Vesturland - 24.12.1966, Blaðsíða 24

24
anum sem ung stúlka og
hafði verið þá nokkurn tíma
í bankanum. Hún er ein af
þeim fyrstu stúlkum, sem
hefja skrifstofustörf. Þá voru
að vísu starfandi símastúlkur.
Tengdafaðir minn fékk þau
boð frá bankastjórninni í
Reykjavík, að það hefði ekki
verið meiningin að kvenfólk
tæki þátt í bankastarfsemi.
Þá voru bankastjórar í
Reykjavík þeir Hannes Haf-
stein, Tofte og Sighvatur
Bjarnason, og rétt á eftir að
þetta skeði, að Guðný byrjaði
að vinna í bankanum á Isa-
firði, þá er Þórunn, eða Labba
eins og hún var kölluð, dóttir
Hannesar byrjuð að vinna í
íslandsbanka, svo að hætt var
við að fetta fingur út á ráðn-
ingu Guðnýjar.
— Nei, elsku bezti, ég er
ekki að víkja mér undan
neinu. Ég get ekki neitað því,
að ég byrjaði að draga mig
eftir konunni þama í bank-
anum. Mér leizt vel á kven-
manninn og við höfðum verið
skólasystkin og þekktumst
áður. Ég var rétt tvítugur
þegar ég byrjaði í bankanum.
Langan tíma? Það tók nú
ekkert afskaplega langan
tíma, ja—, það hefur tekið
svona uppundir ár, ha?
þangað til við vorum leyni-
lega trúlofuð, vorum svona
að digga saman, en við gift-
um okkur samt ekki fyrr en
1922.
- Ég var þá orðinn 26
ára og ég skal segja þér af
hverju giftingin drógst. Við
höfðum bókstaflega ekki ráð
ráð á því. Laun okkar voru
svo léleg í þá daga. Sem dæmi
get ég sagt þér, að fyrst
þegar ég byrjaði í Brauns-
verzlun, þá hafði ég 15 kr. á
mánuði. Fyrst þegar Guðný
byrjar í íslsndsbanka sem
lærlingur, þá fékk hún 15
kr. á mánuði. Þetta var al-
gengt, 15 kr. á mánuði og
þótti gott. Þegar ég kom í
Islandsbanka á Isafirði að
loknu námi í verzlunarskóla
í Kaupmannahöfn, þá fæ ég
50 kr. fyrst á mánuði. Svo er
það hækkaði upp í 75 kr. eftir
tvö ár. Þá hafði ég óskað
eftir því að fá að kynnast
starfseminni í aðalbankanum
og fer suður og er þar 1919
í eitt ár, og þá hækka ég um
50 kr. og er kominn upp í
125 kr. á mánuði. Þetta þótti
fjandi gott þá, en þó var það
ekki meira en það, að fjárinn
hafi það, að maður treysti sér
til þess að reisa bú.
— Nú giftingin dregst,
eins og ég sagði. Helgi flytur
suður með fjölskyldu sína,
mín íjölskylda flytur suður,
en þá hafði Braun gamli
lokkað mig til sín aftur úr
bankanum, til allrar bölvunar
fór ég í það, og það var af
því, að þá var íslandsbanki
ákaflega knífinn með kaup
til sinna starfsmanna. Við
sögðum upp sex í einum bank
anum í Reykjavík og það
ýtti undir mig, svo að ég
hoppaði á tilboðið hjá Braun
og fór þama vestur fyrir
hann í nokkur ár.
— Það var nú svona, að
við gátum eiginlega ekki gift
okkur fyrr en 1922, en þá
kom ég suður og séra Bjami
gifti okkur með pomp og
pragt, og þegar við áttum
25 ára hjúskaparafmæli kom
séra Bjarni heim og sagði:
„Mér hefur nú tekizt bara
býsna vel með ykkur.”
— Eftir að ég fluttist suð-
ur 1923, liðu 10 ár þangað til
ég kom til ísafjarðar. Mig
hafði oft langað þangað, en
efnin leyfðu það ekki. En
1933 fömm við í leikför til
ísafjarðar með nokkur smá-
leikrit nokkrir leikarar úr
Leikfélaginu, sem tókum okk
ur saman og fórum með skipi
norður og höfðum leiksýn-
ingar á Norðurlandi allt til
Húsavíkur. Svo fómm við
Fúsi Halldórs til Isafjarðar
1943, og ég skal segja þér
meira af því á eftir, en ég
fór með Leikfélagi Reykja-
víkur til að sýna Kjarnorku
og kvenhylli eftir Agnar, og
svo fór ég sjö ár í röð í
leikför með Leikfélagi Reykja
víkur um landið, þar á meðal
til ísafjarðar, og áttunda árið
í röð, sem ég kom til ísa-
fjarðar, var á 100 ára afmæl-
inu, sem var mér til mikillar
ánægju og var dásamleg og
ógleymanleg hátíð.
—- Við Sigfús Halldórsson
unnum saman í Útvegsbank-
anum og við fömm saman
vestur á ísafjörð 1943 og
héldum þar 2 eða 3 skemmt-
anir. Ég las þama upp úr
Gullna hliðinu, las upp kvæði
og söng gamanvísur og Fúsi
spilaði undir, og mér er' sér-
staklega minnistætt, að við
fluttum þarna „Stjána bláa„
með undirleik Fúsa, ég las
upp og Fúsi fantaseraði undir.
Ég skal segja þér, ég komst
í stemningu þarna. Oft hefi
ég nú lesið upp Stjána bláa,
en ég held að ég hafi aldrei
gert það betur en á ísafirði,
af því ég hafði ýmislegt í
huga í sambandi við sjóinn
og að „sigla krappan beiti-
vind“ á skautunum í gamla
daga.
