19. júní


19. júní - 19.06.1964, Side 15

19. júní - 19.06.1964, Side 15
Islenzkt brúðkaup á Grœnlandi Eftir Karen Plovgaard Enda þótt því sé oft haldið fram, að sorgarat- burðir geymist lengst í minni og sagnfræðin leggi meiri alúð við þá en hina, sem haft hafa hamingju í för með sér, þá hendir það þó einnig, að annálar geta um gleðistundir og varðveita um leið nöfn þeirra frá gleymsku, sem þar koma við sögu. Hið gamla latneska orðtæki: fátt er kyrru betra, á vafalaust við rök að styðjast; en brúðkaupið, sem haldið var á Hvalsey á Grænlandi 1408, stað- festir þó, að engin regla er án undantekningar. Brúðkaup þetta varð víðfrægt, og ekki verður annað séð, en gæfan hafi fylgt brúðhjónunum bæði þá og síðar. Þótt hin íslenzka byggð, sem staðið hafði með blóma, væri að nálgast endalok sín á Grænlandi um þessar mundir, virðist sem þetta fyrrnefnda brúðkaup hafi farið fram af mikilli reisn og við- höfn. Æðstu embættismenn kirkjunnar framkvæmdu vígsluna. Allir sem eitthvað máttu sín í landinu voru samankomnir í Hvalseyjarkirkju þennan dag, þegar, eins og sagt er í samtíma heimildum: „Þor- steinn Ólafsson festi Sigríði Björnsdóttur sér til eiginkvinnu“. Auk þess voru vottar að vígslunni nokkur íslenzk stórmenni, sem komið höfðu til Grænlands tveim árum áður, eða árið 1406. Að þetta brúðkaup varð svo eftirminnilegt, sem raun ber vitni, stafar að nokkru leyti af því, að ekki færri en þrjú vottföst skjöl gera það óvefengj- anlegt síðari tímum, að það hafi átt sér stað og einnig greina aðrar sögulegar heimildir frá þeim heiðri og hamingju, sem brúðhjónunum og afkom- endum þeirra féll í skaut. Þess er getið um ætt og uppruna brúðhjónanna, 19. JÚNl Frú Plovgaard er danskur rithöfundur, hefur samið skáld- sögur og skrifað fjölda af smásögum og greinum, sem birzt hafa í blöðum og tímaritum. Einnig hefur hún skrifað harna- hækur, meðal annars Sanne-hækumar, sem 1960 fengu verð- laun menntamálaráðuneytisins danska sem bezta bamabók ársins. Hefur hún verið ]>Ý(ld á fjölda tungumála. Greinin, sem hér birtist, var flutt af höf. í danska út- varpið i júlí s. 1. sumar. að Þorsteinn Ólafsson væri kominn af auðugri is- lenzkri ætt. Faðir hans, Ólafur Björnsson, ætti jörðina Akra í Skagafirði, og hefði hún komið í arfahluta Þorsteins og skyldi þar verða hans fram- tíðarheimili og arinn ættarinnar. Sagan segir, að Þorsteinn hafi sem ungur maður komið til Grænlands 1406, ásamt hinum íslenzku stórmennum, sem fyrr er getið. Sennilegt er, að þeir hafi lent í hafvillum og straumar og stormar borið þá af leið, þar sem hin norsk-danska ein- okun á Grænlandssiglingum -—- á tímum Mar- grétar drottningar — var enn í fullu gildi. En þar sem þáverandi konungsveldi hafði ekki árum saman hirt um að endurreisa hið hnignandi sam- band við þetta fjarlæga skattland sitt, hefur hverri tilviljunarkenndri skipskomu án efa verið tekið með fögnuði af íslendingum þar. Skip Þorsteins, sem sagt er að hafi lagt út frá Noregi og ætlað til fslands, hefur sjálfsagt ekki verið þar nein undantekning, þegar það hafnaði við strendur Grænlands. Um ætt Sigriðar Björnsdóttur er ekki mikið vit- að. Hún mun sennilega vera fædd á Grænlandi og er sögð vera komin af göðu fólki. Tengsl henn- ar við hið auðuga Hvalseyjarhérað virðist einnig benda til að svo sé. Hún er „gefin í hjónaband“ af frænda sinum, Sæmundi Oddssyni, sem virðist 13 L

x

19. júní

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: 19. júní
https://timarit.is/publication/671

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.