Fréttablaðið - 22.02.2011, Blaðsíða 13

ÞRIÐJUDAGUR 22. febrúar 2011 13
Oft er það svo þegar sjávarút-vegsmálin ber á góma að fólk
missir óðar athyglina. Hugtökin
eru mörg og ruglingsleg, margt
gert til þess að flækja málin og
iðulega láta þeir sem hæst hafa í
það skína að þessi umræða sé ein-
ungis fyrir sérfróða. En því er
ekki þannig farið. Málið snýst um
örfá afar einföld atriði. Hér ætla
ég í örstuttu og skiljanlegu máli
að gera grein fyrir muninum á
þeim tveim leiðum sem helst eru
ræddar um hvernig úthluta eigi
veiðiheimildum.
Ekki er við því að búast að hver
sem er geri sér grein fyrir hvort
einhver munur sé á tilboðsleið og
samningaleið og hver hann þá sé.
Tilboðsleiðin gerir ráð fyrir því
að 5-8% aflaheimilda séu boðin
upp árlega. Til einföldunar ætla ég
að ganga út frá því að 5% kvótans
verði innkölluð árlega í 20 ár. Ef
útgerð hefur ekki bolmagn til þess
að tryggja sér heimildir eitt árið
verður samdrátturinn því aldrei
meiri en 5%. Þá gefst gott ráðrúm
til þess að hagræða í rekstri og ná
sér í heimildir annað hvort á mark-
aði innan ársins eða þá ári síðar
þegar önnur 5% verða í boði. Með
þessari aðferð er tryggt að útgerð-
armaður standi ekki uppi einn dag-
inn án allra sinna heimilda. Með
þessum hætti er þess gætt að verð-
ið fyrir heimildir verði aldrei of
hátt né of lágt. Það tryggir þjóðinni
rétt verð fyrir auðlindina og útvegs-
mönnum öruggt aðgengi að heimild-
um, án þess að mismuna þegnum
landsins. Hún tryggir jafnan rétt
fyrir lögum.
Samningaleiðin er að vísu nær
alveg óútfærð en gerir ráð fyrir því
að núverandi handhafar kvótans fái
að halda honum um ókomna tíð. Þeir
fái skriflegan langtímasamning
með endurnýjunarákvæði í stað
úthlutunar til eins árs í senn svo
sem nú er. Þá verður ríkið að semja
við útgerðina um gjald fyrir heim-
ildirnar, ekki verður möguleiki á að
leigja þær öðrum sem meira vilja
greiða. Útgerðin mun því sjá til þess
að hún greiði ætíð lágmarksgjald
fyrir aðganginn að auðlindinni.
Verði samningstíminn t.d. 15 ár
er hætt við því að þegar dregur
að lokum samningstímans verði
rekstri fyrirtækjanna þannig hátt-
að að lítið verði aflögu til að borga
fyrir heimildirnar þegar kemur að
endurnýjun samninga. Ríkið mun
þurfa að semja við fámennan hóp
um greiðslu á nær öllum aflaheim-
ildum okkar í einu. Útilokað er að
fá rétt verð við þær kringumstæð-
ur. Þetta býður upp á mikla hættu
fyrir þjóðina og jafnframt útgerð-
ina. Með þessari aðferð eru raun-
verulegar líkur á því að útgerð sem
er vel sett í aflaheimildum missi
þær frá sér í einu vetfangi við lok
samningstímans. Þannig gæti enn
eitt sjávarplássið tapað atvinnu-
rétti sínum í einni hendingu. Með
samningaleið verður jafnræðis-
ákvæði stjórnarskrárinnar var-
anlega vikið til hliðar til að hygla
fámennum hópi sem sölsað hefur
undir sig verðmætustu auðlind
þjóðarinnar.
LÍÚ og fleiri halda því fram að
tilboðsleiðin reki flest öll sjávarút-
vegsfyrirtæki í gjaldþrot á örfáum
árum. Það er merkileg staðhæfing.
Tökum sem dæmi tvö fyrirtæki,
eitt nýstofnað og annað sem fyrir er
í greininni. Til einföldunar skulum
við gera ráð fyrir að greiðsla fyrir
aflaheimildir verði 20% af afla-
verðmæti. Þá mun nýja fyrirtækið
þurfa frá fyrsta degi að borga 20%
af aflaverðmæti fyrir heimildirnar
á sama tíma og sá sem fyrir er þarf
fyrsta árið aðeins að greiða 20% af
þeim 5% sem hann missir. Það gerir
aðeins 1%. Annað árið þarf sá sem
fyrir er því aðeins að greiða 2%
o.s.frv. þar til að 20 árum liðnum
að fyrirtækin standa jafnfætis. Þoli
þeir sem fyrir eru í greininni ekki
þessa leið er full ástæða að spyrja
hvort aflaheimildirnar séu í réttum
höndum í dag.
Á mannamáli
Þann 3. feb. skrifar Árni Gunn-arsson í Fréttablaðið og lýsir
áhyggjum sínum yfir því að ef til-
laga mannréttindaráðs Reykja-
víkur verði samþykkt fái prestar
Þjóðkirkjunnar ekki að heimsækja
grunnskóla og ræða þar kristin
gildi við nemendur. Hann nefnir
að ástæðan sé „mismunun í kynn-
ingu á trúarbrögðum“, þar sem
kynningin gæti orðið flókin með
33 trúfélögum, en málið varðar
ekki flækjur vegna fjölda trúfélaga
heldur fyrst og fremst eðli málsins.
Markmiðið er að koma í veg fyrir
mismunun með því að hafa iðkun
og boðun trúarbragða og lífsskoð-
ana utan skólanna, en viðhalda
góðri fagmennsku og fræðslu sem
kennararnir sjá um sjálfir. Þetta er
hin hlutlausa (án merkimiða) stefna
sem allt starf á vegum ríkisins á
að byggja á til þess að engum finn-
ist að á sig halli sakir lífsskoðana
sinna, hvort sem þær eru byggð-
ar á trú eður ei. Slíkt fyrirkomu-
lag (secular society) er það sem
Sameinuðu þjóðirnar styðja og
innifela í mannréttindasamþykkt-
um sínum. Hlutlaus skóli er ekki
þurrausinn gildum því að kenn-
arar halda áfram að sýna gott for-
dæmi og kenna í anda þeirra góðu
gilda sem hinn móralski tíðarandi
þjóðarinnar heldur í heiðri hverju
sinni og getið er um í lögum og
Aðalnámsskrá.
Árni segir það „vera ómögulegt
að koma auga á hættuna, [af] því,
að prestar, ... fræði skólabörn um
kristna trú“. Það er hins vegar
fleira en það sem er beinlínis
hættulegt sem er ekki við hæfi að
fari fram í skólum. Það er t.d. ekki
öllum að skapi að boðuð sé trú á
upprisu eða kraftaverk, þó að ekki
sé það með beinum hætti skaðlegt.
Árni sagðist hafa farið „sjálfvilj-
ugur“ í KFUM og börn munu geta
það áfram. Það kemur skólanum
ekkert við. Árni spyr svo af hverju
siðrænir húmanistar berjist ekki
frekar gegn innrætingu ofbeldis í
þjóðfélaginu. Það er verðugt mál,
en kemur málinu ekkert við. Hið
sama má segja um hvort að „Jesús
Kristur hafi verið húmanisti“. Sið-
rænir húmanistar vilja ekki vera
með boðun í skólum og því gildir
einu hvort að prestar kynni til sög-
unnar eitthvað húmaníska pers-
ónu. Það er kennaranna að upplýsa
börnin um trúarbrögð og lífsskoð-
anir frá sjónarhóli hins upplýsta
skoðanda samkvæmt bestu hlut-
lægum upplýsingum sem liggja
fyrir í faginu hverju sinni.
Getum við ekki verið sammála
um það?
Árni og fleiri hafa sótt í að
blanda þjóðsöngnum í þetta.
Umræða um hann er annað mál
þó að líkt og með grunnskóla ætti
hann ekki að vera merktur einni
lífsskoðun. Hann verður áfram
sunginn í skólum og annars stað-
ar, en hvort að lofgjörðarsöngur til
guðs kristinna sé heppilegur sem
þjóðsöngur fyrir alla er spurning
sem vert er að skoða við annað
tækifæri. Ísland er land mitt – eins
og allra annarra.
Áhyggjur af trúboði í skólum
Skólar og kirkja
Svanur
Sigurbjörnsson
stjórnarmaður í
Siðmennt
Sjávarútvegur
Jón Gunnar
Björgvinsson
formaður Samtaka
íslenskra fiskimanna
… og passar með öllu
www.ms.is
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/
S
ÍA

