Fréttablaðið - 27.12.2010, Page 10

10 27. desember 2010 MÁNUDAGUR
FRÉTTASKÝRING: Mark Zuckerberg útnefndur einstaklingur ársins
Mark Zuckerberg, stofnandi
Facebook, hlaut nú í desem-
ber nafnbótina einstakling-
ur ársins hjá bandaríska
tímaritinu Time, næst-
yngstur frá upphafi. Í
rökstuðningi fyrir valinu
er Zuckerberg sagður hafa
tengt saman meira en hálf-
an milljarð manna og hafa
breytt því hvernig við lifum
lífi okkar.
Fagnaðarlæti brutust út í höfuð-
stöðvum Facebook í Palo Alto í
Kaliforníu snemma dags 21. júlí
síðastliðinn. Tilefnið var að fjöldi
virkra notenda á vefsíðunni hafði
náð 500 milljónum. Síðan hafa rúm-
lega 50 milljón manns bæst í hópinn
sem þýðir að tólfta hver manneskja
á jörðinni er virk á síðunni. Þessi
hópur ver samtals 700 milljörðum
mínútna þar inni í hverjum mán-
uði og í fjórða hvert skipti sem ein-
staklingur í Bandaríkjunum skoðar
vefsíðu er sú vefsíða Facebook. Um
700 þúsund manns skrá sig á síðuna
daglega
Þetta er sannarlega undraverð-
ur vöxtur en vefsíðan fór í loftið
snemma árs 2004. Vöxturinn kann
hins vegar að vekja furðu þeirra
sem hafa ekki skráð sig á vefinn og
spyrja margir þeirra hvað í ósköp-
unum fólk gerir þarna.
Fjölbreytt félagslíf á netinu
Þegar notendur skrá sig á Facebook
búa þeir til persónulega síðu með
upplýsingum um sig. Því næst hafa
þeir uppi á vinum og kunningjum
sem þeir mynda tengsl við og geta
þá skipst á skilaboðum, spjallað sín
á milli, deilt fróðlegu eða skemmti-
legu efni, ljósmyndum eða í raun
hverju sem er. Notendur geta jafn-
framt notað síðuna til að bjóða á við-
burði, stofnað hópa með til dæmis
vinnu- eða skólafélögum eða jafn-
vel spilað tölvuleiki við aðra. Flest-
ir notendur eyða hins vegar ein-
faldlega mestum tíma í að skoða
hvað aðrir notendur eru að gera í
lífinu. Hægt er að skoða ljósmynd-
ir af öðrum í leik og starfi (flestar
myndir af fólki koma yfirleitt frá
öðrum notendum sem merkja svo
einstaklingana á myndunum) eða
lesa svokallaðar uppfærslur, sem
eru stutt textaskilaboð sem notend-
ur setja inn á síðuna sína og birtast
svo í fréttayfirliti vina. Í stuttu máli
má því segja að síðan byggi í raun á
því að einstaklingar deili upplýsing-
um og öðru með vinum sínum.
Galdurinn við Facebook er ein-
mitt það hve auðvelt það er að eiga
samskipti við og deila upplýsing-
um með öðru fólki á síðunni. Eins
og nýlega var haft eftir hagfræð-
ingi sem hefur rannsakað síðuna,
minnkar hún í raun kostnaðinn við
að eiga samskipti við aðra.
Áhyggjur af öryggi upplýsinga
Sú nýbreytni sem felst í Facebook
virðist kannski ekkert sérlega
merkileg en hefur reynst alveg
ótrúlega kraftmikil. Þannig hefur
síðunni tekist að valta yfir keppi-
nauta með því einu að bjóða upp
á félagslegan þátt umfram aðra.
Áður en Facebook kom fram var til
að mynda mikil samkeppni á netinu
milli síða sem geyma ljósmyndir.
Facebook kom svo árið 2006 fram
með nýja ljósmyndaþjónustu sem
stóðst engan samanburð tæknilega
en hafði það fram yfir aðra að hægt
var að merkja aðra notendur á Face-
book inn á myndirnar. Það var ekki
að spyrja að því, Facebook er í dag
langstærsti ljósmyndabanki í heim-
inum.
