Heilbrigðismál - 01.03.1986, Blaðsíða 20

byggist á því að taka bláæð úr fót-
legg og tengja hana frá aðalslagæð
(aorta) og við kransæð utan á hjart-
að þannig að blóðið geti runnið
óhindrað fram hjá þrengingu eða
stíflu í kransæðinni. Oft er tengt
fram hjá þremur hindrunum eða
fleiri. Æðabútarnir eru 10 til 20
sentimetra langir og nokkrir milli-
metrar í þvermál.
Hvað tekur aðgerðin langan
tíma?
Kransæðatengingarnar taka allt
frá 20 mínútum og upp í tvo og
hálfan tíma, en í heild tekur að-
gerðin þrjá til fimm tíma.
Hjartaaðgerðir eru nú orðnar mun al-
gengari en fyrir einum áratug. Krans-
æðaaðgerðum hefur fjölgað úr 5 árið
1975 í 114 árið 1985, og komust meira
að segja upp í 166 árið 1984. Aðrar
hjartaaðgerðir (m.a. vegna meðfæddra
hjartagalla og lokugalla) eru 20—35 á
ári.
Ein kransæðaaðgerð kostar í
Englandi um 200 þúsund krónur,
fyrir utan ferðakostnað o.fl. Eru
þetta dýrar aðgerðir?
Fólki sem er í þessari aðstöðu
finnst þetta ekki dýrt. Ég skal ekki
Ieggja mat á kostnaðinn sem slík-
an, en reiknað hefur verið út að
aðgerðirnar verði ódýrari hér en í
London.
Það kostar þjóðfélagið líka veru-
lega mikið að hafa fólk óvinnufært
og inni á sjúkrahúsi oft á ári vegna
veikinda sinna. Það er mikilvægt
að fá sjúklinginn til aðgerðar áður
en hann fær hjartaáfall, kransæð-
arnar stíflast og ör myndast í hjarta-
veggnum. Þeir sem fara nógu
snemma í aðgerð hafa meiri mögu-
leika en hinir að fá bót meina sinna
og komast til vinnu á ný.
Hve Iengi er sjúklingurinn frá
vinnu eftir aðgerð?
Yfirleitt er legutíminn um tvær
vikur og sjúklingurinn getur oft far-
ið að vinna eftir tvo til þrjá mánuði.
HJARTAAÐGERÐiR
1969-1985
250-,
200-
150-1
19 19 19 19 19 19 19 19
70 72 74 76 78 80 82 84
■ KRANS— ■ AÐRAR
ÆÐA— HJARTA—
ADGERÐIR AÐGERÐIR
Er aðgerðin sem slík hættuleg?
Dánartíðni í kransæðaaðgerð og
á fyrsta mánuðinum eftir hana, er
víðast um eða innan við 1%.
Hjartaaðgerðir eru því ekki hættu-
legri en margar aðrar stórar
skurðaðgerðir, til dæmis aðgerðir á
lungum eða stórum æðum.
En er mikil hætta á sýkingum?
Við allar aðgerðir er viss hætta á
sýkingum, en hún er ekki meiri við
kransæðaaðgerð en aðrar hreinar
skurðaðgerðir.
Aðbúnaður á íslenskum sjúkra-
húsum er það góður að hér ætti að
vera hægt að reikna með að sýkinga-
hættan geti verið jafn lítil og best
gerist erlendis, þar sem vel innan
við 5% sjúklinganna fá sýkingu í
einhverju formi eftir aðgerð.
Við kransæðaaðgerðir er tengt fram hjá
stífluðum æðum utan á hjartanu. Efst á
myndinni eru meginæðarnar að og frá
hjartanu.
20 HEILBRIGÐISMÁL 1/1986