir því að hún hefur
aldrei orðið var við hér á Norðurlöndum að menn
litu niður á hina svo nefndu þeldekkri menn, heldur
það gagnstæða. Á því sviði finnst henni Norðurlöndin
bera af öðrum löndum Evrópu.
l>óra Vigfúsdóttir pýddi.
melicorka
89