Þessi félagslegi þáttur síðunnar
hefur hins vegar líka sínar skugga-
hliðar. Margir hafa til dæmis mikl-
ar áhyggjur af því að á Facebook
sé of auðvelt að nálgast persónu-
upplýsingar um aðra, þar á meðal
myndir. Vefsíðan hefur legið undir
ámæli fyrir flóknar og ógagnsæjar
stillingar þegar kemur að persónu-
upplýsingum auk þess sem fjölmörg
tilfelli hafa komið upp þar sem illa
þokkaðir einstaklingar hafa nýtt
sér upplýsingar af Facebook í mis-
jöfnum tilgangi. Zuckerberg viður-
kennir að þetta sé klárlega vanda-
mál en segir fyrirtækið gera sitt
besta til að tryggja öryggi persónu-
upplýsinga, það sé hins vegar erf-
itt að tryggja að ókunnugir komist
ekki í upplýsingar fólks því það að
aðrir komist í upplýsingar og efni
frá þér er jú nokkurn veginn það
sem síðan snýst um.
Facebook verður til
Áhugi á sögunni um hvernig Face-
book varð til hefur stóraukist í kjöl-
far þess að kvikmyndin The Soci-
al Network, um tilurð vefsíðunnar,
kom út í sumar. Að myndinni stend-
ur sannkallað stórskotalið; Aaron
Sorkin, handritshöfundur og skap-
ari sjónvarpsþáttanna The West
Wing, og leikstjórinn David Fincher,
sem á að baki myndir á borð við The
Curious Case of Benjamin Button og
Fight Club. Kvikmyndin hefur feng-
ið frábæra dóma og er spáð góðu
gengi á Óskarsverðlaunahátíðinni í
febrúar. Zuckerberg er í myndinni
lýst sem ofurklárum snillingi með
takmarkaða félagslega hæfileika
sem skapar vefsíðuna til að komast
í hóp vinsæla og fallega fólksins í
Harvard, þar sem hann stundaði
nám. Í henni er líka mikið gert úr
sambandi Zuckerbergs við tvíbur-
ana Cameron og Tyler Winklewoss
sem telja hann hafa stolið hugmynd-
inni að Facebook frá sér og fengu
síðar tugir milljóna dala í sínar
hendur eftir lögsókn.
Þeir sem þekkja söguna um Face-
book best virðast hins vegar vera
sammála um það að um Hollywood
dramtíseringu er að ræða þar sem
sannleikinn er ekki látinn flækj-
ast fyrir góðri sögu. Zuckerberg
segir sjálfur lítið vera til í því að
Facebook hafi verið einhvers konar
tilraun til að ná í stelpur og bend-
ir á að hann hefur verið með kær-
ustu sinni frá því áður en Facebook
varð til – en í kvikmyndinni kemur
kærastan hvergi við sögu. Að sama
skapi segir hann of mikið gert úr
þætti Winklewoss-tvíburanna sem
hafi fengið keimlíka hugmynd en þó
ansi ólíka.
Þegar Zuckerberg og félagar
hans sáu hve auðveldlega Face-
book fór úr því að vera innanskóla-
síða í Harvard yfir í að ná fótfestu
í flestum stærstu skólum Banda-
ríkjanna, hættu þeir í skólanum og
fluttu í Kísildal í Kaliforníu. Síðan
hafa þeir unnið hörðum höndumm
og fjöldi notenda aukist með vísis-
vexti.
Það vill líka oft gleymast hve
stórt fyrirtæki Facebook er orðið.
Starfsmenn eru tæplega tvö þúsund
talsins, fyrirtækið hefur aðstöðu í
tólf löndum og tekjur á árinu 2010
eru taldar jafngilda um 120 millj-
örðum íslenskra króna. Vefurinn
er metinn á um 6.500 milljarða
íslenskra króna samkvæmt uppboði
sem nýlega fór fram á takmörkuð-
um fjölda hluta í fyrirtækinu. Það
þarf því vart að koma á óvart að
Zuckerberg er kominn á lista yfir
ríkustu menn heims.