I
— Þegar ég lít til baka til
æskuára minna á ísafirði, frá
1910 til 1914, em þau ár
mjög Ijúf í huga mínum.
Næstu þrjú ár er ég svo að
segja ekkert á ísafirði, en
eftir Kaupmannahafnarveru
mína eru mér ungdómsárin
minnisstæð, því að þá héldum
við saman svo mörg á Isa-
firði af ungu fólki og höfðum
okkar klíku og blésum á allt,
sem hét krítik á okkar fram-
ferði, og létum það sem vind
um eyrun þjóta þó að gerðar
væm athugasemdir við okkar
lifnaðarhætti, sem vom þó
saklausir í alla staði. Þetta
var yfirleitt ákaflega gott og
skikkanlegt fólk, sem við um-
gengumst. Ég verð nú að
segja það, að unga fólkið á
ísafirði í mínu ungdæmi var
ákaflega vel upp alið, prútt
og gott fólk. Uppeldi unga
fólksins var mjög strangt.
— Það var alltaf hálfgerð-
ur Reykvikingur í mér, og á
tímabili lenti ég oft í rifrildi
við jafnaldra mína um Reykja
vík, en samt þótti mér mikið
fyrir því að fara frá ísafirði.
Ég átti svo marga vini þar,
ég var búinn að týna vin-
unum í Reykjavík, sumum
hverjum að minnsta kosti, og
þetta þurfti ég að rifja upp
aftur. En það var vart um
annað að ræða en að fara
suður. Allt mitt fólk og
tengdafólk var komið suður.
Eftir að suður kom, var hug-
urinn oft fyrir vestan. Það
er svo einkennilegt, skal ég
segja þér, að ég held að það
sé svo með alla þá, sem átt
hafa heima á Isafirði, að þeim
þykir vænt um Isafjörð. Það
er einhver sérstakur sjarmi
yfir þessum bæ. Ég veit ekki
hvernig ég á að lýsa því, ja,
maður gleymir ekki bænum.
Ég hefi tekið eftir því þegar
maður hefur farið þessar leik-
ferðir vestur, að þessu er eins
farið um aðkomufólk.
— Seinast þegar við fórum,
höfðum við verið að leika
á Þingeyri og fórum heim um
nóttina, ég kalla það alltaf
heim til ísafjarðar. Þegarvið
vorum að keyra upp Skógar-
brekkumar í yndislega fall-
egu veðri klukkan þrjú um
nóttina um hásumarið, þá
sagði ég við krakkana. „Ég
ætla bara að benda ykkur á
eitt. Þegar við komum upp á
háheiðina, þá skuluð þið vera
vakandi og taka eftir kyrrð-
inni, taka eftir fegurðinni yfir
fjöllunum og yfir að Snæ-
fjallaströnd". Það var logn
og þegar við komum upp á
heiðina, þá stönzuðum við og
horfðum yfir. Það var svo
mikil kyrrð, svo mikið logn,
svo mikil fegurð yfir þessu.
Sólin var að koma upp og tí-
brá titraði yfir öllu. Það var
fegurð. Sumt af því fólki,
sem hefur farið með mér
síðan, gleymir þessu aldrei.
— Isafjörður hefur verið
mér góður og veitt mér mikið
inntak í lífinu. Þar er fyrst
og fremst konan mín. Ég
kynntist henni ungur, þekkti
hana sem bam í skóla, en ég
tel mig sérstaklega lánsaman
mann að hafa eignazt þessa
konu, og hún er alltaf ís-
firðingur. Það er mikils virði
fyrir mann, sem hefur orðið
að vinna eins og ég, og sér-
staklega í svona starfi eins
og leikarastarfinu, að eiga
maka, sem kann að meta mitt
starf og fylgjast með mínu
starfi, og það er kannske
vegna þess, að hún hefur, frá
okkar ísafjarðarárum, kunnað
að meta leikstarfsemi, því að
hún lék með okkur þar. Hún
hafði eins mikinn áhuga fyr-
ir leiklistinni eins og faðir
hennar.
— Á ísafirði var líka grund
völlurinn að mínu tvíþætta
ævistarfa, leiklistinni og
bankastörfunum. Tengdaföður
mínum á ég að þakka eigin-
konu mína, já, og auðvitað
tengdamóðurinni líka, og hann
kom mér af stað í leiklist-
Brynjólfur í
„Þremur systrum“
inni og hann greiddi götu
mína til náms og hjá honum
byrjaði ég bankastörf, svo að
þú sérð að ég á honum —
og Isafirði — mikið upp að
unna.
— 1 hvert sinn, sem ég
kem til ísafjarðar kemur yfir
mig einhver sérstakur hug-
blær. Mér þykir vænt um
ísafjörð, það rifjast strax upp
fyrir mér yndislegar stundir,
sem ég hefi lifað þar og mér
er alltaf hlýtt til ísafjarðar.
Kjördæmisráð Sjálfstæðisflokksins í
Vestfjarðakjördæmi óskar öllum Vesl-{
firðingum
gleðilegra jóla og gæfuríks komaiuli ársS
ppsn
\ / iSCH® sJesvFixsxm samiFs^EMsymm
tltgefandi: Kjördæmisráð Sjálfstæðisflokksins í Vesfc-
fjarðakjördæmi.
Blaðútgáfunefnd: Finnur Th. Jónsson formaður, ósk
ólafsdóttir, Jakob Þorvaldsson, Bárður Jakobsson,
Ólafur Guðbjartsson.
Ritstjóri: Högni Torfason.
Ritstjórn og afgreiðsla: Uppsölum, sími 232.
Prentstofan Isrún hf., lsafirði.