Heilbrigðismál - 01.09.1981, Blaðsíða 22

hverju þúsundi íbúa. Nauðsynlegt
er að gera sér grein fyrir því að
skráning veikra var mjög ófull-
komin, t. d. eru skráðir sjúklingar í
Reykjavík um þrjú þúsund, en
héraðslæknir taldi að um tíu þús-
und hefðu veikst. íbúar Reykjavík-
ur voru þá 15328. í skýrslum töldu
tveir aðrir læknar að 80—90% íbúa
í sínum héruðum hefðu veikst. Þeir
sem sýkst höfðu vorið 1918 sluppu
flestir í annarri bylgjunni.
í marsmánuði 1919 kom þriðja
bylgjan. Var hún fyrst framan af
talin vera önnur kvefsótt (bronchi-
tis og bronchopneumonia) og skráð
þannig í farsóttaskýrslum. Breidd-
ist veikin um mest allt landið á
tveimur mánuðum. Veikin lagðist
framan af nær eingöngu á börn, en
eftir því sem á leið sýktust fleiri
fullorðnir, sérstaklega í þeim hér-
uðum sem sluppu við hina upp-
runalegu spánsku veiki. Skráðir
voru 4182 sjúklingar, sem er sjálf-
sagt of lág tala, og 91 dó. Upphaf
þessa faraldurs er fremur óvenju-
legt miðað við inflúensu, og einnig
ólíkt því sem gerðist erlendis í
þriðju bylgjunni. Vissulega bendir
þó hin hraða útbreiðsla sjúkdóms-
ins til inflúensu.
Frá því að svínainflúensuveira
uppgötvaðist hefur hún að mestu
haldið sig í svínum. Það vakti því
verulega athygli þegar svínainflú-
ensufaraldur kom upp hjá her-
mönnum í Fort Dix herstöðinni í
New Jersey í Bandaríkjunum í
janúar og febrúar 1976. í Fort Dix
veiktust ellefu manns og einn lést.
Það kom í ljós við mótefnamæl-
ingar að um 500 manns höfðu
sýkst. Ekki tókst að sýna fram á
beint samband milli þeirra sem
sýkst höfðu og svína. Var því ljóst
að nú hafði smit gengið frá manni
til manns. Við þessar fréttir urðu
menn uggandi og var talin hætta á
stórum faraldri, sem gæti orðið lík-
ur spánsku veikinni. Að sjálfsögðu
er alltaf hætta á meiri háttar inflú-
ensufaraldri þegar nýtt afbrigði af
inflúensuveiru kemur upp.
Hér á landi var ákveðið, að
frumkvæði landlæknisembættisins,
að gera könnun á magni inflú-
ensumótefna í blóði íslendinga.
Hafði Alþjóða heilbrigðisstofnunin
mælst til þess að slíkar mótefna-
mælingar færu fram sem víðast ár-
ið 1976. Alls var safnað 1405 blóð-
sýnum frá 12 stöðum á landinu.
Um niðurstöðurnar má segja í
stuttu máli að þó að tæp sextíu ár
væru liðin síðan spánska veikin var
hér á ferðinni, mátti glöggt sjá enn
á mótefnum fólks hvar sú veiki
hafði komið og hverja hún hafði
sýkt. Einnig var greinilegt að
skyldar veirur höfðu náð að sýkja
fólk næstu tíu ár á eftir stórfaraldr-
inum 1918. Það kom á óvart hversu
mikil mótefni fundust enn gegn
svínainflúensuveiru í blóði þess
fólks sem fætt var fyrir faraldurinn
1918 og hafði verið búsett þar á
landinu sem spánska veikin geis-
aði. Aldursdreifing mótefna gegn
svínainflúensuveiru var allt önnur
en aldursdreifing mótefna gegn
nýjustu A- og B-stofnum inflú-
ensuveiru.
Auk hins beina fræðilega gildis
sem slík athugun hefur, geta nið-
urstöður hennar komið að gagni
við ákvörðun um forgangshópa við
bólusetningu, ef til kemur og ef
bóluefni er af skornum skammti.
HEILUN
Lýsi hefur löngum verið einn helsti heilsugjafi Islendinga
A-vítamín þess skerpir sjónina. D-vítamínid styrkir beinvefi.
Fjölómettadar íitusýrur lýsisins eru æskileg næring bæði ungum
og öldnum.
Nú eru einnig á bodstólum lýsisperlur, bragðlausar og fullar af
íersku, fljótandi lýsi.
22 Fréttabréf um HEILBRIGÐISMÁL 3/1901