Morgunn - 01.06.1976, Síða 65

BHAGAVAD GITA
63
Eðli göös og ills.
I sextánda kafla fræðir Shri Krishna prinsinn Arjuna um
eðli hinna guðlegu og hinna óguðlegu, og mismun örlaga
þeirra. Hann lýsir þvi yfir, að hér i heimi séu tvennskonar
menn; þeir sem gæddir eru hinu guðlega innræti, göfgi og
vizku, og hinir, sem eru af hinu óguðlega eðli; vonzku og
fávizku. Og hann skilgreinir í ýmsum atriðum lyndiseinkunn
og eðlisfar þeirra beggja. — Meðal dyggða hins guðlega eðlis
er: sjálfsstjórn, góðvild, hógværð, flekkleysi, sannleiksást og
einurð. — Hugarþel hinna óguðlegu einkennist hinsvegar af
drambi, hræsni og fávizku. Þeir þekkja hvorki rétta athöfn
né ranga, og velsæmi er þeim framandi, en í fávizku sinni
gefa þeir sig taumlausum, óseðjandi grindum á vald, og hafa
engan hemil á sér. Hlutskipti þeirra er andleg þrældómsbönd
blindni og illsku, og þeir fá eigi komist til hins æðsta heim-
kynnis, heldur feta hina óæðri leið til bústaða hinna van-
heilögu. Þannig sviftast þeir í hringiðu endurfæðinganna líf
eftir lif, ofurseldir girndum, eigingirni og hatri. Leið þeirra,
sem liggur til vítis, er hin þrefalda leið andlegs dauða, sem
auðkennist af fýsn, hatri og græðgi. — En hinn Blessaði
hughreystir Arjuna og segir honum, að hann skuli ekki
hryggjast eða kvíða, þvi hann sé gæddur guðlegu innræti.
„Sá maður“, segir Krishna, „sem ekki fetar framar hina þre-
földu leið myrkursins, hefir áunnið sér sælu og mun ná
hinu æðsta marki.“ — Sagt með öðrum orðum merkir þetta,
að hið guðlega innræti muni efalaust leiða manninn á veg
lausnar og andlegs frelsis, fyrir sakir sjálfsaga, sjálfselsku-
leysis og góðfýsi. — Að lyktum mælir Hinn Blessaði fram þá
hvatningu lil Arjuna að hann láti hin Helgu Rit vera leiðar-
ljós sitt um rétta lífsháttu, rétta athöfn og ranga. Hann segir
þau veita örugga leiðsögn um eðli athafnanna og áréttir, að
þegar þetta sé orðið honum ljóst skuli hann feta leið athafn-
anna ólrauður, eins og lögmálið segi fyrir um. Þannig endar
sextándi kafli helgiritsins Bhagavad-Gita, og hann hefir verið
nefndur Fræðin Um Eðlismun Hins Góða Og Hins Illa.