Búnaðarrit - 01.01.1984, Blaðsíða 18

XVI
BÚNAÐ ARRIT
Halldór Pálsson stofnaði fyrsta fjárræktarfélagið árið
1940, en þó undarlegt megi virðast, þá áttu félögin erfitt
uppdráttar fyrstu árin, sem ef til vill má að hluta kenna
sauðfjárpestunum, sem þá herjuðu í algleymingi. Ekki var
því um að kenna að Halldór lægi á liði sínu. Ég kynntist því
vel þegar ég tók til starfa hjá Búnaðarsambandi Suðurlands
sem ráðunautur í búfjárrækt árið 1946. Halldór var alltaf
boðinn og búinn að koma á stofnfundi sauðfjárræktarfélaga
og ferðast um með mér að velja félagsféð, en starfsemi
félaganna byrjaði venjulega með því, að aðeins úrval úr
fjárstofninum var haft á fullkomnum skýrslum, á meðan
bændur voru að temja sér skýrsluhaldið. Á þessum ferða-
lögum, sem farin voru að vetrarlagi í misjöfnu veðri, varð
oft að fara gangandi tugi km á dag og oft var verið að langt
fram yfir miðnætti, þó risið væri úr rekkju um sjöleytið að
morgni. En fljótlega upp úr fjárskiptunum efldist starfsemi
fjárræktarfélaganna og hefur árangur ræktunarstarfsins
orðið með ólíkindum. Þannig voru fyrstu niðurstöður
fjárræktarfélaganna, sem birtar voru árið 1953—54: afurðir
eftir 14.413 ær í 71 félagi 18,7 kg af kjöti til jafnaðar, en árið
’79—’80 voru 159.415 ær á skýrslum í 134 félögum, og þær
skiluðu 23,0 kg eða 4,3 kg meiri afurðum til jafnaðar en 26
árum áður.
Fyrstu afkvæmasýningar á sauðfé voru haldnar árið 1949.
Mikil vinna hefur verið lögð í þær, en það verður að játa, að
árangur þeirra hefur ekki orðið jafn mikill og erfiðið.
Annar þáttur þessu skyldur hefur verið að þróast mest eftir
fyrirmynd frá fjárræktarbúinu á Hesti, en það eru
afkvæmarannsóknir á hrútum. Verður betur vikið að því
síðar í þessari grein.
Héraðssýningar á hrútum hófust á skipulagðan hátt árið
1955. Halldór Pálsson mótaði í upphafi þessar sýningar, og
er óhætt að fullyrða, að þær hafi gert mikið gagn, og þyrfti
að reyna að halda þeim áfram eins og öryggismál sauðfjár-
veikivarna frekast leyfa. Á þessum sýningum, sem yfirleitt