Vesturland - 24.12.1966, Blaðsíða 19

19
ALLTAF SAMI SPRELLIKARLIHH
Brynjólfur Jóhannesson leikari rifjar npp Isafjarðarárin:
Frá pví hann kemur hingað 9 ára drengnr og pangað til
hann flyzt suður til pess að kvænast ísfirzkri unnustn sinni
Brynjólfur Jóhannesson leikari
Á sólhýrum surnardegi
suður í Reykjavík fgrir
tveimur árum gengur
grannur og hvatlegur mað-
ur eftir Austurstræti, og
við mætumst rétt hjá Út-
vegsbankanum. Við tökum
tal saman undir vegg
bankahússins, þar sem
þessi maður liefur starfað
í nærfellt fjóra áratugi. Eg
færi það í tal við fírgnjólf,
því að þetta er enginn ann
ar en hinn þjóðkunni og
ástsæli leikari, Brynjólfur
Jóhannesson, lwort hann
hefði nokkuð á móti því
að segja lesendum Vestur-
lands frá árunum, sem
hann dvaldist á Isafirði.
fírynjólfur tekur þessu
Ijúfmannlega, og við bind-
um það fastmælum, að úr
þessu skuli verða. En tím-
inn líður, og það er ekki
fgrr en í svartasta skamm-
deginu nú í desemberbyrj-
un, sem við hittumst og
gefum okkur tóm til að
rabba saman í næði. fíryn-
jólfur segir létt og
skemmtilega frá, eins og
lians er von og vísa, og
nú gefum við honum orð-
ið, og vonum að lesendur
hafi nokkurn fróðleik og
skemmtun af.
— Ég kem til Isafjarðar
drengur á níunda ári, og
vorum við fjögur systkinin
þá og ég elztur þeirra., en
annars ég ég fæddur hér í
Reykjavík. Ég man það þegar
við komum vestur með einu
af skipum Sameinaða gufu-
skipafélagsins, Ceres, þá voru
viðbrigðin ákaflega mikil, að
koma héðan úr víðsýninu í
Reykjavík í þennan þrönga
fjörð, sem okkur fannst.
— Ég man eftir því, að
systkini mín voru hrædd, fóru
að grenja, og það hafði slæm
áhrif á mig, en það var ein-
göngu vegna þess að þau
héldu að fjöllin væru að detta
yfir skipið. fannst þetta svo
nálægt.
— Þegar við komum inn í
Sundin, sem kallað er, — það
var nú ekki farið inn á Poll
á þessu skipi, — þá kom
fram bátur að sækja okkur.
Þetta var anzi faHegur og
myndarlegur bátur, sem sótti
okkur og við komum upp að
trébryggju, sem lá fram í
sjóinn eins og Steinbryggjan
og bryggjurnar hérna í
Reykjavik, og hún var kölluð
Snorrasensbryggja. Það var
gamall kaupmaður á Isafirði,
sem hét Lárus Snorrason, og
hann hafði bryggju þarna
Sundamegin; annars voru þær
frekar inni á Pollinum, og
þar var fyrst og fremst
Hæstakaupstaðarbry ggj a.
— Mér er enn í fersku
minni, að á móti okkur tók
frændi okkar, Kristján Ás-
geirsson frá Skjaldfönn í fsa-
fjarðardjúpi, sem þá var
verzlunarstjóri hjá Ásgeirs-
verzluninni, skal ég segja þér,
en pabbi átti að setja upp
verkstæði, skósmíðaverkstæði,
fyrir þessa verzlxm, og smíða
eiginlega mestmegnis sjóstíg-
vél, því að Ásgeirssonverzlun
hafði stói'an flota fiskiskipa,
sem þama lögðu upp fiskinn
og var hann þurrkaður á
stóru svæði í Neðstakaupstað,
sem var venjulega hvítt af
breiddum fiski á sumrin.
— Ég man það, að mér
leiddist ákaflega hreint mikið
fyrstu dagana. Við áttum
fyrst heima uppi í svoköll-
uðu Gamla apóteki. Það var
húsið fyrir norðan gamla
læknishúsið. Þorvaldur Jóns-
son læknir, sem var banka-
stjóri við Landsbankann, átti
þessi tvö hús þama í Mjallar-
götunni. Þar var þá apótek,
sem Þorvaldur gamli læknir
hafði. Þar var þá einnig póst-
hús og var Guðmundur Bergs
son póstafgreiðslumaður hjá
Þorvaldi, en í næsta húsi fyrir
ofan bjó Grímur Jónsson guð-
fræðingur, bróðir Árna Jóns-
sonar, sem stjómaði Ásgeirs-
sonverzlun, og faðir Jóns og
Sigurðar Grímssona.
— Sigurður Grímsson varð
eiginlega þess vegna fyrsti
leikbróðir minn á ísafirði.
Við höfum oft minnzt á þau
ár og sérstaklega höfum við
skemmt okkur yfir einu at-
viki frá fyrstu dögum mín-
um á ísafirði. Ég kom vestur
með „stultur“ ,en þær höfðu
ekki sézt á ísafirði fyrr. Á
þeim voru fjórir klampar,
þar sem maður gat stigið af
þeim neðri upp á efri. Égvar
flinkur að ganga á þessu,
því að við höfðum æft okkur
mikið í þessu hér í Suðurgöt-
unni.
