Fréttablaðið - 23.03.2010, Blaðsíða 26

23. MARS 2010 ÞRIÐJUDAGUR6 ● farsímar
Bíb! Bíb! „Mér þykir það leitt
en ég elska þig ekki lengur,“
segja flatir stafir á símaskján-
um. Áfallið jafnast á við atlögu
með eggvopn. Áverkarnir eru
bara ekki jafn sýnilegir.
„Að flytja slæmar fréttir, eins
og að slíta ástarsambandi í gegn-
um sms, á aldrei að gera. Það er
afar ópersónulegt því aldrei að
vita hvar viðtakandinn er stadd-
ur eða í hvaða aðstæðum þegar
hann les það. Eina sem öruggt er,
er að móttaka þess veldur áfalli,“
segir Ágústína Ingvarsdóttir sál-
fræðingur sem þekkir vel sálarör
sumra af sínum skjólstæðingum
eftir hranaleg og særandi sms-
skilaboð. Hún segir mikilvægt að
talað sé maður við mann þegar
flutt eru slæm tíðindi. Annað sé
óvarkárni og ónærgætni, auk þess
sem fólk skjóti sér undan ábyrgð
með því að hafa þennan háttinn á.
„Það gleymist oft að hafa aðgát í
nærveru sálar. Við þurfum að taka
tillit til hvert annars og sýna lág-
marks kurteisi; jafnvel þótt manni
líki ekki alltaf vel við hvert annað.
Koma alltaf fram af mannlegri
reisn, en sá sem sendir þess háttar
sms er óskaplega rislágur.“
Ágústína segir sms á borð við
„Ég elska þig ekki lengur“ vera
þau verstu sem hægt sé að senda
manneskju sem er ástfangin og
jafnvel búin að setja stóran hluta
lífs síns í sambandið. „Slíkt er
óbærileg afgreiðsla og má setja í
samhengi við að manneskja ráðist
á aðra með eggvopni. Þá verður
afleiðingin sýnileg, en ekki við
sms-atlögu, þótt hún sé alveg jafn
slæm.“
Hún bætir við að möguleiki á
sms-i hafi því miður breytt sam-
skiptum fólks á verri veg. „Dofi
og tilfinningaleg fjarlægð er orðin
sjúkdómur í okkar samfélagi. Við
erum komin svo langt frá hvert
öðru að við erum hætt að skilja
að hinn aðilinn og hitt fólkið hafi
tilfinningar. Þannig erum við
farin að umgangast hvert annað
eins og í gegnum sjónvarp, þar
sem við erum orðin ónæm fyrir
fréttum sem eru hættar að snerta
okkur þótt um sé að ræða fólk
eins og okkur sjálf sem lendir í
hræðilegum atburðum.“
Ágústína segir sms slæmra
tíðinda vera enn ljótari hjá full-
orðnum en börnum því þá sé
meiningin að meiða. „Samskipti
snúast um jafnvægi. Þegar fólk
talar saman og annar segir eitt-
hvað þarf hinn að fá tækifæri til
að svara. Þetta eru hins vegar
engin samskipti, heldur skila-
boð á eina vegu og í raun ekk-
ert tillit tekið til þess hvaða áhrif
þau hafa. Þá situr hin manneskj-
an eftir með allar tilfinningarn-
ar og fær ekki að tala í jafnvægi,
með brotið hjarta sem blæðir, og
á um alla framtíð erfiðara með að
fá aftur traust á annarri mann-
eskju,“ segir Ágústína.
„Því miður er algengt að fólk
slíti ástarsamböndum á þennan
veg, en líka að tilkynna um alvar-
leg veikindi og jafnvel fráfall með
ósmekklegum og köldum hætti.
Þá hafa þeir sem sótt hafa um
vinnu, beðið lengi eftir svari og
sóst eftir því, fengið stuttaralegt
sms um að hafa ekki fengið vinn-
una í stað þeirrar lágmarks virð-
ingu að hringt sé í það. En svona
gerum við ekki. Við komum ekki
svona fram við fólk.“ - þlg
Brostnu hjarta blæðir við vont sms
.
Ágústína Ingvarsdóttir sálfræðingur segir mikilvægt að fólk sýni mannlega reisn og lágmarks kurteisi í öllum samskiptum við
aðra. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
● MINNI GEISLUN Geislun frá GSM-símum hefur ekki verið rann-
sökuð til hlítar. Þó eru þær raddir háværar sem telja að geislun frá símum
sé skaðleg heilsu manna og á veraldarvefnum má finna ýmsar síður og
greinar þar sem því er velt upp.
Á einni þeirra, www.ewg.org, er að finna nokkur ráð til að minnka
geislun þegar GSM-símar eru notaðir. Þar er meðal annars mælt með að:
- Nota handfrjálsan búnað eða stilla símann á „Speaker“.
- Halda símanum frá líkamanum þegar talað er en hafa hann ekki í
vasa eða belti.
- Hlusta meira og tala minna þar sem minni geislun
á að fara fram þegar
tekið er við símtölum
og skilaboðum.
- Skrifa frekar smá-
skilaboð en hringja.
- Nota ekki símann ef
sambandið er lélegt.
- Leyfa ekki börnum að
nota símann.
● BARNIÐ OG FARSÍMINN Samkvæmt tölum frá árinu 2008 eiga
níu af hverjum tíu börnum í 4.-10. bekk farsíma. Líkt og með netið þarf
að kenna börnunum að umgangast símtækið og þá möguleika sem það
býður upp á. Á heimasíðu umboðsmanns barna, barn.is, má finna ýmiss
konar góð ráð fyrir foreldra er varða ýmislegt, og þar á meðal farsíma-
notkun barna.
Eineltismál þar sem netið og sms-sendingar koma inn í hafa komið
upp í grunnskólum og því þurfa foreldrar að vera vel vakandi yfir sím-
notkun barna sinna. Einnig þarf að kenna börnum að það kostar pening
að tala í símann og að símtækin sjálf kosta pening þannig að huga þarf
að því að börnin læri að gæta símans og fara vel með hann.