Fréttablaðið - 13.12.2010, Blaðsíða 20

13. desember 2010 MÁNUDAGUR20
Tvær skáldkonur frá Akra-
nesi kynna nýjar bækur
sínar á bókasafni Akraness
í kvöld klukkan 20.
Sigurbjörg Þrastardóttir
rithöfundur kynnir ljóða-
bók sína Brúður sem er sér-
kennileg og heillandi bók
um brúðkaup.
Steinunn Jóhannesdóttir
kynnir bók sína Heiman-
fylgju: skáldsögu um upp-
vöxt Hallgríms Pétursson-
ar byggða á heimildum um
ættfólk hans og samtíð.
Steinunn hefur rannsakað
líf og skáldskap Hallgríms
um árabil. Áður hefur Stein-
unn skrifað um ævintýra-
legt lífshlaup eiginkonu
Hallgríms í metsölubókinni
Reisubók Guðríðar Símon-
arsdóttur.
Félagar úr Kammer-
kór Akraness munu syngja
lög við ljóð Hallgríms
undir stjórn Sveins Arnars
Sæmundssonar.
Hansína Hlín Eiríksdóttir í 6.K í Öldu-
túnsskóla í Hafnarfirði sigraði á dögun-
um í teiknisamkeppni sem haldin var
í tilefni af Norræna loftslagsdeginum
hinn 11. nóvember.
Efnt var til teiknisamkeppni meðal
5-12 ára nemenda á Norðurlöndunum
og tóku alls 300 skólar þátt. Veitt voru
peningaverðlaun og fékk einn skóli í
hverju landi 1.000 danskar krónur. Þó
fékk aðeins einn skóli á Norðurlöndun-
um aðalverðlaun fyrir bestu myndina,
5.000 danskar krónur. Þær myndir sem
komu til greina voru settar í pott og
dregið úr. Mynd Hansínu Hlínar Eiríks-
dóttur í 6.K varð fyrir valinu. Nemend-
ur 6.K hafa ákveðið að nota verðlaunin
til að greiða niður ferð í skólabúðir að
Reykjum í Hrútafirði næsta haust.
Norræni loftslagsdagurinn er sam-
eiginlegt verkefni allra norrænu
menntamálaráðherranna. Hann gengur
út á að efla samstarf kennara og nem-
enda á Norðurlöndunum og kennslu um
loftslagsmál. Nemendur fengu meðal
annars fyrirlestur um hvaða áhrif
hnattræn hlýnun hefur haft á Íslandi
auk þess sem rætt var um hvaða þætt-
ir valda gróðurhúsaáhrifum og eyðingu
ósonlagsins.
timamot@frettabladid.is
LJÓÐSKÁLD Sigurbjörg Þrastar-
dóttir kynnir ljóðabók sína Brúð-
ur á Bókasafni Akraness í kvöld.
Skáldkonur af
Skaganum
Fjallabræður bjóða til tón-
listarveislu í Austurbæ
klukkan 20 í kvöld ásamt
góðum gestum.
Meðal gesta eru hljóm-
sveitin Munaðarleysingj-
arnir, barnakór Fjalla-
bræðra, Sverrir Bergmann
og Magnús Þór Sigmunds-
son.
Karlakórinn Fjallabræður,
sem telur um fimmtíu karla,
kemur fram ásamt hljómsveit
sinni og flytur lög af plötunni
Fjallabræður sem kom út
fyrir síðustu jól auk þess að
flytja bæði ný og gömul lög.
Munaðarleysingjarnir
eru að megninu til hljóð-
færaleikarar hljómsveitar
Fjallabræðra sem studdir
eru af fleiri tónlistarmönn-
um sem slást í hópinn.
Barnakór Fjallabræðra
er nýstofnaður og saman-
stendur af börnum á aldr-
inum fimm til fjórtán ára.
