Fréttablaðið - 27.12.2010, Page 8

8 27. desember 2010 MÁNUDAGUR
BJÖRGUN Nýgert samkomulag ríkja
Norðurskautsráðsins um skipulag
leitar- og björgunar á hafsvæð-
inu umhverfis Ísland breytir litlu
í áætlunum Landhelgisgæslunn-
ar að sögn Hrafnhildar Brynju
Stefánsdóttur, upplýsingafulltrúa
Landhelgisgæslunnar. Hún segir
að vitað sé að samningurinn feli í
sér ábyrgð á umfangsmiklu svæði
en þarfagrein-
ing Gæslunnar
frá árinu 2007,
varðandi tækja-
kost til að sinna
hlutverki sínu,
sé enn í gildi.
„Þar kemur
fram að við
þurfum í raun
þrjár þyrlur til
að geta sinnt
okkar starfi fullkomlega og það
hefur ekki breyst.“
Sem stendur er Gæslan þó
aðeins með tvær þyrlur til afnota,
TF-LIF og TF-GNA, sem er tekin
á leigu. Auk þess hefur hún á að
skipa tveimur flugvélum og tveim-
ur varðskipum, en hið þriðja, Þór,
er enn í smíðum í Síle og er vænt-
anlegt til landsins undir lok næsta
árs.
Hrafnhildur segist að sjálfsögðu
vonast til þess að úr rætist í þyrlu-
málum, en ráðamenn þurfi að taka
ákvörðun um það. Fram að því er
gott samstarf við grannþjóðirnar
mikilvægt, og eitt af lykilatriðum
samningsins.
„Ef upp kemur tilvik sem kall-
ar á meiriháttar leitar- eða björg-
unaraðgerðir á þessu stóra haf-
svæði erum við ekki nógu vel búin.
Við þurfum því að kalla til aðstoð
frá nágrannaþjóðunum og erum
í miklu sambandi við þær. Danir
láta til dæmis alltaf vita af því ef
þeir eru á ferðinni við landið og
eru tilbúnir til að aðstoða okkur,
sem þeir hafa gert ef staðið hefur
illa á með viðgerðir á þyrlum hjá
okkur.“
Með góðri samvinnu er því
tryggt að fram að því að Gæslan
verði fullbúin tækjum muni við-
bragðsgeta innan umráðasvæðis
Íslands vera viðunandi.
„Það gera sér líka allir grein
fyrir að þetta snýst um samvinnu.
Ekkert eitt ríki getur farið í björg-
unaraðgerðir á þessu stóra svæði
heldur þarf alltaf að kalla til
fleiri.“ bætir Hrafnhildur við.
Ásgrímur L. Ásgrímsson, yfir-
maður stjórnstöðvar Landhelgis-
gæslunnar, sat samningafundina
hjá Norðurskautsráði og segir í
raun enga þvingun felast í samn-
ingnum. Þar sé fyrst og fremst
verið að skerpa á ýmsum þáttum
í viðbragðsferlinu.
„Í samningnum felst skuldbind-
ing fyrir hvert ríki um að gera sitt
besta miðað við aðstæður hverju
sinni.“ thorgils@frettabladid.is
Gæslan þarf þriðju þyrluna
til að geta sinnt starfi sínu
Landhelgisgæslan þarf þrjár þyrlur til að geta sinnt hlutverki sínu fullkomlega, en hefur tvær til umráða.
Nágrannaríkin aðstoða við að uppfylla skyldur vegna samnings um leit og björgun norður í hafi.
HRAFNHILDUR
STEFÁNSDÓTTIR
REIÐA SIG Á SAMSTARF Landhelgisgæslan á erfitt með að sinna hlutverki sínu samkvæmt nýjum samningi um leit og björgun
sökum vöntunar á þyrlu. Þar til úr rætist mun gæslan reiða sig á aðstoð nágrannaríkjanna. FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
■ Leitar- og björgunarsvæði Íslands nær yfir um 1,8 milljónir ferkílómetra,
sem er meira en tvöfalt stærra en efnahagslögsagan.
■ Hafsvæðið umhverfis Ísland er talið vera eitt það erfiðasta á jörðinni
vegna mikillar veðurhæðar, ölduhæðar, ísingar og kulda. Þá skapar rekís
hættu fyrir skip norður og norðvestur af landinu og getur hrakið skip nær
landi en æskilegt er. Slíkt skapar aukna hættu á að skip verði fyrir áföllum
sem leitt geta til mannskaða og alvarlegra umhverfisslysa.
■ Samningur Norðurskautsráðsins þykir marka tímamót þar sem um er
að ræða fyrsta sinn sem aðildarríkin átta gera með sér slíkan alþjóða-
samning.
Ef upp kemur tilvik
sem kallar á meiri-
háttar leitar- eða björgun-
araðgerðir á þessu stóra
hafsvæði erum við ekki nógu
vel búin.