Framtíðin með Facebook
Meðal þeirra sem þekkja til er talað
um að á árinu 2010 hafi orðið breyt-
ingar á valdahlutföllum í netheim-
um. Google hafi um árabil verið
mest notaða og verðmætasta vef-
síða heims en Facebook hafi nú
tekið við þeim kyndli. Í Sílíkondal
er talað um að spenna sé komin
upp á milli fyrirtækjanna en Face-
book hefur auk þess lokkað marga
af lykilstarfsmönnum Google yfir
til sín. Sumir sjá nú fyrir sér fram-
tíð þar sem stærstur hluti vefnotk-
unar einstaklinga verður tengd-
ur við Facebook. Að netið hætti
að vera ópersónulegur heimur þar
sem ókunnugir flakka um án þess
að vita hver af öðrum, heldur verði
félagslegur heimur þar sem þú hitt-
ir vina þína á vafri og fylgir þeirra
ráðleggingum um hvert skal halda
næst. Facebook er enda síbreytileg,
fyrr í þessum mánuði voru gerðar
róttækar breytingar á útliti vefs-
ins og í hverjum mánuði eru nýir
valmöguleikar kynntir til sögunn-
ar. Ef saga netsins er höfð í huga er
þó sennilega of snemmt fyrir Mark
Zuckerberg og félaga að hrósa sigri
yfir netinu, það er nefnilega aldrei
að vita hvaða nýjung er handan við
hornið.
Árið sem Facebook tók netið yfir
EINSTAKLINGUR ÁRSINS Forsíða desem-
berheftis Time þar sem ýtarlega er fjall-
að um Mark Zuckerberg og Facebook.
FRÉTTABLAÐIÐ/AP
THE SOCIAL NETWORK Kvikmyndin um tilurð Facebook hefur fengið frábæra dóma
og þykir líkleg til afreka á Óskarsverðlaunahátíðinni í febrúar.
MARK ZUCKERBERG Snillingurinn ungi sem stofnaði Facebook í herbergi sínu á heimavist Harvard árið 2004. Á eftir Charles
Lindbergh sem hlaut nafnbótina e fyrstur allra árið 1927 er Zuckerberg yngstur til vera valinn einstaklingur ársins. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
Magnús Þorlákur
Lúðvíksson
magnusl@frettabladid.is
Einstaklingur ársins hjá Time
Bandaríska tímaritið Time hefur frá 1927 árlega veitt
nafnbótina einstaklingur ársins til þess „einstaklings,
pars, hóps, hugmyndar, staðar eða vélar sem haft
hefur, til góðs eða ills, mest áhrif á atburði ársins“.
Nafnbótin bar heitið Maður ársins til ársins 1999 en
var þá breytt. Hugmyndin að henni vaknaði í lok árs
1927 í kjölfar þess að Time hafði sætt harðri gagnrýni
fyrir að hafa ekki fjallað nægilega ýtarlega um Charles
Lindbergh eftir einflug hans yfir Atlantshafið fyrr um
árið. Með því að velja Lindbergh mann ársins og setja
hann á forsíðu desemberheftisins taldi ritstjórn Time
sig geta bætt fyrir mistökin og varð hefðin þar með til.
Þrátt fyrir að nafnbótin sjálf gefi til kynna að veita eigi hana einstaklingi
hefur ritstjórn Time verið óhrædd við að hugsa út fyrir rammann. Þannig var
kynslóðin 25 ára og yngri valin kynslóð ársins 1966, tölvan var valin vél ársins
árið 1982 og jörðin pláneta ársins 1988 að því ógleymdu að þú, notandi upp-
lýsingatækni, varst valinn árið 2006.
– Lifið heil
Lægra
verð
í Lyfju
www.lyfja.is
ÍS
L
E
N
S
K
A
/S
IA
.I
S
/L
Y
F
5
28
29
1
2/
10
Omeprazol Actavis 20 mg
14 stk. Áður: 1.190 kr. Nú: 1.071 kr.
28 stk. Áður: 2.350 kr. Nú: 2.115 kr. *Gildir til 10. janúar 2011.
Galdurinn við Face-
book er einfaldlega
hve auðvelt það er að eiga
samskipti við og deila upp-
lýsingum með öðru fólki á
síðunni.
MARK ZUCKERBERG