Tónleikar þessir eru fyrstu
tónleikar krakkana og munu
börnin bæði syngja ein með
hljómsveit Fjallabræðra
ásamt því að syngja með
Fjallabræðrum.
- fsb
Fjallabræður og
vinir í Austurbæ
FJALLABRÆÐUR Halda tónleika í Austurbæ í kvöld.
HANNES HAFSTEIN skáld og ráðherra (1861-1922) lést þennan dag.
„En hitt viljum við koma í veg fyrir, að kona, sem sækir um embætti og bæði andans og líkamans
burðum er hæfari en mótkandidatinn, sé útilokuð af þeirri ástæðu einni, að hún er kona.“
1937 Japanski herinn
hertekur Nanjing í Kína.
1947 Breski togarinn Dhoon
strandar undir Látra-
bjargi og er tólf mönn-
um bjargað við mjög
erfiðar aðstæður.
1981 Wojciech Jaruzelski lýsir
yfir herlögum í Póllandi.
1992 Vígt er nýtt orgel í Hall-
grímskirkju í Reykjavík.
Það er stærsta hljóðfæri
Íslands og vegur um 25
tonn. Smíði þess kostar
um 100 milljónir króna.
1996 Fyrsta skóflustunga er
tekin að Grafarvogslaug.
2006 Þrír ítalskir verkamenn
slasast við gerð Kára-
hnjúkavirkjunar þegar
tvær járnbrautarlestar
skella saman.
Fyrir fjórum árum var átaki til efl-
ingar þjónustu við geðfatlað fólk ýtt
úr vör sem fékk síðar yfirskriftina
Straumhvörf. Umtalsverðum fjár-
munum, hluta ágóðans af sölu íslenska
ríkis ins á Símanum, var varið í verk-
efnið en helsta markmiðið var að
koma um 160 geðfötluðum einstakl-
ingum, sem dvalist höfðu á stofnun-
um, hjá ættingjum eða annars staðar
en á eigin heimili, út í samfélagið og
í sjálfstæða búsetu. Átakinu er form-
lega lokið og síðastliðinn föstudag var
árangurinn af verkefninu kynntur.
Jóna Rut Guðmundsdóttir, verkefnis-
stjóri í málefnum fatlaðra á Velferðar-
sviði Reykjavíkurborgar, hefur hald-
ið utan um uppbyggingu þjónustu við
geðfatlaða.
„Hugmyndafræðin sem mótuð var
hjá Straumhvörfum í samvinnu við
ýmis hagsmunasamtök geðfatlaðra
er sú að færa þjónustu við fólk með
geðraskanir eftir því sem kostur er út
í samfélagið frá hefðbundnum sjúkra-
stofnunum og efla sjálfstæði þeirra
og rjúfa einangrun. Þeir einstakling-
ar eru 160 talsins á öllu landinu, þar
af 84 hjá Reykjavíkurborg. Verkefn-
ið tengist líka yfirfærslu í málefnum
fatlaðra yfir til sveitarfélaga og borg-
in hefur nú þegar tekið við málefnum
geðfatlaðra sem annars hefðu komið
yfir í janúar,“ segir Jóna Rut.
Áður en verkefnið Straumhvörf
kom til framkvæmda bjuggu geðfatl-
aðir einstaklingar að sögn Jónu Rutar
ýmist á sambýlum og stofnunum og
voru þeir einstaklingar því að komast
í eigin íbúðir í fyrsta skipti og fá sér-
tæka þjónustu. „Valdeflingin var lítil og
miklu heldur forræðishyggja, það segir
sig sjálft þegar einstaklingar búa inni
á stofnun þar sem eldað er og þvegið
fyrir fólk og ekki spurt hvað viðkom-
andi finnist eða langi. Hugmyndafræð-
in sem notuð er í dag er unnin í sam-
vinnu við notendur, aðstandendur og
aðra. Reykjavíkurborg leiddi saman
hagsmunafélög svo sem Öryrkjabanda-
lagið, Geðhjálp, Hugarafl, Geðsvið
Landspítalans og fleiri, kom af stað
ellefu stafshópum sem tóku að sér að
þróa þjónustuna þannig að í dag skína
allt önnur viðhorf í gegn. Einstakling-
arnir ákveða í auknum mæli sín eigin
markmið, eru ekki lengur bara sjúk-
lingar heldur „notendur“.“
Þessi breytta þjónusta hefur á tveim-
ur árum aukið samfélagsvirkni not-
endahópsins. Virknin, sem mælist
í því að viðkomandi taki þátt að ein-
hverju leiti í samfélaginu, námi, starfi,
eða öðru, var þrjátíu prósent árið 2008.
