Fréttablaðið - 25.09.2010, Blaðsíða 72

36 25. september 2010 LAUGARDAGUR
É
g held að ég sé ekkert
voðalega vinsæll meðal
starfsfólksins hérna,
líklega vegna þess að
ég er svo ofboðslega
mikill Íslendingur. Það
má helst aldrei stoppa heldur bara
vinna og vinna, og ef ég sé ein-
hvern hangsa verð ég alveg brjál-
aður. Ég er svo óþolinmóður og
heimta að allt gerist strax,“ segir
Ingi Þór Jónsson þegar hann sest
niður með blaðamanni á kaffihúsi
sem staðsett er í Novas – Contemp-
orary Urban Centre í
Liverpool, einni stærstu
listamiðstöð Norður-
Englands.
Ingi Þór tók nýlega við
starfi listræns stjórn-
anda Novas Centre, eins
og þessi sex hæða og
170.000 fermetra bygg-
ing nefnist í daglegu
tali, en auk þess starfar
Ingi Þór sem ráðunaut-
ur varðandi norræna
list fyrir Tvíæringinn
(Liverpool Biennial of
Contemporary Art), sem
er ein stærsta og fjöl-
sóttasta sjónlistahátíð-
in sem haldin er í Vest-
ur-Evrópu. Hátíðin var
sett um síðustu helgi, en
hluti hennar fer einmitt
fram í téðu Novas-menn-
ingarsetri.
Ingi Þór hefur búið
í Englandi í 22 ár, þar
af fjögur ár í Liverpool og fimm
ár í nágrannaborginni Manchest-
er. Síðustu árin hefur aðalstarfi
hans verið skipulagning árlegrar
norrænnar listahátíðar í Norð-
ur-Englandi, NICE, sem Ingi Þór
setti fyrst á fót árið 2007 og fer
því fram í fjórða sinn nú í haust.
„Undanfarin ár hef ég í raun-
inni verið í fullu starfi hjá sjálf-
um mér við að skipuleggja þessar
hátíðir og ekki á neinum laun-
um að ráði. Ég hef því verið að
skrimta á nánast engu nema ástúð
og umhyggju fyrir listinni og
treyst á hjálp frá góðu fólki. Nú
er ég hins vegar kominn í fasta
vinnu í fyrsta sinn í langan tíma,
og föst laun, og hvílíkur lúxus
sem það er,“ segir Ingi Þór og
skellir upp úr.
Keppti á Ólympíuleikunum
Eins og áður sagði flutti Ingi Þór til
Englands árið 1988, en áður hafði
hann verið einn fremsti sundmaður
Íslendinga. Hann átti meðal annars
Íslandsmet í skriðsundi, baksundi,
flugsundi og fjórsundi, var þrisvar
sinnum meðal tíu efstu yfir íþrótta-
mann ársins og keppti fyrir Íslands
hönd á Ólympíuleikunum í Los Ang-
eles árið 1984.
„En það gekk einfaldlega ekki
upp að vera samkynhneigður
íþróttamaður á Íslandi á þessum
tíma, fordómarnir voru
svo miklir,“ segir Ingi og
bætir við að fljótlega eftir
Ólympíuleikana hafi hann
ákveðið að breyta algjör-
lega um umhverfi. Þá
flutti hann til London þar
sem hann lærði leiklist og
listasögu og „hvarf inn í
skápinn sem íþróttamað-
ur“ eins og hann orðar
það.
Sem lærður leikari
í London lék Ingi Þór í
kvikmyndum, sjónvarps-
þáttum og auglýsing-
um, en keypti síðar veit-
ingastaðinn Gallery 120 í
Shepherd‘s Bush-hverfinu
sem hann rak í fjögur ár.
