Heilbrigðismál - 01.09.1981, Blaðsíða 4

Nauðsynlegt að
auka leit að
brjóstakrabbameini
Brjóstakrabbamein er sú tegund krabbameins í
konum sem mest hefur aukist síðustu ár, og hefur
reyndar verið algengust a. m. k. síðan krabba-
meinsskráning hófst. Árlega greinast nú 70—80
konur með þennan sjúkdóm. Þetta krabbamein er
nú þrisvar sinnum algengara en lungna- og maga-
krabbamein, sem eru í öðru og þriðja sœti hjá kon-
um, og sex sinnum algengara en leghálskrabba-
mein. Hér á landi deyr tíunda hver kona sem fengið
hefur brjóstakrabbamein innan árs en sextíu af
hundraði lifa i fimm ár. Lífslíkur hafa þó aukist
verulega síðustu árin en betur má ef duga skal. Það
er mikil þörf á að neyta allra tUtœkra ráða til þess
að flýta greiningu þessa sjúkdóms.
Síðan 1973 hafa allar konur sem komið hafa í
leitarstöð Krabbameinsfélagsins jafnframt fengið
brjóstaskoðun og vissir áhœttuhópar hafa einnig
verið sendir i brjóstamyndatöku (mammografitt).
Árlega eru skoðaðar í hópskoðunum á öllu landinu
um 12 þúsund konur, sem er fjórðungur allra
kvenna í aldursflokkunum 25 — 70 ára, og á síðustu
árum hefur þriðjungur til fjórðungur allra brjósta-
krabbameina verið greindur við Itópskoðanir. A
síðasta ári, 1980, voru þannig greind 25 brjósta-
krabbamein við hópskoðun af 76 sem greindust það
ár á öllu landinu.
Nauðsynlegt er að neyta allra ráða sem vitað er
að leiða til fyrri greiningar á brjóslakrabbameini.
Reglubundin sjálfsskoðun stuðlar oft að því að
konur koma fyrr til skoðunar. Þess vegna er ástœða
til að auka áróður fyrir sjálfsskoðun brjóstanna og
taka upp skipulega kennslu í þeirri aðferð. Beita
ber brjóstaástungum til frumurannsókna í enn rík-
ara mœli en nú er gert. Krabbameinsfélagið þyrfli
að koma upp aðstöðu til að reyna þœr rannsókn-
araðferöir sem þykja vœnlegar til greiningar á
brjóstakrabbameini.
Skipulegar brjóstamyndatökur (mammografia)
á eins til tveggja ára fresti á öllum konum yfir
fertugt hafa í Svíþjóð og víðar flýtt greiningu á
brjóstakrabbameini og sömuleiðis hefur orðið
veruleg minnkun á meðalstœrð œxlanna. Flest
bendir því til að þessi rannsókn sé virk til að auka
batahorfur sjúklinganna.
Breytingar á tíðni átta algengustu krahhameina meðal
íslenskra kvenna, iniðað við 100.000 (aldursstaðlað). Árið
1980 voru greind 317 krabbamein í konum, þar af 77
brjóstakrabhaniein og 26 í lungum, en ekki nema 7 í
legliálsi. Byggt á upplýsingum frá Krahbameinsskránni.
Ég tel að taka eigi upp brjóstaskoðanir með
mammografiu á öllum konum 35 ára og eldri,
annað hvert ár. Yrði byrjað á Reykjavikursvœðinu
og konur á landsbyggðinni rannsakaðar á sama
hátt, samtimis og leghálsleitin vœri framkvœmd.
Það er ánœgjulegt til þess að vita að heilbrigðis-
yfirvöld hafa sýnt þessu máli áhuga. Fljótlega
verður skipuð nefnd til að gera tillögur um skipit-
lega leit að brjóstakrabbameini, með röntgen-
myndatökum.
Með það í Iniga Itve margar konur deyja úr
brjóstakrabbameini er Ijóst að allt verður að gera
sem unnt er til að flýta greiningu meinsins og auka
þannig lífslíkurnar.
4 Fréttabréf um HEILBRIGÐISMÁL 3/1981