Samtíðin - 01.05.1935, Side 16

14
SAMTÍÐIN
ur hvergi nálægt, er jurtagróðurinn
oft með afbrigðum mikill og fagur,
og þar hefir ekkert annað áburðar-
efni komist að en þau, sem náttúran
sjálf leggur til, fyrst og fremst leifar
af allskonar lífrænum efnum.
Tilbúni áburðurinn hefir nú þegar
gert mikið tjón, og þá einkum sú teg-
und hans, sem veldur sýrumyndun í
jarðveginum, svo sem ýms köfnunar-
efni. í Þýskalandi hefir þetta þegar
komið í ljós, með því að þrátt fyrir
aukna notkun, verður uppskeran
minni en fyrir ófriðinn. Til þess að
sanna þetta, má benda á það, að ár-
in 1913/14 var samtals notað 1.230
þús. smál. af tilbúnum áburði, en
1930/31 var notkunin 1.508 þús.
smál. Af þessu áburðarmagni hefir
köfnunarefnisnotkunin aukist úr 185
þús. upp í 357 þús. smál. En þrátt
fyrir þetta lækkaði uppskeran þann-
ig, að ef talið er, að hún hafi numið
100 á hektara árið 1913—14, hefir
meðaltal síðustu 10 ára sýnt, að hún
hefir aðeins orðið þessi: Rúgur 83.3,
hveiti 82.9, heyaflinn 88.2 og jarðepli
91.0. Þessi minkaða uppskera stendur
í beinu sambandi við aukið sýruinni-
hald þýska jarðvegsins. Eftir þeim
jarðvegsrannsóknum, sem fram hafa
farið í Þýskalandi, var talið, að af
jarðveginum væri
árið 1927 22 %
— 1928 24.7 %
— 1929 29 %,
sem innihéldi í meðallagi mikla eða
of mikla sýru, og síðan telja menn,
að þetta hlutfall hafi aukist að mun.
En því er nú ver, að hæpið er, að
jarðvegurinn nái sér nokkurn tíma
að fullu aftur. Smádýralífið í jarð-
veginum hefir þegar orðið fyrir þeim
hnekki, að það mun ekki bíða þess
bætur í fljótu bragði. Notkun tilbúna
áburðarins um mörg ár gerir það að
verkum, að jarðvegurinn eitrast
smám saman.
Það hlýtur hverjum og einum að
vera ljóst, að jurtir, sem fá alla nær-
ingu sína úr jarðvegi, sem tilbúinn
áburður er notaður á, verða öðruvísi
að efnasamsetningu en þær, sem
njóta þess áburðar, sem náttúran
veitir. Með þessu er þó ekkert um það
sagt, að þær séu minna virði fyrir
þetta. En hitt er það, að jurtir, sem
vaxa í jarðvegi, sem hefir of mikið
sýruinnihald, og er þar af leiðandi
ekki heilbrigður, eru ekki eins og þær
eiga að vera, þar eð þau næringar-
efni, sem menn og skepnur fá úr slík-
um jurtum, geta ekki verið sama eðl-
is og þau, sem fást úr jurtum, sem
vaxa í fullkomlega heilbrigðum jarð-
vegi. Fyrst og fremst á þetta við um
söltin í jurtunum, þá eggjahvítuefn-
ið og ýms önnur efni, og sjálfsagt
verður fjörefnainnihaldið ekki hið
sama.
Margir bændur fullyrða það, að
fæðutegundir, sem ræktaðar hafa
verið við tilbúinn áburð, svo sem
kartöflur, kálmeti og kornmatur,
standi þeim matvælum að baki, hvað
gæði snertir, sem ekki eru þannig
ræktuð. Einn þeirra, sem gefið hefir
skýrslu um tilraunir sínar um notkun
tilbúins áburðar, skýrir frá því, að
sterkjumagn jarðepla, sem húsdýra-
áburður var notaður við, reyndist
24 %, en sterkjumagn þeirra, sem
tilbúinn áburður var notaður við, að-
eins 20,5 %. Fólk í kaupstöðum, sem