HRAFNHILDUR STEFÁNSDÓTTIR
UPPLÝSINGAFULLTRÚI GÆSLUNNAR
VÍSINDI Fornmenn sem uppi voru í Síberíu fyrir
meira en 30 þúsund árum blönduðust nútíma-
mönnum. Þetta sýnir greining á erfðaefni forn-
mannanna og frumbyggja eyja norðaustur af
Ástralíu, sem sagt er frá í nýjasta hefti vísinda-
ritsins Nature.
Síberísku fornmennirnir, sem kallaðir eru
Denisovans, áttu sameiginlegan forföður með
nútímamönnum, rétt eins og Neandertals-
menn.
Aðeins eru níu mánuðir frá því að vísinda-
menn fundu fyrst leifar Denisovans. Þau bein
sem hafa fundist til þessa hafa ekki verið stór,
aðeins eitt fingurbein og ein tönn hafa verið
grafin upp.
Denisovans og Neandertalsmenn eiga það
sameiginlegt að hafa verið uppi á sama tíma
og nútímamenn, og að hafa blandast afmörkuð-
um hópum nútímamanna áður en tegundirnar
urðu útdauðar.
Það kom vísindamönnunum sérstaklega á
óvart að síberísku fornmennirnir hafa bland-
ast forfeðrum frumbyggja í Melanasíu, eyjum
eins og Nýju-Gíneu og Fídji. Bein Denisovans-
fornmannanna hafa hingað til aðeins fundist
í Denisova-hellinum í Suður-Síberíu. Skyld-
leikinn þykir benda til þess að þessi tegund
fornmanna hafi verið útbreidd í Asíu fyrir um
45 þúsund árum, þegar forfeður íbúa Melanes-
íu komu fyrst til Nýju-Gíneu.
Erfðaefni þessara síberísku fornmanna sýnir
að þeir áttu sameiginlegan forföður með Neand-
ertalsmönnum. Sá átti aftur sameiginlegan for-
föður með nútímamanninum. - bj
Fornmaður frá Síberíu virðist hafa verið forfaðir eyjarskeggja í Kyrrahafi samkvæmt nýrri rannsókn á erfðaefni:
Nýfundin tegund var áður útbreidd í Asíu
UPPGRÖFTUR Bein Denisovans-fornmannsins hafa
fundist í Denisova hellinum í Síberíu. MYND/MAX PLANCK I.E.A.
SAMGÖNGUR Bæjarráð Grindavík-
urbæjar mótmælir hugmyndum
um vegatolla á Reykjanesbraut
og segir auknar álögur í formi
vegatolla munu hafa verulega
neikvæð áhrif á búsetu, atvinnu-
stig, fasteignaverð og fyrirtæki á
Suðurnesjum.
Á heimasíðu sveitarfélagsins
vekur bæjarráð athygli ríkis-
stjórnarinnar á því að hún hafi
sjálf skilgreint Suðurnes sem
hluta af atvinnusvæði höfuðborg-
arsvæðisins í tillögu að Sóknar-
áætlun 20/20.
Bæjarráð Grindavíkurbæj-
ar hvetur því samgöngunefnd
Alþingis og samgönguráðherra
til að endurskoða hugmyndir um
vegatolla á Reykjanesbraut. - shá
Vegatollum mótmælt:
Stjórnin minnt
á sóknaráætlun
REYKJANESBRAUT Grindvíkingar bætast í
stóran mótmælakór. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
STJÓRNMÁL Norðurlöndin gagn-
rýna harðlega illa meðferð á mót-
mælendum í Hvíta-Rússlandi
vegna forsetakosninganna þar í
landi.
Bæði Norðurlandaráð og Nor-
ræna ráðherranefndin hafa for-
dæmt stjórnvöld í Hvíta-Rúss-
landi og viðbrögð þeirra við
mótmælum eftir endurkjör Alex-
anders Lúkasjenkó. Fjöldahand-
tökur á stjórnarandstæðingum
í landinu eru einnig fordæmd-
ar. Halldór Ásgrímsson, fram-
kvæmdastjóri ráðherranefnd-
arinnar, segir nefndina krefjast
þess að allir mótmælendur í
Minsk verði tafarlaust látnir
lausir. - þeb
Norðurlandaráð ályktar:
Handtökurnar
fordæmdar
Ár slaufunnar
2011
1 Hver leikur Lé konung í sam-
nefndu leikriti Þjóðleikhússins?
2 Hvaða fyrrverandi einræðisherra
var fyrir helgi dæmdur í lífstíðar-
fangelsi?
3 Hver ætlar að skrifa ævisögu
Völu Grand?
SVÖR:
Leitar- og björgunarsvæði Íslands
1. Arnar Jónsson. 2. Jorge Videla.
3. Sverrir Stormsker
VEISTU SVARIÐ?