„Það var gaman að
reka veitingastaðinn,
sem var nálægt höfuð-
stöðvum BBC og því
mikið af þekktu og góðu
fólki sem rak þar inn
nefið. Þetta var hins vegar rosa-
lega mikil vinna, nánast 24 tímar
á sólarhring, og auk þess þótti mér
London hafa breyst heilmikið þarna
í kringum aldamótin. London hefur
misst heilmikið af gamla sjarman-
um. Hún er orðin svo ofboðslega
mikil heimsborg, en mér líður allt-
af best í borgum sem eru dálítið
hallærislegar, kannski vegna þess
að ég kem frá Akranesi,“ segir Ingi
og hlær. „Þess vegna ákvað ég að
flytja til Manchester árið 2001 og
fór þá að vinna hjá Air Atlanta.“
Kom aftur út úr skápnum sem
íþróttamaður
Það var svo í Manchester sem Ingi
Þór komst í kynni við fólk sem æfði
með íþróttafélagi samkynhneigðra
þar í borg.
„Ég var ekki nema 21 árs þegar
ég hætti að synda og fannst ég ekki
hafa klárað það mál á fullnægjandi
máta, þurfti að gera íþróttirnar
almennilega upp. Ég dreif mig því
á æfingu og kom aftur út úr skápn-
um sem íþróttamaður og ólympíu-
fari,“ segir Ingi, sem hóf fljótlega
að keppa í sundi og vann meðal ann-
ars til sex gullverðlauna á Evrópu-
meistaramóti samkynhneigðra árið
2004.
Ári síðar var Ingi beðinn um
að setja á fót íþróttamót samkyn-
hneigðra, hið fyrsta sinnar tegundar
í Bretlandi, sem tókst með miklum
ágætum. Svo miklum reyndar að
Ingi var ráðinn sem sérstakur evr-
ópskur sendiherra fyrstu heimsleika
samkynhneigðra, sem fram fóru í
Montreal í Kanada árið 2006.
„Ég var í því í heilt ár að ferð-
ast um alla Evrópu til að segja
sögu mína, og um leið berjast gegn
fordómum gegn samkynhneigðu
íþróttafólki, eða kynvillingum eins
og íslenskir vinir mínir kalla mig í
gríni,“ segir Ingi og skellir upp úr.
„Ég vann náið með fólki á borð við
Martinu Navratilovu og þótti starf-
ið mjög skemmtilegt, þótt auðvitað
væri erfitt að fræða ókunnuga um
svo persónuleg mál.“
Norræn listahátíð verður til
Um svipað leyti og heimsleikar sam-
kynhneigðra fóru fram í Montreal
hófu Flugleiðir áætlunarflug milli
Íslands og Manchester. Þar á bæ
leituðu menn til Inga Þórs varðandi
leiðir til að kynna land og þjóð fyrir
íbúum Norður-Englands. Þá hafði
Ingi nýlega fært sig um set til Liver-
pool og stakk upp á að haldin yrði
íslensk listahátíð í tengslum við 800
ára afmæli borgarinnar árið 2007.
„Það var tekið vel í það og ég hóf
undirbúning hátíðarinnar, en Flug-
leiðir duttu fljótlega út úr mynd-
inni. Ég var þá orðinn svo spennt-
ur fyrir hátíðinni að ég tók ekki í
mál að hætta við og keyrði málið
áfram með góðum stuðningi frá
íslenska sendiráðinu í London og
fleiri aðilum. Hátíðin tókst frábær-
lega og vakti mikla athygli í Liver-
pool og nágrenni,“ segir Ingi, en
meðal hápunkta hátíðarinnar var
smásagnasamkeppni meðal grunn-
skólabarna í Liverpool þar sem við-
fangsefnið var Íslendingasögurnar í
nútímaformi. Rithöfundurinn Andri
Snær Magnason var meðal dómara
og sigurvegarinn hlaut að launum
ferð til Íslands. Þá héldu Blood-
group, Sometime og fleiri íslensk-
ar hljómsveitir tónleika á hátíðinni,
Bretlandsfrumsýning heimildar-
myndar um Sigur Rós fór fram í
tengslum við hana og íslenskir mat-
reiðslumenn matreiddu þjóðleg-
an mat á veitingahúsum við góðar
undirtektir.
„Árið eftir, 2008, brugðum við svo
á það ráð að breyta hátíðinni í alls-
herjar Norðurlandahátíð og þannig
hefur hún verið síðan,“ segir Ingi.