— Þá fann Sigurður það út,
þegar allir vildu nú fara að
læra að ganga á stultum, að
við skyldum bara leigja stult-
umar út fyrir svona frá
tveimur og upp í fimm aura
á hálftímann. Svo var þetta
nú stytt niður í 15 mínútur
eða eitthvað svoleiðis, en ég
fylgdist aldrei með því, hvað
inn kom, því að Sigurður var
aðal bisnissmaðurinn, en hann
hefur oft sagt mér síðar, að
þetta sé eini verulegi biss-
nissinn, sem hann hafi komizt
í.
-—Fyrir þénustuna keypt-
um við lakkrís, brjóstsykur
og svoleiðis nokkuð. Þénustan
var nokkuð góð og við höfð-
um talsvert mikið sælgæti
upp úr þessu. En þessi dýrð
stóð ekki mjög lengi, því að
synir Ólafs Halldórssonar tré-
smiðs byrjuðu á því að smiða
sér stultur, sem var auðvitað
ákaflega lítill vandi, og þá
féll öll verzlun niður og lá
við að við yrðum fallítt, —
og nú hlær Brynjólfur dátt.
— Ég segi þetta aðeins sem
dæmi um byrjunina á minni
vem þarna á ísafirði. Þar lék
um við okkur eiginlega ákaf-
lega ólíkt því, sem ég átti að
venjast héma í Suðurgötunni.
Leikbræður mínir hér syðra
voru Villi Pax (Vilhjálmur Þ.
Gíslason), Baldur Andrésson
og bræður hans o.fl. Við vor-
um undir mjög ströngum aga.
Við stálumst stundum til að
fara í boltaleik í Suðurgöt-
unni, en hér var yfirvald,
sem við hræddumst mikið,
Valdi pól, sem kallaður var.
— Þetta þurftum við
ekkert að hræðast vestur á
ísafirði; okkur var allt frjálst.
Þar var einn lögregluþjónn,
man ég eftir, Bjöm Ámason
gullsmiður; nú, hann sat
alltaf inni á gullsmíðaverk-
stæðinu sínu. Við gátum
skemmt okkur alveg eins og
okkur líkaði, aldrei sást hann.
— Við bjuggum þarna í
Mjallargötunni í nokkur ár,
en fluttum svo niður til Magn
úsar Ömólfssonar skipstjóra.
Hann var skipstjóri á einum
Árnapungunum, sem kallaðir
voru; ágætis sjóskip víst, og
þar var hópur af börnum, og
þar var nú oft glatt á hjalla.
— Svo vom þama líka í
nágrenninu synir Sophusar
Nielsens kaupmanns, sem
hafði verið verzlunarstjóri
hjá Tangsverzlun, en þegar
við komum vestur var Jón
Laxdal orðinn verzlunarstjóri
þar. Þeir Hjörtur og Frið-
þjófur em báðir á lífi, en
Charles og Einar fóm til
Ameríku og em báðir látnir
þar vestra.
Það var ákaflega mikið líf
og fjör í ungum drengjum í
þann tíð á ísafirði. Þar voru
ekki danshús sjoppur eða bíó,
en þrátt fyrir það gátum við
leikið okkur á margvíslegan
hátt. Við vorum í boltaleikj-
um, iðkuðum skautahlaup og
skíðaferðir á vetmm og svo
náttúrlega knattspymu á
sumrin og þvíumlíkt.
— Við fómm oft í fjall-
göngur eftir að við vorum
orðnir stálpaðir, og það þótti
einkennilegt, að við skyldum
vera að eyða tíma í að fara
á fjöll • sem var þó aldeihs
dásamlegt sport.
— Svo vomm við talsvert
við sjóinn. Ég man eftir því,
að Davíð Scheving Thorsteins
son, sem var héraðslæknir
þama þegar við komum vest-
ur, og átti mikið af börnum,
glæsilegan hóp barna, hann
átti bát; skektu eins og fleiri
þarna á ísafirði. Hann hvatti
okkur strákana til þess að
hefja kappróöur á Pollinum,
þvi að hann sagði að það væri
ekki til dásamlegri íþrótt fyr-
ir utan sund, því að róðurinn
herti hvern einasta vöðva í
líkamanum, og það er náttúr-
lega rétt út af fyrir sig.
— Þá man ég eftir því, að
stundum voru veitt verðlaun
fyrir kappróðurinn. Þorsteinn
sonur hans og Stefán, sem
vom nú elztir af þeim bræðr-
um, þeir stjómuðu venjulega
þessum kappróðri, og þá vom
stundum veitt verðlaun; það
voru lakkrísborðar.
— Svo kom fyrir að við
skiptum liði og fómm í að
„hverfa fyrir hom.“ Þetta
var mikið leikið á haustin
þegar fór að dimma. Þá kom
ekki ósjaldan fyrir þegar við
vomm í felum einhvers stað-
ar, t.d. niður við gömlu Dokk
una, að þá heyrði maður busl-
ið og lætin í smokkfiskinum.
Þá sneri maður sér að því að
kasta honum á land og aflaði
oft vel. Þá var ekkert verið