Sameiningin - 01.09.1953, Side 9

Sameiningin
55
Bókin byrjar á kafla um nútímarannsóknir á æfi Jesú.
Kemur þar fyrst til skjala Reimarus nokkur, sem um miðbik
átjándu aldar samdi ritsmíð um Krist, skynsemistrúarpistil
svo neikvæðan, að sumir leiðandi guðfræðingar, skynsemis-
menn sjálfir, voru knúðir til að andmæla. Hófst þá Krists-
sagnaritun vorra tíma og þar með rannsóknir á heim-
ildunum.
Höfundurinn fer fljótt yfir þessa sögu og nefnir helzt
þá höfunda, sem voru meir eða minna lausir við gamlan
rétttrúnað. Hann er einna fjölorðastur um David Strauss
og Ernest Renan. Kristssögur þeirra, samdar á síðustu öld,
mæltust misjafnlega fyrir og gáfu rannsókninni byr undir
báða vængi. Sumir eftirmenn þeirra fóru svo langt í
neitunarátt, að þeir höfnuðu sannsögulegri tilveru Jesú
Krists.
Þar kom til varnar nýguðfræðin, sem svo er kölluð.
Áhugamál þeirrar andastefnu var að svifta í burt „öllu því
moldviðri kreddna og kennisetninga,“ sem áður hafði skygt
á meistarann.
Hér mætti bæta örlitlu við, Nýguðfræðingar héldu því
fram yfirleitt, að Páll postuli hefði að vissu leyti verið
óþarfur sönnum kristindómi; hefði blandað óskyldu máli
saman við kenningu Jesú. Aftur til Krists! var viðkvæðið
hjá þeim. Og nú voru menn í vinstra armi liðsins farnir að
kenna það, að Jesús hefði aldrei verið til! Nýfræðingar
voru nú knúðir til að verja grundvöllinn og sanna það, að
saga guðspjallanna væri áreiðanleg að meginmáli. Og það
gjörðu þeir röggsamlega. „Náðu fullum sigri.“
Síðan hefir rannsóknin yfirleitt verið jákvæðari en
áður. Þó eru skiftar skoðanir á ýmsu, einkum á Messíasar-
tign Jesú, og kenningu hans um sjálfan sig og hlutverk s,tt.
Svo hljóðar í örstuttu máli greinargjörð höfundar á
þessum efnum. En hvar stendur hann sjálfur? Játning hans
er hiklaus:
„Ef Jesús er ekki sá, sem hann sagðist vera, þá er engin
leið til þess að skilja hann. Og ekki kristnina heldur.“-
„Var Jesús aðeins maður eins og vér og vissi fátt um
eilífðina og himneska hluti?“
„Eða var hann mönnunum meiri?“
„Við því hafa guðfræðivísindin nú, bæði gömul guð-