„Ég hef ekki tölu á þeim fjölda lista-
manna sem komið hafa fram á hátíð-
inni þessi ár, en þeir eru margir. Nú
í ár taka Færeyingar þátt í hátíðinni
í fyrsta sinn og er það mér sérstakt
ánægjuefni, því ég er hálfur Fær-
eyingur. En það er orðin ansi mikil
pressa að sinna NICE-hátíðinni
samhliða starfinu í Novas Centre
og nú er kannski kominn tími til að
einhver annar taki við keflinu. Mér
finnst eins og ég hafi gert mitt, og
vel það, í að kynna norræna listsköp-
un síðustu ár.“
Langar aftur til Íslands
Í tengslum við skipulagningu nor-
rænu listahátíðarinnar og starf
sitt fyrir Liverpool Tvíæring-
inn var Ingi eins og grár köttur í
Novas Centre-menningarsetrinu
frá opnun þess árið 2008. Stjórn-
endur höfðu því góða reynslu af
honum þegar hann sótti um starf
listræns stjórnanda í vor og
var Ingi valinn úr stórum hópi
umsækjenda, en í húsinu eru fjöl-
margir sýningar-, bíó-, tónlistar-
og ráðstefnusalir auk veitinga-
staða, kráa og kaffihúsa, svo fátt
eitt sé nefnt.
Honum líður vel í Liverpool,
segir að þar búi upp til hópa ynd-
islegt fólk og í raun blómstri
bresk menning í Norður-Eng-
landi. Hins vegar sé örlítil heim-
þrá farin að láta á sér kræla eftir
22 ára búsetu erlendis.
„Kannski er þetta bara ellin,“
segir Ingi og glottir, „en íslenska
taugin í mér er rosalega römm
um þessar mundir. Ég heimsótti
Ísland í sumar og fann fyrir svo
mikilli jákvæðni, eins og Íslend-
ingar væru farnir að gefa líf-
inu annan séns eftir hrunið. Það
er því alltaf inni í myndinni að
flytja aftur heim, en við sjáum
hvað setur,“ segir Ingi Þór að
lokum.
Blómstrar í
Bítlaborginni
Fyrrum Ólympíufarinn og leikarinn Ingi Þór Jóns-
son hefur búið í Englandi í 22 ár, þar af fjögur ár
í Liverpool þar sem hann gegnir nú starfi listræns
stjórnanda eins stærsta menningarsetursins í norð-
urhluta landsins. Kjartan Guðmundsson ræddi við
hann um listina, íþróttirnar og fordómana.
LIVERPOOL Ingi Þór segist kunna vel við sig í Bítlaborginni. Heimþráin til Íslands sé þó sjaldan langt undan, enda hefur hann búið
í Englandi í 22 ár. FRÉTTABLAÐIÐ/KJARTAN
Esju-Einingar ehf. framleiða forsteypt viðhaldsfrí einingarhús
í öllum stærðum og gerðum
Ég dreif
mig því á
æfingu og
kom aftur út
úr skápnum
sem íþrótta-
maður og
ólympíufari.
Ingi Þór hitti Díönu prins-
essu af Wales fyrst árið
1983 á heimsleikum ungs
sundfólks í Kanada. Nokkr-
um árum síðar heimsótti
prinsessan svo London
Lighthouse, stuðningsmið-
stöð alnæmissjúklinga, en þar
var Ingi Þór staddur ásamt
unnusta sínum sem síðar
lést af völdum alnæmis
árið 1997, aðeins örfá-
um mánuðum áður
en Díana lést í bílslysi
í París.
„Við héldum alltaf
sambandi eftir að við hitt-
umst í London Lighthouse
og þegar Díana dó var ég
örugglega eini Íslending-
urinn sem fékk boð í jarð-
arförina hennar,“ segir Ingi
Þór. „Í jarðarförinni sat ég
á milli Donatellu Versace
og Rogers Taylor, trommara
Queen. Ég labbaði svo
út úr kirkjunni beint fyrir
aftan Steven Spielberg og
skötuhjúin Tom Cruise og
Nicole Kidman. Þetta
var mjög skrítið,“ segir
Ingi Þór.
Var kunningi Díönu prinsessu