Starfsgreinaráð samgöngu-, farartækja- og flutningsgreina á vegum mennta- og
menningarmálaráðuneytis boðar til upplýsingafundar um stöðu menntunar í
flutningagreinum. Fundurinn verður haldinn föstudaginn 25. febrúar 2011, kl 08.30 –
11.00 í Húsi atvinnulífsins Borgartúni 35, í fundarsal á 6. hæð.

Meginmarkmið þessa fundar er að vekja áhuga á námi í flutningagreininni innan formlega
skólakerfisins hér á landi. Framsögumenn munu kynna hvernig staðan er í dag og varpa ljósi
á mikilvægi þessarar faggreinar til framtíðar á Íslandi.

Dagskrá:

08.30 – 08.40 Morgunkaffi

08.40 – 08.50 Setning
Andrés Magnússon framkvæmdastjóri Samtaka verslunar- og þjónustu

08.50 – 09.10 „Frá Brasilíu til Búðardals“
Auður Þórhallsdóttir fulltrúi SA í starfsgreinaráði samgöngu-, farartækja- og flutningsgreina

09.10.– 09.30 Hvað þarf til að verða forstjóri flutningafyrirtækis?
Emil B. Karlsson forstöðumaður Rannsóknaseturs verslunarinnar

09.30 – 09.50 Hvaða möguleikar eru í stöðunni?
Jón B. Stefánsson skólameistari Tækniskólans

09.50 – 10.10 Diplómanám í flutningafræðum við Opna háskólann í HR
Kristján M. Ólafsson hagverkfræðingur, rekstrarráðgjafi hjá Netspor og stundakennari við HR

10.10 – 10.30 Ísland í lykilhlutverki í samgönguneti framtíðar
Húni Heiðar Hallsson lögfræðingur og heimskautaréttarfræðingur

10.30 – 11.00 Umræður

Fundarstjóri er Ólafur Finnbogason fulltrúi SA í starfsgreinaráði samgöngu-, farartækja- og flutningsgreina

Fundurinn er opinn og þátttakendum að kostnaðarlausu. Kaffi og meðlæti.
Skráning er á edda@idan.is eða lisbet@svth.is fyrir 24. febrúar n.k.

Upplýsingafundur um stöðu menntunar
í flutningagreinum 25. febrúar 2011

Staða og framtíð
náms í flutninga-
greinum