19. júní - 19.06.1951, Blaðsíða 17

19. JÚM
Uni nokkurra ára skeið var 19. júní liátíðlegur
lialdinn liér í liöfuðstaðnum með útisamkonmm,
[>ar sem sittlivað var til gamans gert á svipaðan
liátt og |iá var almennt á slíkum samkomum.
Oftast var dagurinn j>á nefndur kvennadagurinn,
enda stóðu konur jafnan fyrir hátíðahöldunum
vegna þess, að þennan dag árið 1915 höfðu
|>aer með lögum lilötið stjórnmálalegt jafnrétti
við karla. Full ástæða var til að fagna jtessu
og jiá eigi síður liinu, að leiðtogar íslenzku j>jóð-
arinnar liöfðu verið svo víðsýnir og frjálslyndir
að veita konum þennan dýrmæta rétt, svo að
segja baráttulaust af kvennanna hálfu, ofan á
önnur ]>au réttindi, er þær næstu ár á undan
liöfðu smátt og smátt hlotið. í>egar liér var komið
siigu voru íslenzkar konur orðnar „fagafego rett-
hœstar allra kvenna í víSri veröld“, eins og kom-
ist er að orði í hlaðinu „19. júní“, 1. tbl. 1. árg.
• árið 1917). Konur vildu ]>ví einnig sýna j>egn-
ska|> sinn í verki, |>ví að 19. júní gerðu þær
eigi aðeins að almennum hátíðisdegi til j>ess að
minnast fengins frelsis, lieldur ákváðu ]>ær einnig
að hafa hann að baráttu- og fjáröflunardegi
fvrir sérstakt velferðarmál allrar þjóðarinnar:
stofnun landsspítala. Þágu þær j>ó litlar þakkir
fyrir í fvrstu, mættu jafnvel andúð og misskiln-
ingi. En ekki létu þær það á sig fá.
Svo bjart varð yfir þessum degi og þeim minn-
ingum, er við hann voru tengdar, að ýmsar
mætar ' konur dreymdi dýra drauma um þau
álirif, er jiátttaka kvenna í öllum störfum ]>jóð-
félagsins mundu hafa á allan þjóðarbúskapinn.
Hátíðaböldin 19. júní áttu áreiðanlega sinn þátt
í að glæða þær vonir og kveikja í liuga ýmsra
kvenna |>rá til nýrra dáða. Ein þeirra kvenna,
er framarlega stóðu í landsspítalamálinu var Inga
I- Lárusdóttir. En liún gerði meira en j>að. Ein
og óstudd bóf bún útgáfu blaðsins „19. júní“
> júlímánuði 1917 og bélt því úti í mörg ár.
Flutti blaðið meðal annars ágætis efnis hvatn-
ingargreinar til kvenna, auk }>ess sem landsspít-
alamálið átti j>ar jafnan víst forsvar og fullan
stuðning. I forustugrein 1. tbl. kemst ritstjórinn
svo að orði: „Oss ætti öllum að vera Ijóst, að
á hinu nýja starfssviði voru bíða vor mörg mál-
efni, er }>arfnast vor, og þess sérstaka skilnings,
19. JtJNÍ
Si’ara Þórleijsdóttir.
er vér hljótum að hafa á þeim. Starfssviðið var
áður beimilið eitt, nú liefur það stækkað, lieim-
ilin eru orðin tvö, einkaheimilið, ríki konunn-
ar og þjóðfélagsheimilið, ríki karla og kvenna
sameiginlega. Þau eiga bæði lilkall til starfs-
krafta vorra“. I lok greinar þessarar segir svo
að blaðið 19. júní „trúi því ekki fvrr en bann
má til, að flugfjaðrirnar lians sviðni í hita a:s-
inganna, kali í þurrafrosti afskiptalevsisins eða
þorni upp og falli í næðingum Jnisskilningsins".
Allmörg liin síðari ár befur 19. júní verið
næstum eins og allir aðrir dagar að því undan-
skildu, að K. R. F. I. liefur þó jafnan baft um
kvöldið mannfagnað fyrir meðlimi sína og gesti.
Auk þess befur sama félag leitast við að minna
alla landsmenn á dagnm með sérstakri dagskrá í
útvarpinu. En vér megum ekki við j>ví að gleyma
því nær þeim atburði, sem merkilegastan má
telja í löggjöf tslendinga að því er snertir sönn
mannréttindi og fullkomið jafnrétti beggja kynja.
Vér megum ekki við J>ví, íslenzkar konur, aö
fara á mis við liátíðina í sál og sinni, er at-
burðir þessa dags hljóta að vekja í huga hverr-
ar konu með óbrjálaða skynsemi. Fvrir því liefur
K.R.F.l. ráðist í að gefa út blað |>etla og fengið
leyfi réttra hlutaðeigenda til þess að láta J>að
bera nafnið „19. júní“, eins og blað lngu L.
Lárusdóttur bar. Ekki mun blaðið koma oftar
út fyrst um sinn en þennan eina dag ársins.
En bitt er von vor og trú, að gifta nokkur muni
fylgja uafni og blaðið verði þess umkomið, þótt
3