„Sem þýðir að sjötíu prósent sátu heima
allan sólarhringinn og voru ekki virkir
í neinu. Nú tveimur árum síðar hefur
samfélagsleg virkni þessa hóps farið
úr 30 prósentum í 60 prósent. Við telj-
um það stafa af stórum hluta af því að í
dag er hlustað á þarfir þessa fólks, það
er sjálft með í ráðum.“
Verkefninu er lokið með því að
„símapeningarnir“ eru formlega komn-
ir í notkun. Stór hluti þeirra sem áttu
ekki eigið heimili er kominn í íbúðir,
með sértæka þjónustu. „Fólk tekur þátt
í samfélaginu á eigin forsendum. Sam-
félagið þarf líka að vera opið og taka
geðfötluðum opnum örmum. Fordóm-
ar eru til staðar og það þarf að vinna á
þeim,“ segir Jóna Rut. „Framhaldið er
frekari endurbætur í þessum málum.“
juliam@frettabladid.is
ÁTAKIÐ STRAUMHVÖRF: HJÁLPAÐI FJÖLDA GEÐFATLAÐRA ÚT Í SAMFÉLAGIÐ
Ný viðhorf hafa rutt sér til rúms
EKKI BARA SJÚKLINGAR „Í dag eru allt önnur viðhorf sem skína í gegn. Einstaklingarnir ákveða í auknum mæli sín eigin markmið, eru ekki leng-
ur bara sjúklingur heldur „notendur“,“ segir Jóna Rut Guðmundsdóttir, verkefnisstjóri í málefnum fatlaðra á Velferðarsviði Reykjavíkurborgar.
FRÉTTABLAÐIÐ/STEFAN
Sigraði í teiknisamkeppni
SIGURVEGARI Mynd Hansínu var valin best
í teiknisamkeppni sem haldin var í tilefni af
Norræna loftslagsdeginum.
Þegar bandamenn, með Bandaríkjastjórn og
Breta fremsta í flokki, réðust inn í Írak var það
að sögn vegna gruns um að stjórnvöld væru að
smíða gjöreyðingarvopn. Þegar kom í ljós að slík
vopn voru ekki fyrir hendi var allt kapp lagt á að
að handsama einræðisherrann Saddam Hussein.
Og það tókst hinn 13. desember 2003. Daginn
eftir tilkynnti Paul Bremer, yfirmaður heraflans í
Írak, með miklum tilþrifum að Saddam Hussein
hefði verið tekinn höndum.
Hans hafði þá verið leitað frá því í apríl 2003.
Handtakan vakti eðlilega mikla athygli og margir
fögnuðu. Aðrir höfðu hins vegar mikið við aðferð-
ir Bandaríkjamanna að athuga og þá sérstaklega
meðferðina á Hussein þegar hann var leiddur til
yfirheyrslu, þá fúlskeggjaður. Engu minni athygli
fengu myndir sem birtar voru í breska blaðinu
The Sun. Saddam var síðan leiddur fyrir dóm og
dæmdur til dauða. Hann var hengdur hinn 30.
desember 2006. Heimild: Wikipedia
ÞETTA GERÐIST: 13. DESEMBER 2003
Saddam Hussein handsamaður
MOSAIK
Merkisatburðir