19. júní - 01.03.1995, Qupperneq 16

þetta, stúlkurnar eiga þá við meiri vanda-
mál að stríða og þá komum við að því sem
við vorum að ræða um áðan, að það vantar
fræðslu fyrir stúlkur á kynþroskaaldri.11
Konur verða mun fjölmennari meðal
sjúklinga á geðdeildum en karlar en karlar
fjöimennari á áfengismeðferðarstofnunum.
Og konur neyta meiri geðlyfja og róandi
lyfja en karlar.“
— Hvernig er geðheilsa íslenskra barna
miðað við börn á hinum NorðurLöndunum?
„Það kemur líklega fáum á óvart að geð-
heilsa barna í Svíþjóð er með því besta sem
þekkist í heiminum og því næst eru börn í
Noregi og svo Danmörku. I fjórða sæti eru ís-
lensk börn og í fimmta sæti eru finnsk börn.
Þannig að geðheilsuvandi barna er mestur á
íslandi og Finnlandi af Norðurlöndum.
Geðheilsuvandi barna er mikið áhyggjumál
í Finnlandi og ætti einnig að vera hérna.
Finnskir stjórnmálamenn hafa litið á vanda-
mál þessara barna sem aðalgeðheilbrigðismál
Finna í dag og það hafa nú þegar verið gerðar
ráðstafanir af finnskum stjórnvöldum til að
mæta þessum vanda. Þannig hefur sjálfsvígsv-
andi íslenskra og finnskra drengja verið álíka
hár á aldrinum 15-25 ára og tengist oft
vandamálum varðandi áfengis- og fíkniefna-
neyslu. Því er afar brýnt að stjórnmálamenn
takist á við þennan vanda unglingsdrengja og
bregðist við þessu sem fyrst. Finnar leita að
skýringum allt aftur í síðustu heimsstyrjöld.
Rússar lögðu miklar kvaðir á þá og Finnar
þurftu að vinna mikið, bæði konur og karlar.
Báðir foreldrar urðu nokkurs konar vinnu-
sjúklingar og þurftu þar af leiðandi að koma
börnum sínum í pössun. Þetta er líkt og ís-
lendingar hafa þurft að gera en af öðrum
ástæðum. Við höfum þurft að reka báða for-
eldra út á vinnumarkaðinn vegna þess að það
hefur verið svo dýrt að lifa hér, koma sér upp
húsnæði og nauðsynjum, og launin hafa verið
allt of lág. Stjórnmálamenn hafa ekki hugað
nóg að heilsufari og þörfum fjölskyldna, það
hefur vantað fjölskyldustefnu í okkar land í
allt of mörg ár. Þjóðfélagið hefur ekki komið
til móts við þær breytingar sem orðið hafa í
samfélaginu. Skólinn hefur verið tvísetinn,
eða margsetinn, og foreldrar í vandræðum
með börn sín í löngum sumarfríum. Og þetta
hefur bitnað á geðheilsu barna og unglinga.
Breski geðlæknirinn Michael Rutter, sem
er einn þekktasti barna- og unglingageð-
læknir í heiminum í dag, hefur gert rann-
sóknir á því hvað börn þola langar fjarvistir
frá báðum foreldrum sínum daglega. Hann
hefur komist að raun um að það eru átta
klukkustundir. Þetta hefur bitnað mest á
einstæðum foreldrum sem hafa þurft að
vinna meira en góðu hófi gegnir.
Fjölskyldustefna hefur verið mjög óljós
og útvötnuð hér á landi miðað t.d. við Sví-
þjóð, þar sem hún er mjög skýr og mikið
lagt upp úr þörfum barna, einkum og sér í
lagi á það við um einstæðar mæður þar
sem þeim eru veitt alls kyns forréttindi.“
— Að lokum, hvað telur þú að hœgt sé að
gera til að bœta stóðu þessara mála?
„Það þyrfti að koma til móts við þjónustu-
þörf kvenna og barna út um allt land, ekki
bara hér á Reykjavíkursvæðinu hvað varðar
heilbrigðisþjónustu. Það hefúr ekki verið tek-
ið tillit til þessara rannsóknarniðurstaðna hér
á landi og er auðvitað mjög alvarlegt.
Sú starfsemi sem hefúr verið fyrir hendi
hér á landi hefúr verið allt of lítil og tak-
mörkuð. Og það er fúrðulegt að heilbrigðis-
yfirvöld skuli ekld hafa tekið hana til endur-
skoðunar og reynt að mæta þörfum barna
og unglinga. Þau börn sem hafa átt við al-
varleg vandamál að stríða leita í áfengi og
vímuefni, vegna þess að þau fá ekki lausn á
vandamálum sínum og sú þjónusta sem þau
þurfa er ekki fyrir hendi. Það þyrfti að gera
eitthvað fyrir þær konur sem eiga við kyn-
lífsvandamál að stríða. Það þyrfti einnig að
auka fræðslu og gera ýmislegt varðandi fyrir-
byggjandi aðgerðir innan grunnskólans. Það
er nauðsynlegt að koma til móts við þær
niðurstöður sem rannsóknir hafa leitt í ljós.“
Full búð af
nýjum vörum
NÝBÝLAVEG112 • S. 554 4433
Pjónar þér
HANDPRJÓNASAMBAND
ÍSLANDS
Skólavörðustíg 19 ■ Reykjavík
Símar: 552 1890 og 552 1912
KVENNASKÓLINN
ÍREYKJAVÍK®?
VERSLUNARMANNAFÉLAG
SUÐURNESJA
GI e ð i I e g t s u m a r
HÚSAVÍKUR-
KAUPSTAÐUR
TE OG KAFFI
Laugavegi 24
og Suðurveri
HITAVEITA
REYKJAVÍKUR
LANDSSAMBAND
FRAMSÓKNARKVENNA
HITAVEITA SUÐURNESJA

A
i&J
KÓPAVOGS-
KAUPSTAÐUR
BORGARBÓKASAFN
REYKJAVÍKUR
VERKAKVENNAFÉLAGIÐ
FRAMTÍÐIN
HVÖT, FÉL.SJÁLFSTÆÐIS-
KVENNA í REYKJAVÍK
ÍSLENSKIR
AÐALVERKTAKAR
16